1. Ordenskapitel z lat 1853-1927 , sygn. 1-129 (posiedzenia kapituły); 2. Provinzial Genossenschaften z lat 1853-1924, sygn. 130-165 (materiały dotyczące tworzenia towarzystw w poszczególnych prowincjach, wykazy członków, utrzymanie szpitali, statuty, regulaminy); 3. Ordensritter z lat [1731] 1852-1944, sygn. 166-190 (członkowie zakonu); 4. Schwesternschaft z lat 1886-1941, sygn. 191-198 (umowy między zakonem a diakonisami dotyczące kształcenia pielęgniarek służących w zakonie, wykazy sióstr); 5. Ordens Einrichtungen 5.1. Allgemeine Sachen z lat 1856-1908, sygn. 199-201 (sprawy ogólne dotyczące zarządzania majątkiem); 5.2. Krankenhause z lat 1856-1923, sygn. 202-218 (szpitale prowadzone przez joannitów); 5.3. Schloß Sonnenburg z lat 1854-1923, sygn. 219-239 (zarządzanie zamkiem w Słońsku); 6. Ballei Rechnungen z lat 1932-1941, sygn. 240-259 (sprawozdania roczne dochodów i wydatków oraz załączniki do rachunków); 7. Akta nieopracowane z lat [1680] 1852-1929, sygn. 260-261 (akta komandorii joanickiej w Słońsku).

Zakon joannitów powstał jeszcze przed pierwszą krucjatą na bazie szpitala św. Jana Chrzciciela założonego przez mieszczan z włoskiego państewka Amalfi. Przy szpitalu powstało nieformalne bractwo zakonne pod przewodnictwem brata Gerarda. W czasie pierwszej krucjaty szpital okazał się przydatną instytucją a istniejące przy nim bractwo przekształciło się w zakon rycerski w 1113 roku oficjalnie uznany przez papieża Paschalisa II. Od początku istnienia zakon joannitów miał charakter międzynarodowy. Przyjmowano do niego wszystkich rycerzy katolickich szlachetnie urodzonych bez względu na ich narodowość. Władcy Królestwa Jerozolimskiego nadali joannitom obowiązek strzeżenia wewnętrznego bezpieczeństwa nowego państwa, co miało odciążyć jednostki liniowe. Joannici zaczęli w tym czasie budować całą sieć warowni i zamków na terenie Palestyny. Uzyskali także szereg przywilejów i dóbr w całej Europie, gdzie utworzyli sieć komandorii. Około roku 1160 pojawili się w Marchii Brandenburskiej, sprowadzeni tutaj przez margrabiego brandenburskiego Albrechta Niedźwiedzia. Jako pierwsze swoje uposażenie otrzymali kościół w Werben. Ich stan posiadania szybko się jednak rozrastał o nowe miejscowości na Pomorzu i w Meklemburgii (1198-Stargard, 1227-Myrow, 1298-Nemerow, Gardow, Eixen). Wzrost znaczenia joannitów nastąpił po rozwiązaniu w 1312 zakonu templariuszy przez papieża Klemensa V. Na mocy papieskiej decyzji majątki templariuszy miały zostać przekazane joannitom. Na terenie Brandenburgii margrabia Waldemar przekazał je wielkiemu mistrzowi i władzom zakonnym dopiero w 1318 roku, na mocy zawartego po długich sporach układu w Cremmen. Jednak w zamian za oddanie joannitom spadku po templariuszach zażądano opłaty w wysokości 1250 srebrnych marek. Do momentu wypłacenia wspomnianej sumy margrabia Waldemar wziął w zastaw dobra sulęcińskie. Zakon odzyskał je dopiero od księcia głogowskiego Henryka, co z kolei zakwestionowali Wittelsbachowie. Ostateczna umowa kończąca długoletni spór między margrabiami a joannitami została sfinalizowana w 1350 roku. Trzy lata wcześniej otrzymali oni od margrabiego Ludwika Rzymskiego w dzierżawę, a następnie na własność miejscowość Łagów. W połowie XV wieku joannici nie tylko doskonale zagospodarowali odziedziczone po templariuszach majątki, ale także systematycznie powiększali swój stan posiadania drogą kupna, brania w zastaw za pożyczki i poprzez zamiany. Około 1460 roku na ziemiach pozostających pod władzą elektora Fryderyka posiadłości joannitów obejmowały 79 miejscowości, w tym 3 miasta, 7 młynów, kilka folwarków. Ponadto posiadali oni liczne renty pieniężne oraz uprawnienia jurysdykcyjno-finansowe np.: wójtostwo Nowej Marchii, prawo sądu i patronatu. Dla posiadłości zakonnych w Brandenburgii, Meklemburgii, Pomorza i Saksonii utworzono prowincję krajów północno-wschodnich zwaną baliwatem brandenburskim. Na mocy układu z Heimbach z 1382 roku baliwat brandenburski otrzymał samodzielność, zaś jego mistrz stał się najdostojniejszym i najwybitniejszym przedstawicielem stanu ziemskiego spośród brandenburskich włodarzy. Na czele zakonu stał mistrz (Herrenmeister), wybierany przez kapitułę. Prawo patronatu nad baliwatem brandenburskim uzyskali margrabiowie brandenburscy, którym od 1415 roku mistrzowie joannitów byli zmuszeni składać przysięgę lenną. Mistrzowie należeli do rady dworskiej margrabiów i często piastowali odpowiedzialne urzędy na dworze władców Marchii. Pierwotnie baliwat nie miał określonej siedziby, a baliwowie przebywali w Łagowie lub Chwarszczanach, czyli na obszarze Brandenburgii. W 1426 roku joannici odkupili od margrabiów zamek w Słońsku przeznaczając go na rezydencję mistrza brandenburskiego. W 1538 roku joannici, pod naciskiem margrabiego Jana z Kostrzyna, przyjęli protestantyzm. Zakon przekształcił się w bractwo protestanckie, zachowując swoją hierarchię i strukturę organizacyjną. Uchroniło go to przed rozwiązaniem, ale jednocześnie zmusiło do niekorzystnych zmian majątkowych. Odtąd komturie i urzędy, szczególnie urząd mistrza, były rodzajem przywilejów związanych z dochodami przyznawanymi za zasługi. Jednak już w XVII wieku marchijski mistrz joannitów wybijał się spośród całego stanu ziemskiego jako urząd o wielkim prestiżowym znaczeniu. Podlegało mu 6 urzędów domenalnych, 6 komandorii z licznymi dobrami ziemskimi, położonymi w Nowej, Środkowej i Starej Marchii, w Księstwie Krośnieńskim i na Dolnych Łużycach oraz w Księstwie Brunszwickim. Sprawował on nad nimi jurysdykcję niższego i wyższego szczebla, miał prawo inwestytury wobec rycerzy zakonnych, zwoływał kapitułę, przeprowadzał wizytacje i był najwyższym panem lennym. Dzięki swojej, podobnej do książęcej, pozycji pod patronatem władców brandenburskich, mistrz mógł mianować wysokich urzędników zakonu. Do zakonu należeli wówczas reprezentanci rodów rycerskich, które posiadały dobra własne lub pozostawały w służbie na urzędach państwowych. Do jednych z wybitniejszych mistrzów zakonu joannitów w Słońsku należał Johann Moritz von Nassau (baliw w latach 1652-1679). Na mocy edyktu królewskiego z 30 października 1810 roku zakon joannitów w Prusach został skasowany, a jego dobra przejęte przez państwo. Baliwat brandenburski został na nowo powołany przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV w 1852 roku (Balley Brandenburg des Ritterlichen Ordens St. Johannis vom Spital zu Jerusalem). Główny zarząd znajdował się w Berlinie. Zakon nie odzyskał jednak swoich dawnych wpływów i przywilejów. Miał raczej znaczenie instytucji honorowej, do której należeli przedstawiciele wielkich rodzin. Członków dzielono na 3 grupy w zależności od pochodzenia. Organami zarządzającymi byli mistrz (Herrenmeister), zarząd (Verwaltung) i zbierająca się dwa razy do roku kapituła (Kapitel). Posiadał również własny sąd. Głównym celem zakonu było prowadzenie szpitali. Nowo powołany baliw nie odzyskał również swoich posiadłości. W 1855 roku zakon odkupił od państwa zamek w Słońsku, który odbudowano i około 3 hektarów ogrodu. Okręgi należące do baliwatu brandenburskiego znajdowały się w różnych częściach Niemiec, a nawet poza jego granicami (w Jerozolimie, Bejrucie i Keetmanshoop w Afryce Południowej). W 1885 roku utworzono Johannitet Schwesternschaft w celu zapewnienia obsługi pacjentów w licznych szpitalach prowadzonych przez zakon. W 1931 roku zakon liczył 4700 członków. W czasach nazistowskich zakon nie mógł prowadzić działalności publicznej. Po drugiej wojnie światowej mistrz, książę Oskar von Preußen dokonał restytucji zakonu, który do dzisiaj kontynuuje działalność charytatywną. [Na podstawie wstępu do zespołu opracowanego przez Piotra Sulińskiego]