Cech krawców miasta Wschowa

Signatur
89/672/0
Anzahl der Serien
0
Anzahl der Scans
1286

Inhalt:

Artykuły statutowe i przywileje cechowe z lat 1531-XIX wiek, sygn. 1-3 (odpis dokumentu króla Zygmunta Starego-zalecenia otoczenia większą i staranniejszą opieką czeladników, artykuły statutowe z 4 grudnia 1564 roku, przywileje cechowe) Księgi cechowe z lat 1531-1885, sygn. 4-6, 8-16 (księga wpisu posiedzeń cechu: przyjmowanie uczniów do cechu i ich wyzwoliny na czeladników, kary nakładane na członków cechu, przyjmowanie majstrów do cechu, księgi rachunkowe, ekstrakty z ksiąg miejskich: rozstrzyganie sporów między krawcami a mieszkańcami wsi, korespondencja) Zatwierdzanie władz cechowych z lat 1807, sygn. 7 Świadectwa prawego urodzenia i przynależności do narodowości niemieckiej, zwolnienie z poddaństwa z lat 1598-1835, sygn. 17, 26-36 Świadectwa wyuczenia się zawodu i uzyskania kwalifikacji czeladnika, opinie z lat 1715-1831, sygn. 18-25

Die Geschichte der Provenienzstelle:

Cechy, jako organizacje zawodowe rzemieślników, trudniących się tym samym lub podobnym rzemiosłem pojawiły się we Wschowie już w XIII wieku. Początkowo przybierały postać bractw o charakterze modlitewnym i charytatywnym, jednakże szybko przekształciły się w organizacje zawodowe o charakterze samopomocowym, stając się istotnym elementem samoorganizacji mieszkańców miast, którzy obok wykształconej rady miejskiej coraz częściej wyrażali swoje interesy poprzez organizacje cechowe. We Wschowie ich intensywny rozwój przypada na pierwszą połowę XVII wieku. Pod względem prawnym istnienie cechu zaczynało się dopiero wówczas, kiedy pewien zespół ludzi trudniących się zawodowo rzemiosłem uzyskał statut. Cech krawców uchwalił swój statut 4 grudnia 1564 roku, brak jednak informacji o jego zatwierdzeniu. Kolejne statuty, zatwierdzone przez burmistrza i radę miejską, pochodzą z 2 sierpnia 1604 roku (zatwierdzony powtórnie w 1639 roku) i 1676 roku. Na mocy reskryptów Stanisława Augusta do miast królewskich, jakim też była Wschowa, wydelegowano Komisje Dobrego Porządku. Oprócz kontroli stanu miasta i jego gospodarki finansowej, badały one również stosunki panujące w rzemiośle i handlu. Komisja Dobrego Porządku działała we Wschowie w okresie 3 stycznia 1780 roku do 5 listopada 1781 roku. Ukoronowaniem jej prac było wydanie statutu, który normował całokształt zagadnień cechowych i obowiązywał wszystkie cechy wschowskie. Przepisy zawarte w nowym statucie były bezwzględnie obowiązujące. Za ich naruszenie, obok kar pieniężnych, przewidziano nawet kary cielesne wobec mistrzów cechowych. W 1781 roku we Wschowie pracowało 29 krawców. Organizacja cechowa zajmowała się przyjmowaniem nowych członków do cechu, ich kształceniem, pilnowaniem przestrzegania jakości wyrobu, sprowadzaniem surowca w okresach kryzysu i regulowaniem zbytu gotowych wyrobów. Ponadto prowadziła różne formy samopomocy m.in. dla wdów i sierot oraz pilnowała porządku pracy. Do władz cechowych należały zebrania cechowe, starsi mistrzowie cechowi i pisarz cechowy. Do podstawowych obowiązków członków cechu należał udział w zebraniach cechowych oraz przestrzeganie podjętych tam uchwał, które dotyczyły zagadnień administracyjnych jak: przyjmowanie i wyzwolenie uczniów, ubieganie się czeladników o mistrzostwo, wyznaczenie i kontrola sztuk mistrzowskich; spraw zaopatrzeniowych, ustalania cen na wyroby, regulacji zbytu, kontroli finansowej, udzielania władzom cechowym absolutorium. Zebrania cechowe sprawowały też władzę sądową w zakresie rozstrzygania sporów między mistrzami i czasem czeladnikami. W wypadkach szczególnych władze cechu były zwoływane na zebrania nadzwyczajne. Członkowie cechu dzielili się na majstrów, czeladników i uczniów. Majstrem mógł zostać ten członek cechu, który osiągnął wszystkie kwalifikacje zawodowe, zdał odpowiedni egzamin (majstersztyk), opłacił przewidziane ustawowo sumy oraz posiadał warsztat, co było najczęściej związane z posiadaniem własnego domu. Czeladnik był głównym pracownikiem w warsztacie. Był to rzemieślnik, który zdobył już przynajmniej elementarną umiejętność w swoim zawodzie, nie posiadał natomiast samodzielnego warsztatu pracy ani prawa na jego założenie. Zajmował się on przygotowaniem surowców i półfabrykatów. Czeladnikiem zostawał uczeń po ukończeniu terminu. Uczeń czyli terminator wykonywał prace pomocnicze. Musiał on legitymować się legalnym pochodzeniem. Wcielenie Wschowy do Prus w wyniku II rozbioru Polski, utrata dotychczasowych rynków zbytu, a także przemiany w życiu społeczno-gospodarczym przyczyniały się do rozkładu organizacji cechowych. Stopniowo pozbawiano je uprawnień zawodowych sprowadzając do roli organizacji o charakterze samopomocowym. Przynależność do cechu nie była konieczna, toteż cechy straciły swoje dotychczasowe znaczenie. Ponadto nieograniczona możliwość uprawiania rzemiosła spowodowała, iż napłynęli do niego ludzie o niskich kwalifikacjach. W 1897 roku, dla wytwórców o szczególnym znaczeniu w zakresie zaopatrzenia ludności, wprowadzono obowiązek przynależności do cechu, a wszystkim narzucono nadzór nad przestrzeganiem regulacji prawa przemysłowego. W 1929 roku powołano Ministerstwo do Spraw Rzemiosła i Handlu, które sprawowało również nadzór nad produkcją rzemieślniczą.

Laufzeit:

1531-1885

Klassifikation:

cechy, związki rzemieślnicze

Name der Provenienzstelle:

Daten:

1531-1885.

Alter Name:

Name der Fremdsprache:

Sprachen:

niemiecki

Zugänglichkeit:

Vollständig geteilt

Akten insgesamt:

36

Bearbeitete Akten insgesamt:

36

Akten insgesamt ohne Verzeichnis:

0

Laufende Meter insgesamt

0.26

Bearbeitete laufende Meter insgesamt

0.26

Laufende Meter insgesamt ohne Verzeichnis

0.0

Akten insgesamt:

0

Dateien insgesamt:

0

Größe insgesamt (in MB):

0.0

Dokumente insgesamt

0

Sachen insgesamt

0

Klassen insgesamt

0

Akten insgesamt:

0.0

Gesamtzahl laufender Meter:

0.0

Extreme Daten der nicht archivierten Dokumentation:

Name Stückzahlen-Inventar Anmerkungen
Genehmigtes Findbuch Tak