Układ strukturalno-rzeczowo-chronologiczny. 1. Referat Ogólno-Administracyjny (sygn. 1-136): przepisy, zarządzenia, statuty, regulaminy, plany pracy, sprawozdania, protokoły sesji, posiedzeń komisji i Prezydium MRN, sprawy obsługi MRN, sprawy personalne, skargi i zażalenia, sprawy organizacyjne, kontroli ruchu ludności, sprawy Referatu Wojskowego, sprawy wyborcze; 2. Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (sygn.137- 211): przepisy i zarządzenia, sprawozdania i statystyka, sprawy dotyczące gospodarki komunalnej, dróg i placów publicznych, projekty techniczne, sprawy budowlane, kapitalnych remontów, gospodarki lokalami, ewidencja nieruchomości; 3. Referat Finansowy (sygn. 212-249): przepisy i zarządzenia, budżety i sprawozdania z jego wykonania, dochody, sprawy gospodarki pozabudżetowej, rejestry wymiarowe podatkowe, sprawy podatkowe, Państwowego Funduszu Ziemi; 4. Referat Spraw Socjalno-Kulturalnych (sygn. 250-284): sprawy oświaty, kultury, zdrowia, akcji sanitarnej, opieki społecznej, przemysłu i handlu, rolnictwa; 5. Urząd Stanu Cywilnego (sygn. 285-286): okólniki, instrukcje, wykazy urodzonych, zaślubionych i zmarłych, zalecenia pokontrolne; 6. Związek Zawodowy Pracowników Samorządu Terytorialnego i Użyteczności Publicznej Oddział w Brzezinach Koło w Koluszkach (sygn. 287): wykazy członków, okólnika, zarządzenia, instrukcje; 7. Miejski Komitet Frontu Narodowego w Koluszkach (sygn. 288): protokoły posiedzeń.

Proces tworzenia rad narodowych zapoczątkowało powołanie 31.12.1943 r. Krajowej Rady Narodowej (dalej: KRN). W myśl uchwalonego dnia 01.01.1944 r. Statutu Tymczasowego Rad Narodowych, KRN miała sprawować władzę na obszarze całego kraju w oparciu o system terenowych rad narodowych (rady gminne, powiatowe, wojewódzkie) hierarchicznie podporządkowane KRN jako władzy zwierzchniej. Pierwszymi aktami prawnymi była ustawa z 11.09.1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych oraz dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (dalej: PKWN) z 23.11.1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego . Pierwsza z nich określała ogólne zadania rad narodowych. Należało do nich planowanie działalności publicznej, powoływanie i kontrola działalności organów wykonawczych. Był to zakres ograniczony. Rola rzeczywistych terenowych przedstawicieli i wykonawców władzy państwowej przypadła natomiast na mocy dekretu PKWN z 21.08.1944 r. o trybie powołania administracji ogólnej I i II instancji – wojewodom i starostom oraz kierowanym przez nich odpowiednim urzędom: wojewódzkim, powiatowym . Wojewodowie i starostowie byli niezależni od działającej na ich terenie rady narodowej i dysponowali na podległym sobie obszarze głosem decydującym, chociaż rada miała możliwość sprawowania kontroli rad nad ich działalnością. Wytworzyła się wówczas dwuwładza w terenie. Z jednej strony działała administracja państwowa (w osobach wojewodów, starostów, burmistrzów i wójtów), a z drugiej samorząd terytorialny reprezentowany przez rady narodowe. Reforma administracji państwowej przeprowadzona w Polsce w latach 50-tych objęła szczególnie organy terenowe. W wyniku reformy zostały zlikwidowane urzędy wojewodów, prezydentów miast, starostów, burmistrzów i wójtów, będących terenowymi organami samorządu terytorialnego oraz niektóre urzędy niezespolone. Ich kompetencje przejęły organa wykonawcze rad narodowych. Podstawą reformy była ustawa z 20.03.1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej . Powołała ona do życia rady oraz określiła zakres i tryb ich działania. Rady narodowe były terenowymi organami władzy państwowej w gminach, miastach i dzielnicach większych miast, w powiatach i województwach. Były one wybierane przez ludność. Działały na podstawie uprawnień ustawowych oraz zgodnie z wytycznymi i instrukcjami Rady Państwa, Rady Ministrów oraz właściwych ministrów. Do zakresu i trybu działania rad narodowych należało: 1) kierowanie działalnością gospodarczą, społeczną i kulturalną; 2) zapewnienie ochrony porządku publicznego; 3) ochrona własności społecznej i praw obywatelskich; 4) współdziałanie w umacnianiu obronności kraju; 5) wydawanie przepisów prawnych w ramach uprawnień nadanych im przez ustawy; 6) wybieranie i odwoływanie prezydium rady narodowej oraz powoływanie komisji; 7) uchwalanie terenowego planu gospodarczego i budżetu; 8) kontrola społeczna działalności urzędów, zakładów i przedsiębiorstw. Rady narodowe obradowały na sesjach. W celu rozszerzenia swojej działalności w poszczególnych dziedzinach rady narodowe powoływały komisje stałe, które z ramienia rady wykonywały nadzór nad działalnością jej organów, sprawowały kontrolę społeczną oraz w razie potrzeby, mogły powołać komisje niestałe dla określonych zadań doraźnych. Rady wybierały spośród radnych lub spoza grona rady prezydium, które było organem wykonawczym i zarządzającym. Działało ono kolegialnie. W jego skład wchodzili: przewodniczący, jego zastępca, sekretarz i członkowie. Prezydium wykonywało na podległym sobie terenie wszystkie funkcje wykonawcze władzy państwowej, w szczególności: 1) przygotowywało i zwoływało sesje; 2) wykonywało uchwały rady; 3) kierowało działalnością gospodarczą, społeczną i kulturalną na podległym sobie terenie; 4) współdziałało z komisjami rady; 5) opracowywało projekt terenowego budżetu i planu gospodarczego; 6) rozpatrywało sprawozdania przewodniczącego i innych członków rady a także urzędów, zakładów i instytucji podległych radzie. W celu rozszerzenia uprawnień rad narodowych i umocnienia ich samodzielności, została uchwalona w dniu 25.01.1958 r. nowa ustawa o radach narodowych . Ustawa ta bardziej szczegółowo określiła zakres i tryb działania rad narodowych wszystkich szczebli. Na jej mocy podstawowym zadaniem miejskich rad narodowych było prowadzenie gospodarki komunalnej oraz zaspokojenie potrzeb bytowych i kulturalnych miasta. W szczególności należały sprawy: 1) miejskich elektrowni i gazowni, zakładów wodociągowych, kanalizacyjnych i oczyszczania miasta oraz przedsiębiorstw komunikacji miejskiej jak również budowy i utrzymania dróg, ulic, placów i mostów; 2) zarządu budynków mieszkalnych, hoteli miejskich, gospodarki terenami; 3) miejskich zakładów produkcyjnych i jednostek usługowych; 4) zabezpieczenia właściwego pomieszczenia i obsługi gospodarczej szkół podstawowych oraz prowadzenia przedszkoli; 5) teatrów, instytucji muzycznych, archiwów miejskich, domów kultury i świetlic, bibliotek powszechnych; 6) lecznictwa otwartego, izb porodowych i punktów położniczych oraz żłobków. Prezydia Miejskich Rad Narodowych istniały do 8.12.1973 r. Od 9.12.1973 r. obowiązywały przepisy ustawy z 22.11.1973 r. o zmianie ustawy o radach narodowych oraz postanowienia Prezesa Rady Ministrów z 23.11.1973 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z 25.01.1958 r. o radach narodowych, na mocy których organami administracji państwowej dla miast nie stanowiących powiatów stali się naczelnicy miast a ich jednostkami podległymi Urzędy Miejskie. Pierwsza uroczysta sesja Miejskiej Rady Narodowej w Koluszkach odbyła się 19 czerwca 1950 r. Wybrano na nim Prezydium w następującym składzie: 1) Jan Krych – przewodniczący; 2) Stanisław Kaczmarski – zastępca przewodniczącego; 3) Edmund Rogowski – sekretarz; 4) Bolesław Różniecki – członek; 5) Roman Gawrych – członek . Z kolei na sesji w dniu 21 lipca 1950 r. Rada wybrała następujące komisje stałe: 1) Komisja Zdrowia, Pracy i Opieki Społecznej; 2) Komisja Gospodarki Drogowej; 3) Komisja Finansowo-Budżetowa; 4) Komisja Oświaty i Kultury; 5) Komisja Urządzenia Osiedli; 6) Komisja Kontroli Społecznej . Równolegle ze wzrostem władzy rady, jako terenowego organu jednolitej władzy państwowej rozszerzał się znacznie zakres działania Prezydium Rady. W Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Koluszkach w 1963 r. funkcjonowały następujące referaty: 1) Referat Ogólno-Administracyjny; 2) Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 3) Referat Finansowy 4) Referat Spraw Socjalno-Kulturalnych 5) Urząd Stanu Cywilnego . Do zakresu działania poszczególnych referatów należały sprawy: 1) Referat Ogólno-Administracyjny: a) organizacyjne; b) wewnętrzne; c) ogólno-gospodarcze; 2) Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej: a) finansowo-księgowe; b) przedsiębiorstw komunalnych; c) urządzeń komunalnych; d) gospodarki mieszkaniowej i terenów nierolniczych; e) budownictwa; f) ogólne; 3) Referat Finansowy: a) dochodów i budżetu; b) wymiaru i poboru podatków oraz opłat; c) sprawozdawczości finansowej; d) obsługi rachunkowo-kasowej; 4) Referat Spraw Socjalno-Kulturalnych: a) Zatrudnienia, rent i pomocy społecznej; b) oświaty i wychowania; c) kultury i sztuki d) zdrowia; e) wychowania fizycznego, sportu i turystyki; f) przemysłu, handlu i rzemiosła; g) obrotu towarowego; h) rozdzielnictwa materiałów budowlanych; i) rolnictwa i obowiązkowych dostaw; 5) Urząd Stanu Cywilnego: a) prowadzenie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów; b) wydawanie wypisów z akt stanu cywilnego; c) sporządzanie sprawozdawczości w zakresie działalności USC . Koluszki położone były na terenie powiatu brzezińskiego w województwie łódzkim .