Zdjęcia pracownikiow Oryszewskiej Fabryki Cukru, listy płac pracowników, kwity kasowe

Najstarszą cukrownią na ziemiach polskich była cukrownia w Bydgoszczy uruchomiona w 1774 r. Na terenie Mazowsza pierwsze cukrownie zaczęły powstawać na początku XIX w. Wybudowano wówczas cukrownie w: Izdebnie /1829/, Guzowie /1830/, Hermanowie /1836/, Bieniewicach /1837, Golach /1846/, Młodzieszynie /1850/, Oryszewie /1850/. Były to cukrownie niewielkie, bowiem z jednej strony brakowało odpowiednich kapitałów, a z drugiej strony władze carskie swoja polityka gospodarcza popierały tego typu przedsiębiorstwa. Polityka ta była oparta na założeniu, że cukrownie muszą być połoożone tak blisko plantatora buraków aby ten miał niewielką drogę do dowiezienia buraków, a następnie odebrania produktów ubocznych produkcji cukrowniczej /wysłodki, melas/. Ponadto rozwój małych cukrowni władze rosyjskie popierały przepisami fiskalnymi nakładając tzw. Niską normę roczną w wysokości 160 tyś pudów tj. 26 tys. Cetnarów metrycznych cukru. Wielkość poszczególnych cukrowni można zobrazować na podstawie liczby zatrudnionych robotników. W 1910 r. w 18 cukrowniach guberni warszawskiej zatrudnionych było 7388 robotników /przy czym tylko 28% spośród nich było robotnikami stałymi/. Przeważał wiec typ cukrowni, w której zatrudnionych było ok.. 100 stałych robotników i ok.. 300 sezonowych. Największy rozkwit cukrownictwa w Królestwie Polskim przypadał na lata 60-te XIX w. W latach następnych władze rosyjskie odgórnie nakreślały dla każdej cukrowni ilość cukru przeznaczonego na rynek wewnętrzny oraz na eksport. Restrykcje i zapasy cukru spowodowały, że Rosja, a wraz z nią Królestwo Polskie, przystąpiło do tzw. Konwencji brukselskiej /1903/, która normowała ilość cukru produkowanego w poszczególnych krajach. W związku z tym zamykano małe cukrownie aby w ten sposób produkcja w pozostałych była bardziej rentowa /np. w 1903r./ Zamykanie cukrowni szło w parze z ograniczoną chłonnością rynku wewnętrznego. Wynikało to z wysokiej ceny na cukier. W wyniku likwidacji małych cukrowni w 1910 roku funkcjonowało w Królestwie Polskim jedynie 49 zakładów w tej branży zatrudniających 21018 robotników stałych i sezonowych. Na zachodnim Mazowszu w XIX w. uruchomionych zostało kilka cukrowni w: Guzowie, Hermanowie, Michalowie, Józefowie, Golach, Passach, Młodzieszynie, Oryszewie. Większość z wymienionych cukrowni zostało unieruchomionych po kilku latach działalności Np.. W Golach i Passach, część uległa zniszczeniu w wyniku pożarów /Hermanów/ lub działań wojennych /Młodzieszyn/. Pozostałe cukrownie przetrwały do dziś /Guzów, Michałów/. W okresie międzywojennym cukrownie mazowieckie nie odgrywały takiej roli jak przed I wojną światową. W wyniku przyłączenia do Polski b. zaboru pruskiego przemysł cukrowniczy wzbogacił się o nowoczesne cukrownie wybudowane na terenie tzw. Polski Zachodniej. Przeżywały one jednak różnego rodzaju kłopoty związane z ekspansją przemysłu amerykańskiego na rynki europejskie /ograniczenie produkcji, likwidacja małych cukrowni/. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych XX w. wraz z kryzysem w gospodarce światowej dochodzi do załamania polskiego przemysłu przyczyniając się do znacznego ograniczenia produkcji. W okresie poprzedzającym wybuch II wojny światowej nastąpił niewielki wzrost produkcji cukru i spożycia wewnętrznego do 12,5 kg na głowę mieszkańca w skali roku. Agresja hitlerowska Niemiec na Polskę w 1939 roku i okupacja , w rezultacie poniesionej klęski wrześniowej, zapoczątkowały nowy okres w ekonomice podbitego kraju. Do gałęzi przemysłu, które już w pierwszych tygodniach wojny wprzęgnięto w rydwan niemieckiej gospodarki wojennej należało także cukrownictwo. Pozostawiono przed nim zadanie maksymalnego zwiększenia rozmiarów produkcji. Realizacja tego zadania miała ułatwić tzw. "germanizacja cukrownictwa" tzn. przejęcie bez odszkodowania zaangażowanych w nim polskich i żydowskich kapitałów na rzecz państwa niemieckiego. Z tego powodu we wszystkich cukrowniach wymieniono urzędników. Formalnie przejęcia na rzecz Głównego Urzędu Powierniczego - Wschód dokonano w dniu 16 grudnia 1939 r. /Guzów, Józefów, Michałów/. Taki stan rzeczy istniał do 1944 roku kiedy to w wyniku poniesionych porażek na frontach II wojny światowej władze okupacyjne postanowiły wywieźć cenniejsze urządzenia do fabryk zlokalizowanych w głębi Rzeszy. Szczególnie akcja ta dotknęła cukrownię w Michałowie, która w ostatnim roku wojny została pozbawionawiekszości urządzeń. Akcja ta została przerwana w wyniku zwycięskiej ofensywie styczniowej Armii Czerwonej w 1945 r. która przyczyniła się do odzyskania wolności i stworzenia nowego ustroju społeczno-ekonomicznego na ziemiach polskich. W wyniku tych zmian cukrownie zachodniego Mazowsza zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa. Liczne zakręty historyczne przetrwały jedynie dwie z opisanych cukrowni: Guzów i Michałów.