AKTA GENERALIA Sprawy komunalne z lat 1816-1944; 10 j. a. Urzędnicy miejscy, kasa, urzędowanie z lat 1815-1944; 26 j. a. Sprawy myśliwstwa, rybołówstwa, ubogich i bezrobotnych z lat [1806]1815-1944; 28 j. a. Stosunki własnościowe z lat 1822-1944; 6 j. a. Sprawy dotyczące flag, wyborów, odznaczeń, szlachectwa, poczt, kolei, loterii, zbiórek i kolekt, zmian nazw miejscowości, powołania inspekcji budowlanej z lat 1817-1944; 18 j. a. Sprawy dotyczące sędziów i rozjemców z lat 1827-1943; 6 j.a. Sprawy dotyczące żandarmerii, więźniów, nadzoru policyjnego, paszportów, cenzury z lat 1819-1944; 18 j. a. Sprawy sanitarne i weterynaryjne z lat 1816-1945; 28 j. a. Miary, wagi, monety, ceny rynkowe, przedmioty znalezione z lat 1815-1944; 8 j. a. Ubezpieczenia ogniowe, sprawy pożarowe, kominiarskie, broni i amunicji z lat 1815-1944; 13 j. a. Sprawy dotyczące policji porządkowej, przedsiębiorstwa rozrywkowe, czyszczenie i oświetlanie ulic z lat 1821-1944; 18 j. a. Postępowanie karne i administracyjne z lat 1817- 1944; 8 j. a. Sprawy przemysłowe, targi, jarmarki, wyszynk z lat 1816-1944; 21 j. a. Sprawy wojskowe z lat 1816-1943; 8 j. a. Sprawy podatkowe z lat 1819-1944; 30 j. a. Sprawy dotyczące kościołów i szkół z lat 1819-1942; 16 j. a. Sprawy żydowskie z lat 1820-1944; 7 j. a. AKTA SPECJALIA Historia miasta, sprawy ludności, meldunki, połączenie miasta ze wsią Trzcianka, sprawy wenętrzne miasta z lat 1835-1944; 22 j. a. Statystyka z lat 1826-1944; 12 j. a. Kasa pośmiertna, udzielanie obywatelstwa honorowego z lat 1830-1941; 3 j. a. Organizacja urzędu, statut miejscowości, sprawy polityczne, protokoły z posiedzeń, uchwały z lat 1835-1944; 25 j. a. Urzędnicy miejscy z lat 1822-1939; 6 j. a. Sprawy dotyczące wyborów z lat 1840-1942; 17 j. a. Budżet miasta, kasa miejska, podatki, kasa oszczędności z lat 1835-1945; 36 j. a. Majątek miejski z lat 1816-1944; 95 j. a. Lasek miejski, polowania z lat 1845-1944; 7 j. a. Zarząd budowlany, utrzymanie ulic, wodociągów, budynków z lat 1818-1944; 37 j. a. Sprawy ubogich i bezrobotnych, legaty z lat 1850-1944; 34 j. a. Sprawy rzemiosła, szkolenie zawodowe, ubezpieczanie pracowników z lat 1882-1944; 19 j. a. Cechy z lat 1846-1943; 18 j. a. Zmiany w stanie posiadania z lat 1891-1941; 4 j. a. Podział gruntów, separacje z lat 1823-1943; 17 j. a. Wybory do ciał ustawodawczych, uroczystości państwowe, odznaczenia, sprawy poczty z lat 1840-1944; 31 j. a. Dziennik urzędowy, zbiórki i kolekty z lat 1816-1943; 7 j. a. Organizacja sądownictwa z lat 1815-1943; 10 j. a. Zarządzenia władz zwierzchnich z lat 1878-1944; 6 j. a. Sprawy policyjne, gospodarka wojenna z lat 1818-1944; 9 j. a. Meldunki i kontrola cudzoziemców, pomoc dla optantów z lat 1887-1945; 10 j. a. Nadzór policyjny, sprawy socjalistów z lat 1824-1944; 16 j. a. Pisma zakazane, biblioteki, opieka nad młodzieżą z lat 1854-1944; 7 j. a. Choroby zakaźne, nadzór sanitarny, cmentarze, personel sanitarny, rzeźnia z lat 1819-1944; 24 j. a. Sprawy weterynaryjne, choroby zwierzęce z lat 1820-1943; 9 j. a. Policja budowlana z lat 1834-1944; 22 j. a. Opieka nad dziećmi z lat 1828-1944; 3 j. a. Kradzieże, przedmioty znalezione z lat 1891-1944; 3 j.a. Monety, miary, wagi z lat 1884-1942; 3 j. a. Kominiarze, straże pożarne, broń, amunicja z lat 1818-1944; 17 j. a. Ubezpieczenia ogniowe z lat 1838-1939; 8 j. a. Pożary, szkody pożarowe z lat 1831-1929; 8 j. a. Policja (wodna, obyczajowa, porządkowa, kolejowa); nadzór nad stowarzyszeniami z lat 1813-1944; 52 j. a. Postępowanie karne z lat 1850-1944; 10 j. a. Sprawy rolne z lat 1821-1944; 9 j. a. Sprawy przemysłowe i fabryczne, wyszynk z lat 1816-1945; 77 j. a. Jarmarki z lat 1852-1944; 3 j. a. Sprawy wojskowe, szpitale, inwalidzi, udział w polskich powstaniach narodowych, gospodarka wojenna z lat 1817-1945; 35 j. a. Sprawy podatkowe z lat 1820-1945; 26 j. a. Sprawy spadkowe z lat 1828-1943; 6 j. a. Sprawy kościelne i wyznaniowe z lat 1816-1944; 31 j. a. Sprawy wyznaniowe żydowskie z lat 1822-1940; 17 j. a. Sprawy szkolne, w tym: szkoła katolicka, ewangelicka i żydowska z lat 1821-1944; 81 j. a. Pomoce registraturalne z lat 1905, 1927, 1930; 4 j. a. Akta różne dotyczące m. in.: budżetów, wyborów, przepisów i regulaminów, wodociągów miejskich, wydawania Kenkart, pomocy kancelaryjnych, spisów ludności i nazw miejscowości, Ligi Morskiej i Kolonialnej, spraw budowlanych i drogowych (1 j. a. planów posiadłości miejskich i miasta oraz 8 j. a. dokumentacji technicznej różnych obiektów) z lat 1849-1944; 41 j. a. Dokumentacja niearchiwalna: akta osobowe z lat 1858-1944; 67 j.a.

Miasto Trzcianka otrzymało prawa miejskie w 1731 roku. W 1772 roku zajęte zostało przez Prusy. Do rozbiorów wchodziło w skład powiatu wałeckiego, a od roku 1815 do 1919 należało do powiatu czarnkowskiego, a w latach 1920-1944 było siedzibą powiatu nadnoteckiego, tzw. Netzekreis. Trzcianka do Polski wróciła po II wojnie światowej. Kompetencje samorządu miejskiego w Prusach ustalono reformami z 1808 roku. Prawo to wprowadzono w Wielkim Księstwie Poznańskim w 1815 roku. Na czele magistratu stał burmistrz, którego zastępcą był sekretarz miejski. Magistrat miał dwa wydziały: komunalny i policyjny. Organem decydującym w sprawach gospodarki majątkiem miejskim oraz zarządzania miastem była rada miejska. Jej organami pomocniczymi były komisje i deputacje. Kompetencje rady i magistratu ograniczyła nowa ordynacja miejska z 1832 roku, wzmacniając kontrolę państwową, zmniejszając liczbę radnych, a przede wszystkim odbierając władzom miejskim sądownictwo i częściowo policję. Od 1853 roku miasto mógł kontrolować starosta (landrat), ale sprawy policyjne wróciły pod nadzór burmistrza. W tym kształcie administracja istniała aż do końca I wojny światowej i w latach istnienia republiki weimarskiej. W III Rzeszy, 30 stycznia 1935 roku, weszła w życie nowa ustawa samorządowa. W istocie wprowadzała ona daleko idącą biurokratyzację, pozostawiając dotychczasowy samorząd już tylko z nazwy. Burmistrz pochodził odtąd z noninacji i sprawował swe funkcje zawodowo. Przy czym żądano od niego kwalifikacji, jakie posiadali urzędnicy państwowi. Burmistrz występował też jako lokalna władza policyjna, mając do pomocy delegata NSDAP nominowanego przez najwyższe władze partii. Tradycyjną radę miejską zastąpiło kolegium honorowych radców gminy jako ciało doradcze i opiniodawcze. Władzę zwierzchnią nad takim samorządem sprawował minister spraw wewnętrznych. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Z. Ziółkowska, Piła 1963]