1.Akta ogólne Naczelnika Dyrekcji Naukowej l. 1864-1914 (sygn. od 1 do 99 oraz od 509 do 513): sprawozdania roczne z działalności, informacje o sieci szkół średnich i elementarnych, sprawozdania o liczbie uczniów, nauczycieli, bibliotek szkolnych, materiały dotyczące szkół średnich m.in. Seminarium Nauczycielskiego w Wymyślinie i szkolnictwa zawodowego, rozporządzenia i okólniki Naczelnika Dyrekcji, bilanse roczne, akta dotyczące gospodarki finansowej, korespondencja w sprawie szkól i nauczycieli oraz tajnej oświaty. 2.Akta personalne l. 1824-1914 (sygn. od 100 do 299 oraz od 514 do 517 oraz od 519 do 526): akta personalne nauczycieli. 3.Akta szkół prywatnych l. 1864-1914 (sygn. od 300 do 332 oraz sygn. 518 oraz sygn. 527): akta poszczególnych szkół tj. raporty nauczycieli, korespondencja, programy szkolne, świadectwa i dyplomy nauczycieli. 4.Akta szkół elementarnych l. 1845-1914 [1915] (sygn. od 333 do 386 oraz od 528 do 533): akta poszczególnych szkół, tj. raporty w sprawach funduszów, majątku szkół, legaty osób prywatnych i instytucji, nagrody i zapomogi dla nauczycieli. 5.Akta chederów l. 1874-1913 (sygn. od 387 do 508 oraz sygn. 534): akta poszczególnych szkół wyznaniowych żydowskich (jw.).

Płocka Dyrekcja Naukowa została powołana na mocy tzw. ustawy Jugenheimskiej tj. ukazu z dn. 30.08./11.09. 1864 r. Początkowo należały do niej powiaty: płocki, mławski, przasnyski, pułtuski, lipnowski i ostrołęcki. Na czele Dyrekcji stał Dyrektor Szkół, który sprawował zwierzchni nadzór nad wszystkimi zakładami szkolnymi na terenie guberni tj. szkołami początkowymi (gminnymi, wiejskimi i miejskimi), szkołami rzemieślniczo-niedzielnymi i handlowymi, szkołami powiatowymi, gimnazjami żeńskimi i męskimi oraz szkołami prywatnymi. Był on z urzędu członkiem Rady Wychowania Publicznego, a w miastach gubernialnych, tak jak Płock członkiem Rządu Gubernialnego. Dyrektor Szkół, mianowany i zwalniany przez Radę Administracyjną Królestwa Polskiego na wniosek zarządu Oświecenia Publicznego, przejął kompetencje Sekcji Wyznań i Oświecenia Publicznego Wydziału Administracyjnego Rządu Gubernialnego. Zastępował go inspektor miejscowego Gimnazjum Gubernialnego. W 1867 r. równocześnie z nowym podziałem kraju na 10 guberni nastąpił nowy podział terytorialny istniejących Dyrekcji Naukowych, w tym również Płockiej, znoszący pozostałości administracji szkolnej wprowadzonej przez Wielopolskiego. Na jej czele w miejsce Dyrektora Szkół stanął Naczelnik Dyrekcji Naukowej, który z urzędu stał się stałym członkiem Rady Kuratora przy Warszawskim Okręgu Naukowym utworzonym na miejsce zniesionej Komisji Rządowej Oświecenia Publicznego w Królestwie Polskim. W 1899 r. do pomocy Naczelnikowi Dyrekcji w nadzorze szkół elementarnych powołano urząd inspektorów szkół ludowych. Działalność Naczelnika Płockiej Dyrekcji Naukowej przerwał wybuch I wojny światowej. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Cz. Gąska, Płock 1971]