Rozkazy dla wojsk, 1864-1865, sygn. 1.

Naczelnicy wojenni, jako główne organa zarządu wojenno-policyjnego powołani zostali w 1831r. Reaktywowano ich ponownie w 1861r. w momencie ogłoszenia stanu wojennego w Królestwie. Zwierzchnią władzą naczelników wojennych była w okresie powstania początkowo Kancelaria Specjalna do Spraw Stanu Wojennego przy Namiestniku, a po jej zniesieniu Zarząd Gen-Policmajstra. Do zadań naczelników należała likwidacja powstania poprzez znoszenie oddziałów powstańczych, niedopuszczanie do tworzenia się nowych, wykrywanie organizacji powstańczej, utrzymywanie kraju w posłuszeństwie wobec władzy rosyjskiej. Naczelnicy wojenni sprawowali swa władzę nie tylko poprzez wojsko, policję i żandarmerię, podlegały im także miejscowe władze cywilne, zobowiązane do składania okresowych raportów o sytuacji w terenie. Naczelnicy posiadali też duże kompetencje w zakresie wymiaru sprawiedliwości. Do prowadzenia śledztwa przy naczelnikach wojennych tworzone były komisje wojenno-śledcze, a do sądzenia komisje wojenno-sądowe(zwane sądem wojennym lub sądem polowym). Wyroki sądów polowych były zatwierdzane przez naczelników, włącznie z wyrokami śmierci. Liczba komisji, w zależności od lokalnych potrzeb kształtowała się różnie. W październiku 1864r. na terenie Królestwa było 33 komisji wojenno- śledczych nie licząc komisji, które istniały w twierdzach. Z chwilą wygasania powstania liczba komisji zmalała. W marcu 1965r. na mocy zarządzenia Namiestnika w każdym wojennym oddziale w miejscu przebywania naczelnika wojennego była utworzona jedna komisja śledcza i jedna sądowa, a pozostałe miały ulec rozwiązaniu.