Wilkierz (1584). Księgi miejskie: wykazy władz, roty przysiąg. Kronika wydarzeń. Patronat cechowy. Czynsze. Działy majątkowe. Zestawienia dochodów i wydatków. Długi miejskie. Księgi obywatelskie (1626-1772). Budownictwo. Nieruchomości. Wykazy meldunkowe. Zabójstwa (1827-1936).

Miasto Nowy Staw otrzymało prawo miejskie chełmińskie około 1343 r. W wyniku wojny trzynastoletniej wszedł w skład państwa polskiego. Należał do Ekonomii Malborskiej. W 1772 r. przechodzi pod panowanie Prus. Po pierwszej wojnie światowej należał do Wolnego Miasta Gdańska, a od 1945 r. pozostaje miastem polskim. W okresie rozbiorów liczył 800, a pod koniec XIX w. 2400 mieszkańców.