W lutym 1948 r. podjęto decyzję o organizacji opolskiego archiwum, którym kierował Szymon Koszyk. Akta pozyskiwano dzięki prowadzonym poszukiwaniom na terenie Opola i powiatu opolskiego. Na podstawie rozporządzenia Ministra Oświaty z 1 czerwca 1950 r. zorganizowano w Opolu powiatowy oddział Archiwum Państwowego w Katowicach. W 1951 r. odpowiedzialność za Powiatowe Archiwum Państwowe w Opolu przejął Oswald Popiołek. Powiatowe Archiwum Państwowe w Opolu przekształcono w Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Opolu 1 kwietnia 1953 r. 

W tym samym roku oddział w Brzegu podporządkowano opolskiej placówce. Później sieć archiwów powiatowych poszerzono o nowe oddziały w Kluczborku, Nysie i Raciborzu. Po wejściu w życie reformy administracyjnej z 1975 r., w 1976 r. zostało zlikwidowane Archiwum w Kluczborku, a placówka raciborska przeszła pod właściwość terytorialną Archiwum Państwowego w Katowicach. Od tego momentu sieć archiwalną tworzyły Wojewódzkie Archiwa Państwowe oraz ich Oddziały Terenowe. Oddziały w Brzegu i w Nysie zlikwidowano w 1998 r., scalając przechowywane w nich dotychczas materiały z zasobem w Opolu.