Akta gminy Zabrzeg

Reference code
13/27/0
Number of series
14
Number of scans
0

Content:

I. Zarząd Gminny w Zabrzegu 1. Budżet na lata 1933-1935, sygn. 1-2 II. Zarząd Gminny w Zabrzegu 1. Dział Ogólno-Administracyjny: protokoły posiedzeń rady narodowej, z lat 1946-1950, sygn. 3-7 2. Dział Finansowo-Budżetowy: budżety, preliminarz szkolny i robót drogowych, roczne sprawozdania finansowe, sprawy podatkowe, księga inwentarzowa stanu majątkowego gminy, z lat 1945-1950, sygn. 8-23 3. Dział Gospodarki Gminnej: sprawy drogowe, spis powszechny użytków i zwierząt, melioracje, z lat 1946-1950, sygn. 24-29 4. Dział Administracji Społecznej: walka z analfabetyzmem, z lat 1949-1950, sygn. 30 5. Dział Administracyjny: sprawy nabycia ziemi i majątków rolnych, z 1949 r. , sygn. 31 III. Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Zabrzegu 1. Dział Ogólno-Administracyjny: protokoły posiedzeń rady i prezydium, sprawozdania i protokoły posiedzeń komisji, z lat1950-1954, sygn. 32-46 2. Dział Finansowo-Budżetowy: budżety, zestawienia obrotów i sprawozdania finansowe, z lat 1950-1954, sygn.47-50 3. Dział Socjalno-Kulturalny: zestawienia wyników kontroli powszechności i nauczania, z lat 1950-1953, sygn. 51-52 4. Gospodarka Komunalna: rejestr wydanych zezwoleń budowlanych, z lat 1949-1952, sygn. 53 5. Rolnictwo: statystyka rolna, protokoły posiedzeń zespołu rolnego, z lat 1950-1954, sygn. 54-58

The history of the creator:

Pojęcie gminy wiejskiej jako jednostki administracyjnej wprowadziła austriacka ustawa z dnia 12 sierpnia 1866 r. Zgodnie z tą ustawą, gminę reprezentowała Rada Gminna złożona z radnych, których liczba uzależniona była od liczby członków uprawnionych do wyboru radnych oraz Zwierzchność Gminna składająca się z naczelnika gminy, wójta i dwóch radnych (asesorów, przysiężnych). Do kompetencji organów samorządowych w gminach należało m.in.: zarządzanie majątkiem gminnym, czuwanie nad bezpieczeństwem osób i ich mienia, utrzymanie gminnych dróg, mostów, ulic i placów, opieka społeczna nad szkołą ludową itp. Władzą zwierzchnią gminy była Rada Powiatowa, a w jej zastępstwie Wydział Powiatowy. Powyższa organizacja gminy utrzymała się prawie bez zmian do 1933 r., kiedy to ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego z dnia 23. 03. 1933 r. wprowadziła zmianę w organizacji gminy wiejskiej. Według ustawy z roku 1933 każda gmina wiejska była samorządną jednostką terytorialną, której organem stanowiącym i kontrolnym była Rada Gminna, a organem zarządzającym i wykonawczym był Zarząd Gminy. Członkami Rady Gminnej byli wójt jako przewodniczący, podwójci, ławnicy oraz radni w liczbie od 12 do 20, w zależności od liczby mieszkańców danej gminy. Zarząd Gminny składał się z wójta, podwójciego oraz dwóch ławników, zaś w gminach liczących ponad 10 tys. mieszkańców z trzech ławników. Obszar gminy wiejskiej, jeżeli nie stanowił jednej miejscowości, dzielił się na gromady. Gromadę wiejską stanowiła z reguły każda miejscowość (osiedle, wiejska kolonia itp.). Miejscowości te jednak mogły być połączone i tworzyć wspólną gromadę. Organem uchwalającym w gromadzie była Rada Gromadzka lub zebranie gromadzkie, a organem wykonawczym gromady był sołtys, bądź jego zastępca (podsołtys). Zakres działania gromady obejmował zarząd majątkiem gromady i dobrem gromadzkim oraz rozporządzanie dochodami z tych źródeł. Po agresji Niemiec na Polskę w 1939 r. część ziem polskich została bezprawnie wcielona do Rzeszy Niemieckiej. Między włączonymi do Rzeszy terenami znalazły się województwo katowickie wraz z miastem Bielsko i powiatem. Ustrój dotychczasowych gmin polskich na terenie powiatu bielskiego został w okresie okupacji hitlerowskiej podporządkowany administracji władz niemieckich. Organizację oraz zasadnicze kompetencje gmin na terenach przyłączonych do Rzeszy Niemieckiej zostały określone w Niemieckiej Ordynacji Gminnej, wydanej w dniu 21.12. 1939 r. Na czele Urzędu Gminnego stał burmistrz, który był kierownikiem i zarządcą gminy oraz sprawował władzę ustawodawczą i wykonawczą. Ponosił wyłączną i pełną odpowiedzialność za wykonywanie swych obowiązków. W sprawach istotniejszej wagi burmistrz zasięgał porady radnych gminy (Beigeordnete). Burmistrz informował ludność o zarządzeniach i zmianach w administracji gminnej. Był przełożonym zatrudnionych w gminie urzędników i robotników. Stałym zastępcą burmistrza był pierwszy radny gminy, do którego obowiązków należało załatwianie spraw łącznie z podejmowaniem decyzji w razie nieobecności burmistrza. Burmistrz reprezentował gminę na zewnątrz zarówno w sprawach publicznoprawnych, jak i administracyjnych. Zgodnie z paragrafem 49 Niemieckiej Ordynacji Gminnej radni wybierani byli regularnie co 6 lat, a ich liczba uzależniona była od ilości mieszkańców. Administracja gminna wprowadzona przez okupanta, została uchylona dopiero przez władze Polski Ludowej art. 11 dekretu z dnia 21.07.1944 r. W okresie powojennym samorząd wiejski charakteryzowała centralizacja organów samorządowych tj.: gminnej rady i zarządu gminnego. Organem wykonawczym był zarząd gminy złożony z wójta podwójciego oraz ławników. Do zakresu działania samorządu terytorialnego miały należeć sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, o ile nie były wyraźnie zastrzeżone do kompetencji władz państwowych. Samorząd terytorialny reprezentowany przez terenową radę narodową stanowił korporację prawa publicznego i posiadał osobowość prawną. Każda rada narodowa niższego stopnia podlegała bezpośredniemu nadzorowi rady narodowej wyższego stopnia i w związku z tym wszystkie uchwały rad narodowych wojewódzkich, powiatowych miejskich i gminnych wymagały zatwierdzenia Prezydium Rady Narodowej wyższego stopnia. Organem wykonawczym gminnej rady narodowej był Zarząd Gminny składający się z wójta, podwójciego i trzech członków zarządu, wybieranych przez gminną radę narodową w sposób przewidziany dla burmistrzów i członków zarządów miejskich. Wybór wójta i podwójciego wymagał zatwierdzenia przez właściwego starostę. Wójtowi, dla celów administracji gromad, podlegali sołtysi i podsołtysi, wybierani przez ogólne zebranie mieszkańców gromady. Brali oni udział w posiedzeniach Zarządu Gminnego. Czynności kontrolne nad gospodarką Zarządu Gminnego sprawowała Gminna Komisja Kontroli Społecznej. Jako najwyższy organ uchwałodawczy i kontrolny wprowadzono we wszystkich gminach wiejskich gminną radę narodową spełniającą swe czynności poprzez prezydium składające się z przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i trzech członków oraz przez komisję zajmującą się poszczególnymi zagadnieniami urzędu gminnego. W latach 1945-1948 przy każdej Radzie Narodowej powstawały komisje takie jak: Drogowa, Finansowa, Budżetowa, Oświatowa, Rolna, Urządzeń Osiedli oraz Zdrowia Pracy i Pomocy Społecznej, a także inne komisje powoływane doraźnie. Dnia 20.03.1950 r. wydano ustawę o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, która wprowadziła zmiany w pojęciu gminy i podziale miast, rozszerzyła zakres działania rad narodowych i tryb ich postępowania. W miejsce zniesionego Urzędu Gminnego powołano Prezydium Gminnej Rady Narodowej. Rada Państwa i Rada Ministrów w dniu 24.12.1954 r. wydały uchwałę w sprawie prac przygotowawczych do powołania Gromadzkich Rad Narodowych. Z dniem 31.12.1954 r. zakończyły swą działalność Prezydia Gminnych Rad Narodowych oraz przestały istnieć gminy jako jednostki terytorialno-administracyjne. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 25.09.1954 r. o reformie podziału administracyjnego i powstania Gromadzkich Rad Narodowych, wprowadzony został podział powiatów na gromady, będące terytorialnie jednostką pośrednią pomiędzy dawną gminą i dawną gromadą. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Irena Jagoda, Bielsko-Biała, 1967]

Border dates:

1933-1954

Classification:

The name of the creator:

Dates:

1933-1954.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

58

Total archival files processed:

58

Total archival files without records:

0

Total linear metres

0.0

Total linear metres processed

0.3

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved Tak

KM 14.06.1988, 0014-4