Wydział Prezydialny: organizacja NRL i poszczególnych Wydziałów, raporty sytuacyjne dla aliantów, rokowania z Niemcami, wytyczanie granicy, przejęcie władzy na G. Śląsku, sprawozdania sytuacyjne, projekty ustaw i rozporządzeń z lat 1920-1922, sygn. 1-276 Wydział Administracyjny: organizacja sądownictwa, wybory komunalne z lat 1921-1922, sygn. 277-278 Wydział Zdrowia Publicznego: materiały do rokowań polsko-niemieckich w sprawach ochrony zdrowia, organizacja służby zdrowia z lat 1920-1922, sygn. 279-314 Wydział Oświecenia Publicznego: ogólne zarządzenia i instrukcje w sprawach szkolnych, sprawozdanie, sprawy nauczycieli, rozliczenia finansowe z lat 1919-1922, sygn. 315-371 Wydział Bezpieczeństwa: nadzór nad stowarzyszeniami niemieckimi, materiały wywiadowcze, raporty protokoły zeznań z lat 1921-1922, sygn. 372-381 Doradca powiatowy w Katowicach: rokowania w sprawie uchodźców z lat 1921-1922, sygn. 382-383 Doradca powiatowy w Zabrzu z lat 1922, sygn. 384 Akta personalne z lat 1920-1922, sygn. 385-399

Naczelna Rada Ludowa na Górnym Śląsku ukonstytuowała się 30 lipca 1921 roku. Przyczyną jej utworzenia był nieuchronny koniec III powstania, a wraz z nim Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku, która, jako rząd powstańczy, miała ambicje stania się suwerenną władzą na terenach zajętych przez powstańcze siły zbrojne. Naczelna Rada Ludowa na Górnym Śląsku miała być organem przedstawicielskim polskich stronnictw politycznych, reprezentantem ludności polskiej wobec władz koalicyjnych, rządu polskiego w Warszawie i miejscowych urzędów niemieckich. W tej postaci uznawana była za zalążek Tymczasowej Rady Wojewódzkiej. Przede wszystkim Rada miała się zająć zorganizowaniem administracji na Górnym Śląsku. W założeniu jej wydziały miały stanowić zalążek wydziały przyszłego Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego. Najwyższym organem Rady było Plenum. Decyzje na zebraniach plenarnych, które odbywały się raz w tygodniu, zapadały kolegialnie. Plenum wybierało komisje stałe oraz niestałe dla załatwiania doraźnych zadań. Organem pomocniczym Plenum był jednoosobowy Sekretariat. Pracami Plenum kierowało trzyosobowe Prezydium składające się z przewodniczącego (prezesa) i dwóch jego zastępców. Organami wykonawczymi Naczelnej Rady Ludowej były wydziały resortowe, których znaczna część znajdowała się wcześniej w strukturze Polskiego Komisariatu Plebiscytowego i Naczelnej Władzy. Większość wydziałów dzieliła się na oddziały. W niektórych przypadkach ich istnienie było tylko formalne, obliczone na wykonywanie planowanych zadań w przyszłości. Kierownictwo kilku oddziałów skupiało się często w jednym ręku. W listopadzie 1921 roku struktura organizacyjna obejmowała następujące komórki: Wydział Prezydialny z oddziałami: Gospodarczym, Ściśle Prezydialnym, Polityczno – Prasowym, Personalnym, Centralnym Komitetem Parytetycznym i Kancelarią Główną, Wydział Administracyjny z Sekcją Bezpieczeństwa i Doradcą Powiatowym, Wydział Rolnictwa z oddziałami: Weterynaryjnym, Melioracyjnym, Rolnym, Leśnictwa, Zarządu Domen, Szkolnym, Wydział Przemysłu i Handlu, Wyznań Religijnych, Zdrowia Publicznego z Oddziałem Lekarskim, Wydział Skarbowy z oddziałami: Celnym i Rachunkowym, Wydział Oświecenia Publicznego z oddziałami: Szkół Średnich, Szkół Ludowych, Kursów Języka Polskiego, Organizacji Nauczycielskich, Seminariów i Kursów Seminaryjnych, Szkół Zawodowych, Ochronek i Doradców Szkolnych, Wydział Pracy i Opieki Społecznej z oddziałami: Ochrony Pracy, Pośrednictwa Pracy, Emigracji i Reemigracji, Urzędu Rent, Ubezpieczenie Społecznego, Porady Prawnej, Opieki Społecznej, Wydziału Aprowizacji z oddziałami: Administracyjno-Organizacyjnym i Handlowym Wydział Kolejowy i Pocztowy. Siedzibą Rady był początkowo hotel „Lomnitz" w Bytomiu. Po decyzji Rady Ambasadorów z 20 października 1921 roku nastąpiło pospieszne przeniesienie biur do polskiej części Górnego Śląska. Większość wydziałów znalazła pomieszczenie w Katowicach, pozostałe urzędowały w innych miastach, jak Mysłowice, Rybnik i Sosnowiec. Zgodnie z zarządzeniem prezydialnym z 2 stycznia 1922 roku Naczelna Rada Ludowa na Górnym Śląsku, miała zakończyć działalność z chwilą objęcia rządów przez władze polskie. 12 czerwca 1922 roku rząd polski wyznaczył członków Tymczasowej Śląskiej Rady Wojewódzkiej, co skutkowało przekształceniem wydziałów Naczelnej Rady Ludowej w wydziały Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. E. Długajczyk, Katowice 1970, uzupełnienie P. Greiner, S. Krupa, Katowice 2011]

KM 26.02.1986, 0014-1