Zarządzanie: protokoły narad , konferencji, schematy organizacyjne kopalń i zjednoczenia, zarządzenia, pisma okólne z lat 1945-1957, sygn. 1-86 Planowanie i sprawozdawczość: plany wieloletnie, roczne i sprawozdania z ich realizacji z lat 1947-1955, sygn. 87-175 Statystyka: techniczna, zarobków, zatrudnienia, bezpieczeństwa z lat 1945-1952, sygn. 176-358 Kontrola z lat 1946-1951, sygn. 359-399 Kadry: wykazy pracowników, spisy uczniów szkół przyzakładowych z lat 1947-1950, sygn. 400-416 Inwestycje: projekty płuczek, gospodarka materiałowa z lat 1950-1956, sygn. 417-428 Finanse i rachunkowość: protokoły z badania bilansów, sprawozdawczość finansowa z lat 1947-1950, sygn. 429-434 Współzawodnictwo pracy: biuletyny, regulaminy, wyniki współzawodnictwa z lat 1948-1957, sygn. 435-449 Eksploatacja złóż: palny ruchu dodatki do planów, sygn. 450-462 Mapy pokładów, sytuacyjne, wykresy głębinowe sprzed 1945-1950, sygn. 463-548

Zasadnicze przemiany w strukturze gospodarczej kraju i w organizacji zarządzania przemysłem miały miejsce w latach 1945-1961. Wtedy ukształtował się podstawowy profil organizacyjny górnictwa węglowego. Zdecydowano podzielić cały przemysł węglowy na zjednoczenia rejonowe, łączące kopalnie leżące w jednym okręgu. 3 marca 1945 roku zostało powołanych do życia osiem zjednoczeń: Krakowskie, Dąbrowskie, Katowickie, Chorzowskie, Rudzkie, Świętochłowickie, Rybnickie, Mikołowskie. Kilkanaście dni później dyrektor Centralnego Zarządu Przemysłu Węglowego zlikwidował Świętochłowickie Zjednoczenie powołując na jego miejsce Bytomskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego. Jednocześnie utworzono jeszcze jedno zjednoczenie - Gliwickie z siedzibą w Zabrzu. W związku z odzyskaniem Dolnego Śląska w sierpniu 1945 roku utworzono Dolnośląskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, a we wrześniu tego roku Zjednoczenie Przemysłu Węgla Brunatnego. Kolejną zmianą było połączenie zjednoczeń: Krakowskiego i Mikołowskiego w Jaworznicko - Mikołowskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego. Ostatecznie struktura organizacyjna przemysłu węglowego obejmowała 10 zjednoczeń rejonowych węgla kamiennego i 1 zjednoczenie węgla brunatnego. Zjednoczenia zostały utworzone w oparciu o produkcyjno-terytorialną zasadę zarządzenia i obejmowały wszystkie kopalnie węgla w Polsce. Podlegały one bezpośrednio Centralnemu Zarządowi Przemysłu Węglowego utworzonemu w Katowicach 24 lutego 1945 roku, jako urząd w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Rudzkie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego przejęło pod zarząd państwowy majątek następujących przedsiębiorstw: Godulla A.G. Katowice, Wirek A.G. Katowice, Rudeer Steinkohlen-Gewerkschaft Ruda, Schaffgotsch-Bergwerks G.m.b.H. Gliwice. W skład nowo utworzone go zjednoczenia wchodziło osiem kopalń: „Walenty-Wawel”, „Wanda-Lech”, „Pokój”, „Wirek”, „Paweł”, „Karol”, „Szombierki”, „Bobrek”. Zadaniem zjednoczeń była eksploatacja, przeróbka, wzbogacanie i zbyt węgla, brykietów i koksu. Obejmowały one swym zarządem kopalnie, brykietownie, koksownie, elektrownie i inne zakłady pomocnicze. Struktura organizacyjna zjednoczeń ulegała częstym zmianom, zwłaszcza w latach 1949-1949. W 1949 roku naczelny dyrektor miał 6 komórek sztabowych: inspektorat przemysłowy, biura personalne, komisarza oszczędnościowego, sekretariat główny, biuro prawne, wydział szkolenia zawodowego. Dyrekcja techniczna miała 6 działów i 27 wydziałów. Dział planowania oprócz dwóch wydziałów związanych z planowaniem posiadał jeszcze wydziały: planowania produkcji, statystyki, planowania zaopatrzenia, gospodarki materiałowej, analizy kosztów własnych. Pozostałe dyrekcje obejmowały działy: górniczy, mechaniczny, energetyczny, mierniczy, budowlany, każdy z nich miał od 3 do 5 wydziałów. Dyrekcja administracyjna liczyła 6 działów, z których każdy miał 2-5 wydziałów. Dnia 20 kwietnia 1948 roku zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego został wydzielony z administracji państwowej i przekształcony w przedsiębiorstwo państwowe, któremu powierzono nadzór nad 10 Zakładami Przemysłu Węglowego, powstałymi z dawnych zjednoczeń rejonowych. W 1949 roku utworzono Ministerstwo Górnictwa i Energetyki, któremu na krótko podporządkowano Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego, bowiem już 1 stycznia 1950 rozpoczęła się jego likwidacja. Dekretem z 26 listopada 1950 roku Minister Górnictwa przekształcił ponownie dotychczasowe Zakłady Przemysłu Węglowego w Rejonowe Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Następna reorganizacja miała miejsce w 1955 roku, kiedy to dekretem Rady Państwa z 18 kwietnia Ministerstwo Górnictwa zostało przekształcone w Ministerstwo Górnictwa Węglowego, które 22 lutego 1957 roku zostało połączone z Ministerstwem Górnictwa i Energetyki. Do roku 1957 na terenie Górnego Śląska było 6 zjednoczeń: Katowickie, Chorzowskie, Bytomskie, Rudzkie i Gliwickie. W 1957 roku zmniejszono ich liczbę przez połączenie katowickiego z chorzowskim, bytomskiego z rudzkim oraz zabrzańskiego z gliwickim. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. J. Gębicka, Katowice 1980]

KM 30.05.1989, 0014-4