Magistrat miasta Czeladzi z lat 1825-1868, sygn. 1-4 Posad Czeladź (Osada Czeladź) z lat 1864-1929, sygn. 5-48 Zarząd Miejski: Dział Ogólnoorganizacyjny z lat [1921] 1923-1939, sygn. 49-57 Dział Finansowo-Budżetowy z lat 1927-1939, sygn. 58-65 Dział Gospodarki Miejskiej z lat 1923-1937, sygn. 66-76 Dział Administracyjny z lat [1865] 1922-1939, sygn. 77-109 Der Bürgermeister der Stadt Czeladź (Burmistrz miasta Czeladzi): Allgemeine Verwaltung (Administracja ogólna) z lat 1940-1944, sygn. 110 Bauwesen (Budownictwo) z lat 1940-1944, sygn. 111-116 Finanz- und Steuerverwaltung (Finanse i podatki) z lat 1940-1943, sygn. 117-123 Plany miasta Czeladzi z lat 1870-1937, sygn. 124-125

Pierwsza wzmianka źródłowa o Czeladzi pochodzi z l228 roku, kiedy Czeladź była jeszcze wsią. Przywilej lokacyjny miasta nie jest znany, tak zresztą jak i dokładna data otrzymania praw miejskich. Obecnie przyjmuje się, że nastąpiło to prawdopodobnie w drugiej połowie XIII lub na początku XIV wieku. Dzieje miasta od XIV do XVI wieku nie są bliżej znane z powodu ubóstwa źródeł. Więcej informacji źródłowych pochodzi z XVII i XVIII wieku. Miasteczko w wiekach od XIV do XVIII miało charakter rolniczo-rzemieślniczy z przewagę rolnictwa. Miastem od XIV do XVI wieku zarządzał wójt. Wójtostwo czeladzkie przetrwało zresztą do XVIII wieku i było dzierżawione lub stanowiło własność różnych osób. Później prawdopodobnie od połowy XVI wieku, władzę w mieście sprawowała rada miejska złożona z burmistrza i rajców. Istniał również urząd landwójtowski. Czeladź we wczesnym średniowieczu należała do Małopolski. Na przełomie 1178 i 1179 roku księże krakowski Kazimierz Sprawiedliwy darował grody w Bytomiu i Oświęcimiu wraz z przynależnościami księciu raciborskiemu Mieszkowi Plątonogiemu. Historycy przyjmowali, że w skład tej darowizny wchodziła również Czeladź. W 1443 roku Wacław księże cieszyński sprzedał terytorium siewierskie wraz z Siewierzem, Czeladzią i Koziegłowami biskupowi i kapitule krakowskiej. Od tej daty obszar ten, jako tzw. księstwo siewierskie należał do biskupów krakowskich do l79o roku. Sejm czteroletni w l79o roku podjął uchwałę, mocą której dobra biskupstwa krakowskiego przejęte zostały przez państwo i księstwo siewierskie stało się pełnoprawną częścią Rzeczypospolitej. Czeladź stała się miastem królewskim. W latach 1795-l807 Czeladź znajdowała się w zaborze pruskim w tzw. Nowym Śląsku. Nowy Śląsk dzielił się na 2 powiaty: pilicki i siewierski. Czeladź należała do powiatu siewierskiego. Na podstawie dodatkowego traktatu granicznego podpisanego w Elblągu l0 listopada l8o7 roku Nowy Śląsk został przyłączony do Księstwa Warszawskiego. W Księstwie Warszawskim Czeladź znalazła się w departamencie kaliskim w powiecie pilickim. Po wojnie polsko-austriackiej w l8o9 roku na mocy traktatu pokojowego zawartego 14 października tegoż roku w Wiedniu ziemie zabrane przez Austrię w III rozbiorze Polski przyłączono do Księstwa Warszawskiego. Z części tych ziem utworzono w 1810 roku departament krakowski, do którego przyłączono powiaty pilicki i lelowski. Czeladź i okolice włączono wtedy do powiatu olkuskiego. W 1816 roku w Królestwie Polskim przemianowano departamenty na województwa, powstały też obwody, które podzielono na powiaty. Czeladź należała odtąd do obwodu i powiatu olkuskiego W 1837 roku województwa zmieniono na gubernie, a w 1842 roku obwody na powiaty. W 1841 roku, zmieniono nazwę guberni krakowskiej na kielecką. Kielce były siedzibą tej guberni (wcześniej województwa) już od 1816 roku. W 1844 roku zmniejszono liczbę guberni z 8 do 5, a gubernia kielecka - po zmianie granic - została przemianowane na radomską z siedzibę w Radomiu. W l865 roku na miejscu 5 guberni utworzono l0 nowych. Czeladź znalazła się w guberni piotrkowskiej w powiecie będzińskim. W 1869 roku Czeladź została pozbawiona praw miejskich i przekształcona w osadę, którą kilka miesięcy później włączono do gminy Gzichów. Ten stan rzeczy dotrwał do 1914 roku. W XIX wieku władzę w mieście sprawował magistrat składający się z burmistrza i ławników. Nazwę tę nadano organom zarządzającym miastami w 1842 roku. Wcześniej, od l8l8 roku, organ zarządzający miastem nosił nazwę urzędu municypalnego. W dniu 5 listopada l9l5 roku Czeladź odzyskała prawa miejskie. W tym okresie organem uchwałodawczym i zarządzającym była rada miejska, a organem wykonawczym kilkuosobowy zarząd miasta z burmistrzem na czele. Zarząd był wybierany przez radę miejska. Po wybuchu II wojny światowej stosownie do dekretu Hitlera z 8 października 1939 roku o podziale i zarządzie terenów wschodnich dokonano podziału terenów polskich zajętych przez Niemców na Generalne Gubernatorstwo i tzw. ziemie wcielone do Rzeszy Niemieckiej. Część terytorium województwa kieleckiego, do którego należała Czeladź (w powiecie będzińskim) przed wrześniem 1939 roku, znalazła się w Generalnym Gubernatorstwie, a od listopada tegoż roku (łącznie z powiatem będzińskim) w rejencji katowickiej przynależnej do prowincji górnośląskiej. Zarząd Miejski w Czeladzi z burmistrzem na jego czele został utworzony przez władze niemieckie już na początku okupacji. W roku l940 Czeladź otrzymała tzw. Niemiecką Ordynację Gminną z 3o stycznia 1935 roku, która - zmieniając ustrój miast-wprowadziła na miejsce rady miejskiej radę gminy wyłącznie jako organ doradczy. Miasta podlegały nadzorowi państwa. Dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 21 sierpnia 1944 roku o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji został uchylony podział administracyjny kraju wprowadzony przez okupanta. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. L. Domański, Katowice 2000]