Archiwum Górnicze z Dąbrowy Górniczej

Reference code
12/839/0
Number of series
0
Number of scans
0

Content:

Akta personalne: akta osobowe wyższych urzędników, nadsztygarów, uczniów i praktykantów górniczych, lekarzy, nauczycieli, stróżów i oficjalistów z magazynów solnych oraz rodowody górnicze /spisy górników zawierających dane o stanie rodzinnym, złożeniu przysięgi i okresie służby) z lat 1810-1914, sygn. sygn. 1-330, 209/I-XVIII, brak sygn. 209, sygn. nieciągła 272-274; Rządowe zakłady górnicze: zarządzenia, spisy planów, wykazy zarobków, sprzedaż żelaza i stali, sprawy nieruchomości, rejestry pomiarowe, plany wydatków, dostarczanie materiałów do robót w kopalniach z lat 1804-1893, sygn. 331-692; Poszukiwania górnicze: raporty dotyczące wyników poszukiwań, rozchód materiałów na poszukiwania, dzienniki robót z lat 1803-1902, sygn. 693-733; Kopalnie węgla kamiennego: rozchód i kontrola wydatku węgla, zestawienia i kontrole przychodu i rozchodu materiałów i narzędzi, bruliony pomiarowe, deputat dla robotników, działalność maszyn kopalnianych, produkcja i zbyt z lat 1799-1914, sygn. 734-2153, 911a, 912a, 918a-c, 919a, 1003a, 1192a, 2026a-e, 2150a-b, brak sygn. 930, 1192a, sygn. nieciągła 1822, 1827, 1993, 1995, 2021; Kopalnie węgla brunatnego: produkcja i zbyt z lat 1914-1918, sygn. 2154-2165, sygn. nieciągła 2166; Kopalnie galmanu: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1823-1918, sygn. 2167-2277, sygn. nieciągła 2272; Kopalnie rudy żelaza: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1816-1918, sygn. 2278-2306 Kopalnie srebra i ołowiu: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1817, sygn. 2307 Kopalnie glinki: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1824-1876, sygn. 2308-2320 Kamieniołomy i wapielnie: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1844-1918, sygn. 2321-2341 Cegielnie i kopalnie gliny: produkcja, zbyt, przychód i rozchód materiałów pomocniczych i narzędzi, wykazy zarobkowe z lat 1833-1890, sygn. 2342-2396; Huty żelaza: produkcja z lat 1814-1913, sygn.2397-2406 Huta Bankowa: budowa i produkcja z lat 1833-1918, sygn. 2407-2485 Huta Henryków: zarządzenia władz, budowa, przychód i rozchód materiałów, bieg pieców, sprawy nieruchomości z lat 1834-1864, sygn. 2486-2521 Pudlingarnia Koniecpolska: produkcja z lat 1833-1878, sygn. 2522-2529 Walcownia w Pankach: wykaz planów i szkiców, przychód materiałów i produktów, korespondencja z władzami z lat 1842-1890, sygn. 2530-2541 Huta w Pradłach: budowa, przychód i rozchód materiałów, korespondencja z władzami z lat 1838-1851, sygn. 2542-2549 Walcownia Sławkowska: produkcja, przychód i rozchód materiałów, korespondencja z władzami z lat 1828-1887, sygn. 2550-2595 Huty cynku: budowa hut, zestawienia rozchodu materiałów na budowę Huty Bankowej, sprzedaż cynku 1808-1914, sygn. 2596-2643 Wypadki nieszczęśliwe: ogólne zestawienia i korespondencja dotycząca wypadków w kopalniach i hutach i zawiadomienia o wypadkach z lat 1841-1918, sygn. 2644-2752, 2676a, 2678a, 2679a, 2681a, 2682a, 2683a, 2684a, 2684b, 2692a, 2711a, 2714a, sygn. nieciągła 2702, 2704, 2707, 2713; Robotnicy: zatrudnienie, płace, odrabianie pańszczyzny w kopalniach, budowa domków robotniczych, korespondencja i księga kasowa "kasy braterskiej" robotników kopalni "Jan", spisy robotników i fragmenty rodowodów górniczych z lat 1826-1914, sygn. sygn. 2753-3047, 2780a, 2780b, 2781a, 2782a, 2783a, 2784a, 2790a, 2791a, 2793a, brak sygn. 2795; Urzędnicy: przyjmowanie, zatrudnianie, uposażenie i opinie z lat 1828-1914, sygn. 3048-3080 Praktykanci i uczniowie górniczy: przyjmowanie, zatrudnianie, uposażenie i opinie z lat 1834-1876, sygn. 3081-3091 Medycyna: szpitale, lekarstwa, choroby robotników z lat 1831-1914, sygn. 3092-3131 Nadania górnicze, sygn. 3135-3181, sygn. nieciągła 3132-3134, 3141-3164, 3172-3176, 3180, 3182-3199; Magazyny solne: rachunki roczne, księgi rachunkowe i zestawienia dotyczące przychodu i rozchodu soli i pieniędzy, zarządzenia władz z lat 1811-1886, sygn. 3200-3897, sygn. nieciągła 3673; Budownictwo: budowa budynków rządowych, dzienniki i raporty roczne budowy, księgi przychodu i rozchodu materiałów z lat1823-1886, sygn. 3898-4128; Licytacje i kontrakty; zbiory kontraktów i sprawy dotyczące licytacji z lat 1839-1886, sygn. 4129-4158 Inwentarze: sumaryczne wykazy szacunkowe majątku zakładów rządowych i księgi amortyzacyjne z lat 1855-1908, sygn. 4159-4337 Drogi państwowe: budowa, remont i konserwacja dróg bitych w Okręgu Zachodnim z lat 1826-1888, sygn. 4338-4384; Kasa Zakładów Górniczych: rachunki roczne kasy Zakładów Górniczych Okręgu Zachodniego i Dozorstwa Olkusko-Siewierskiego, kasy Stowarzyszenia Górniczego i kas górniczych poszczególnych oddziałów, rachunki różnych funduszów, rewizje kasy z lat 1816-1913, sygn. 4385-4884, sygn. nieciągła 4874-4875, 4877-4878, 4880-4882, 4885-4894; Różne: dzienniki korespondencyjne, inspekcje fabryczne w zakładach prywatnych, wytyczanie granicy między Niemcami a Rosją w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1912-1914, sprawy kościelne, płace, działalność teatru amatorskiego w Dąbrowie Górniczej, udział w wystawach międzynarodowych z lat 1908-1914, sygn. 4895-5259, 5117a, 5165a, 5166a-b, 5167a, 5172a, 5173a, 5176a-g, 5234a, 5235a, 5236a, 5237a, 5238a, 5239a, brak sygn. 4934, 5166, sygn. nieciągła 4896, 4898-4899, 4902-4917, 4922-4923, 4927, 4929-4933, 4938-4944, 4946-5056, 5058-5062, 5064-5066, 5068-5077, 5081-5083, 5085, 5087-5090, 5176, 5191, 5257; Mapy i plany: kopalnie węgla, kopalnie glinki, miedzi, siarki, galmanu, rudy żelaza, kamieniołomy, wapienniki, huty: Bankowa, Henryków i w Pradłach,; fryszerki, walcownie w Pankach i Sławkowie, osady, kościoły, domy, ulice, grunty z lat 1833-1915, sygn. 5260-5795, 5605a, 5657a, 5709a, 5748a-c, 5750/1-14

About the Creator:

Pierwsze kopalnie węgla kamiennego w okręgu dąbrowskim powstały w II połowie XVIII wieku. Po III rozbiorze kopalnie te zostały przejęte przez władze pruskie i otrzymały nazwy „Reden” i „Hoym” (w okresie Królestwa Kongresowego „Tadeusz”). Podlegały początkowo wrocławskiej Kamerze Wojenno-Dominialnej, zaś od 1 lipca 1799 roku Urzędowi Górniczemu w Tarnowskich Górach. Zakłady hutnicze w Pankach podlegały utworzonemu w 1798 roku Urzędowi Hutniczemu, podlegającemu bezpośrednio Wyższemu Urzędowi Górniczemu we Wrocławiu. Na mocy pokoju w Tylży (1807 rok) Prusy utraciły ziemie II i III zaboru, z których większość weszła w skład Księstwa Warszawskiego. Księstwo olkusko-siewierskie (obejmujące Zagłębie Dąbrowskie) otrzymał marszałek Montebello de Lannes. W Księstwie Warszawskim powstała, w Ministerium Spraw Wewnętrznych, w 1810 roku, „Komisja JK Mości, urządzająca huty i kopalnie narodowe”, na czele której stał L. Hauke. Górnictwem kierowała Tymczasowa Dyrekcja Górnicza w Kielcach, rozdzielona późnej na 2 dyrekcje w Kielcach i Krakowie (wydawały one tymczasowe zezwolenia na wydobycie węgla i kruszców). W 1812 roku starostwo olkusko-siewierskie zostało skonfiskowane na rzecz skarbu Księstwa Warszawskiego. Istniejące na tym terenie huty i kopalnie zostały oddane w 1814 roku pod dozór Ullmanna, zastępcy dyrektora kopalń obwodu krakowskiego. Po powstaniu Królestwa Polskiego na mocy postanowienia namiestnika z 20 lutego 1816 roku została utworzona Główna Dyrekcja Górnicza w Kielcach, podlegająca Komisji Spraw Wewnętrznych. Podporządkowane jej były dozorstwa sprawujące nadzór nad kopalniami i hutami. Zakłady na terenie Zagłębia Dąbrowskiego należały do dozorstwa olkusko-siewierskiego. Na kosztowną rozbudowę górnictwa przeznaczano dochody z niektórych dóbr rządowych. Starano się też wykorzystywać do pracy chłopów pańszczyźnianych. Na mocy postanowienia królewskiego z 12 marca 1817 roku został utworzony korpus górniczy. Około roku 1819 została ustalona organizacja kas Wydziału Górniczego w Komisji Przychodów i Skarbu. Na mocy dekretu królewskiego z 14 grudnia 1824 roku Dyrekcja Górnicza została z dniem 1 stycznia 1825 roku przeniesiona do Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Rozporządzeniem Rady Administracyjnej z 9 grudnia 1926 roku Dyrekcja Górnicza została połączona z Wydziałem Górniczym dzieląc się na 4 oddziały: ogólny, kopalny, hutniczy, machin i budowli. W 1825 roku zostały oddzielone dozorstwa hutnicze od górniczych. Kopalnie rudy żelaznej były początkowo podporządkowane oddziałowi hutniczemu, w 1827 roku przeniesiono je do administracji kopalń. Organizacja zarządu dozorstwa olkusko-siewierskiego przedstawiała się w 1826 roku następująco: na czele stał inspektor, któremu podlegało 5 asesorów z głosem decydującym i 5 z głosem doradczym. Do pracowników dozorstwa należeli też urzędnicy, kanceliści i lekarz. W 1828 roku przybyli 2 inżynierzy i budowniczy. W 1829 roku ustanowiono 1 zawiadowcę dla wszystkich hut cynkowych. W międzyczasie w Zagłębiu powstały nowe kopalnie węgla kamiennego (w 1824 roku „Ksawery” pod Będzinem), galmanu, huty, cegielnie, tak że w 1826 roku dozorstwo olkusko-siewierskie obejmowało 4 kopalnie węgla kamiennego, 9 kopalń galmanu, 1 kopalnię glinki ogniotrwałej i rudy żelaznej, 6 hut cynkowych i 3 cegielnie. Istniało wiele zakładów prywatnych. Kopalnie prywatne aż do 1870 roku nie podlegały nadzorowi państwowych władz górniczych. Od 1833 roku rządowe zakłady górnicze i hutnicze przeszły pod zarząd Banku Polskiego. Podległe mu zakłady zostały podzielone na okręgi Zachodni, Wschodni i Północny. Okręg Zachodni dzielił się na oddziały Pankowski, Dąbrowski, Sławkowski, Niwecki i Pradelski. Władzę w nim sprawowała Administracja Fabryk Rządowych Żelaznych, podległa Zarządowi Okręgu. Na czele Okręgu stał do 1836 roku Inspektor Zakładów Górniczych Okręgu Zachodniego, następnie Naczelnik Górniczy w Okręg Zachodni Delegowany. Rządowe huty żelaza dzierżawił od Banku Polskiego w latach 1837-1845 Maurycy Koniar, a huty cynku i kopanie galmanu Piotr Steinkeller. 1 stycznia 1843 roku górnictwo rządowe przeszło ponownie pod zarząd Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, przy której został utworzony Wydział Górnictwa, na czele którego stał dyrektor. Podlegali mu naczelnicy okręgów. W roku 1860 struktura organizacyjna Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu obejmowała Wydział Górnictwa (Służba Ogólna, Sekcja Administracyjno-Rachunkowa, Techniczna, Budownicza), Zakłady Górnicze – Okręg Wschodni i Okręg Zachodni (Służba Ogólna i Szczegółowa). W 1870 roku zlikwidowano Wydział Górnictwa Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, a naczelnicy okręgów podporządkowani zostali Departamentowi Górniczemu Ministerstwa Finansów w Petersburgu, w którym to departamencie utworzono Wydział Polskich Zakładów Górniczych. W tym samym roku wprowadzono w Królestwie nowe prawo górnicze, na mocy którego poddano nadzorowi państwowych władz górniczych również kopalnie prywatne. Nadzór ten sprawowali inżynierowie okręgowi, których było początkowo 2 (w Dąbrowie Górniczej i Kielcach), od 1892 roku trzech, a od 1907 roku 8. Zarząd Zakładów państwowych kurczył się w miarę jak rządowe kopalnie i huty sprzedawano lub wydzierżawiano osobom prywatnym. W 1876 roku sprzedano w Zachodnim Okręgu Górniczym Hutę Bankową oraz kopalnie „Koszelew” i „Nowa-Łabęcki”. W związku z tym zlikwidowano w 1878 roku etat Naczelnika Zachodniego Okręgu Górniczego i wszystkie zakłady państwowe w Królestwie Polskim podporządkowano Naczelnikowi Wydziału Górniczego w Królestwie Polskim. Urzędował on początkowo w Dąbrowie Górniczej, następnie w Suchedniowie. W Dąbrowie Górniczej pozostała jednak kasa górnicza, archiwum dawnych zakładów rządowych Zachodniego Okręgu Górniczego oraz biura okręgowych inżynierów. Na mocy prawa z 28 stycznia 1895 roku zlikwidowano odrębny zarząd górnictwa rządowego. Obszar górniczy Królestwa Polskiego przemianowano na Zachodni Obszar Górniczy i podporządkowano Zachodniemu Zarządowi Górniczemu w Suchedniowie, który kierował państwowymi zakładami górniczymi i hutniczymi oraz szkołą górniczą w Dąbrowie Górniczej, a zarazem sprawował za pośrednictwem inżynierów okręgowych nadzór nad górnictwem prywatnym. W 1903 roku siedzibę Zachodniego Zarządu Górniczego przeniesiono do Warszawy. W okresie okupacji niemieckiej w latach 1914-1918 władze niemieckie utworzyły z początkiem 1915 roku niemiecki Urząd Górniczy w Będzinie. 30 czerwca urząd ten został przeniesiony do Sosnowca i przejął funkcje inżynierów okręgowych. Funkcje nadzorcze miejscowej władzy policyjnej względem zakładów górniczych i hutniczych objęli szefowie powiatów względnie prezydenci policji. W 1916 roku została przeprowadzona reorganizacja władz górniczych na terenie okupowanym przez Niemcy: utworzono 2 okręgi górnicze (sosnowiecki, obejmujący powiat będziński, i warszawski, obejmujący resztę gubernatorstwa warszawskiego, zmieniony potem na mocy zarządzenia z 2 listopada 1916 roku na częstochowski). Władzą naczelną dla górnictwa był szef zarządu okupacyjnego. Na terenie okupacji austriackiej utworzono w dniu 22 stycznia 1915 roku Cesarsko-Królewski Wojskowy Urząd Górniczy w Dąbrowie Górniczej, któremu podlegały wojskowe zarządy górnicze, kierujące poszczególnymi przedsiębiorstwami górniczo-hutniczymi. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. J. Jaros, Katowice 1951, uzupełnienie - Katowice 1965]

Border dates:

1799-1918 [1939]

Classification:

instytucje nauki i oświaty

Creator's name:

Dates:

1799-1918, 1918-1939.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

rosyjski, polski, niemiecki, francuski

Availability:

Available in full

Total archival files:

5669

Total archival files processed:

5663

Total archival files without records:

0

Total linear metres

60.27

Total linear metres processed

60.1

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Draft electronic archive inventory No data nr 1 - 6 j.
Approved book inventory No data 5072 j., 591 j. mapy - katalog F. Rogalewicza

zmikrofilmowano jednostki archiwalne o sygnaturach 758-885, 888-913, 911a, 912a