Księgi urodzeń, małżeństw i zgonów z lat 1869-1909, sygn. 1-41

Instytucja prowadzenia metryk kościelnych sięga swoim rodowodem konstytucji soboru trydenckiego z XVI wieku. Pierwsze państwowe urzędy stanu cywilnego zostały natomiast wprowadzone na ziemiach polskich, wzorem francuskim, na początku wieku XIX. Na mocy konstytucji Księstwa Warszawskiego w 1807 r. wprowadzony został Kodeks Napoleona. Na jego podstawie dekret Fryderyka Augusta księcia warszawskiego wprowadził cywilne akta stanu cywilnego. Księgi urodzeń, małżeństw i zgonów bez względu na wyznanie, prowadzić mieli urzędnicy, którymi w praktyce, ze względu na brak odpowiednio wykształconych urzędników świeckich, zostawali proboszczowie miejscowo właściwych parafii. Od 1826 r. na terenie Królestwa Polskiego zmieniono przepisy dotyczące sporządzania aktów stanu cywilnego. Od tego roku zaczęły obowiązywać przepisy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego. Funkcję urzędników stanu cywilnego powierzono duchownym, a same akta przybrały charakter wyznaniowy. Duchowni sporządzali dwa identyczne egzemplarze ksiąg stanu cywilnego. Drugi egzemplarz - duplikat, prowadzony w księdze zawierającej wpisy z jednego roku przekazywany był do archiwów hipotecznych przy miejscowo właściwych sądach. Oprócz ksiąg urodzeń, małżeństw i zgonów urzędnicy prowadzili także alegata czyli akta zbiorcze, załączniki do akt małżeństw. Księgi prowadzone były w języku polskim do 1868 r., kiedy to wprowadzony został urzędowy język rosyjski. Targoszyce to obecnie część wsi Mierzęcice, a niegdyś osada leżąca w granicach księstwa siewierskiego, będącego od XV wieku własnością biskupów krakowskich. W XIX wieku wchodziła w skład powiatu będzińskiego i gminy olkusko-siewierskiej, a od 1864 do gminy Sulików. Parafia w Targoszycach istniała już w 1324 roku, jej granice zaś nie ulegały większym zmianom do połowy XX wieku. Od początku XIX wieku do 1945 roku obejmowała wsie: Mierzęcice, Sadowie, Toporowice, Przeczyce i Zawada, czyli większość obecnej gminy Mierzęcice. Pozostałe miejscowości gminy – Najdziszów i Nowa Wieś należały do parafii w Sączowie, a Boguchwałowice do parafii w Siewierzu. Po wejściu w życie Kodeksu Napoleona, na terenie gminy stanu cywilnego w Targoszycach zgodnie z przepisami powołano w 1808 r. urzędnika stanu cywilnego. Od 1826 roku, kiedy nastąpiła zmiana przepisów dotyczących prowadzenia akt stanu cywilnego, proboszcz miejscowej parafii, jako urzędnik państwowy, sporządzał duplikaty ksiąg parafialnych, rejestrując w nich fakty stanu cywilnego osób wyznania rzymskokatolickiego z terenu parafii. Stan ten utrzymał się na terenie Królestwa Polskiego, a następnie w dawnym zaborze rosyjskim który wszedł w skład II Rzeczypospolitej do 1945 roku. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. P. Matuszek, Katowice 2015]

KM 10.11.2015