Zespół
Content:
Mimo szczątkowego charakteru, w zespole znajdują się podstawowe materiały źródłowe do dziejów Fundacji Sułkowskich. Zespół zawiera bowiem akta obrazujące niemal wszystkie przejawy działalności Fundacji: organizację zarządu (statut, regulaminy, posiedzenia Kuratorium Fundacji itp..), sprawy majątkowe, przebudowę i odbudowę zamku rydzyńskiego (zachowały się m.in.. plany zamku), gospodarkę rolną i leśną w dobrach Fundacji, działalność zakładów przemysłowych w jej dobrach , powstanie i rozwój Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie, działalność pozastatutową Fundacji oraz jej stopniową likwidację w latach 1945-1952.
About the Creator:
Fundacja Sułkowskich w Rydzynie, działająca w latach 1924 -1952, swoje powstanie zawdzięcza księciu Augustowi Sułkowskiemu (1729-1786). Książę tworząc w 1776 r. ordynację rydzyńską zapisał ją na wypadek wymarcia sukcesorów na rzecz Komisji Edukacji Narodowej. Komisja miała przeznaczyć dochody z dóbr ordynacji na kształcenie niezamożnej młodzieży szlacheckiej. Wolę fundatora zrealizowano dopiero w okresie międzywojennym. Na podstawie uchwały rządowej Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego powołał w 1924 r. Tymczasowe Kuratorium Fundacji Sułkowskich. Wystąpiono o zwrot majątku. Ostatecznie majątek jakim dysponowała Fundacja w okresie międzywojennym liczył 7145 ha gruntów ornych i leśnych oraz zamek rydzyński z przyległymi budowlami. W 1926 r. nadano Fundacji statut, który określił między innymi jej organizację i działalność. Zarząd Fundacją sprawował Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Kuratorium złożone z 5 osób, mianowanych przez ministra na przeciąg 5 lat. Główny ciężar pracy Kuratorium spoczywał na jego przewodniczącym, który zwoływał i prowadził posiedzenia Kuratorium, czuwał nad realizacją uchwał, reprezentował Kuratorium na zewnątrz, podpisywał korespondencję oraz przeprowadzał inspekcje wszystkich organów Fundacji. Pomagali mu generalny zarządca dóbr Fundacji oraz jego zastępca - nadleśniczy lasów Fundacji. Realizując swój statutowy cel, Fundacja w 1928 r. uruchomiła w zamku rydzyńskim internatowe gimnazjum męskie. Obowiązki dyrektora powierzono byłemu ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tadeuszowi Łopuszańskiemu. Po wybuchu II wojny światowej działalność Fundacji została na kilka lat przerwana. W październiku 1939 r. hitlerowcy rozstrzelali długoletniego przewodniczącego Kuratorium Fundacji Mieczysława Chłapowskiego, a wkrótce zagrabili majątek Fundacji. W 1940 r. utworzyli w zamku rydzyńskim Narodowosocjalistyczny Zakład Wychowawczy Kraju Warty. Po zakończeniu II wojny światowej Fundacja wznowiła swoją działalność. W kwietniu 1946 r. Minister Oświaty powołał nowe Kuratorium. Ogromne straty finansowe oraz nowe realia polityczne w Polsce spowodowały jednak, że Fundacja nie miała szans na rozwój działalności. Wegetująca przez kilka lat Fundacja została ostatecznie zlikwidowana wraz z innymi fundacjami w 1952 r. (Dz. U. R.P. nr 25, poz. 172).
Border dates:
[1915] 1924-1952 [1955]
Classification:
Creator's name:
Dates:
1915-1924, 1915-1924, 1924-1952, 1924-1952, 1952-1955, 1952-1955.
Former name:
Foreign language name:
Languages:
Availability:
Total archival files:
64
Total archival files processed:
64
Total archival files without records:
0
Total linear metres
1.0
Total linear metres processed
0.5
Total linear metres without records
0.0
Total archival files:
0
Total files:
0
Total size (in MB):
0.0
Total documents
0
Total cases
0
Total classes
0
Total archival files:
0.0
Total running meters :
0.0
Dates of non-archival documentation :
Name | Quantity Inventory | uwagi |
---|---|---|
Approved book inventory | Tak | |
Approved book inventory | Tak |