Urząd Obwodowy w Nowej Wsi Królewskiej

Reference code
45/30/0
Number of series
12
Number of scans
0

Content:

Administracja ogólna – (1866–1945) 54 j.a. ewidencje/wykazy, sprawy administracyjne urzędu, sprawy wymiaru sprawiedliwości, naczelnik urzędu, diariusz urzędu, sprawy komunalne gmin wchodzących w skład urzędu obwodowego, posiedzenia i uchwały komisji urzędu, korespondencja z władzami nadrzędnymi, utworzenie i organizacja urzędu, sprawy personalne urzędników urzędu, korespondencja z Międzysojuszniczą Komisją Rządzącą i Plebiscytową, plebiscyt w Zagłębiu Saary, organizacja i działalność Deutsche Arbeitsfront, zbiory dokumentów obejmujących ustawodawstwo niemieckie, sprawy dotyczące wyborów na szczeblu państwowym i lokalnym, statystyka i spisy ludności, zarządzenia policyjne, patrole nocne, godziny policyjne, sprawy więzienia leżącego na terenie urzędu obwodowego, sprawy związane z opieką socjalną, żandarmeria, podatki i mincarstwo, finanse urzędu i poszczególnych gmin, sprawy wojskowe i inwalidów wojennych, akta tajne urzędu (dotyczące m.in. polskich robotników pracujących na terenie urzędu, obserwacje polskiej mniejszości i polskich organizacji, agitacja komunistyczna, organizacje polityczne), jubileusze i nagrody w postaci tytułów/odznaczeń/medali, promocja języka niemieckiego, rzeczowe wykazy akt urzędu. (sygn.: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 26, 41, 42, 43, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 94, 95, 96, 97, 101, 102, 103, 104, 110, 131, 132, 133, 233, 234, 236, 237, 238, 244). Policja bezpieczeństwa i policja porządkowa – (1877–1944) 75 j.a. zarządzenia i sprawy ogólne dotyczące policji bezpieczeństwa, policji porządkowej oraz policji państwowej, sprawy obcokrajowców, sprawy paszportowe, imigracji i emigracji, sprawy dotyczące stowarzyszeń i fundacji działających na terenie urzędu, sprawy meldunkowe, odpusty, sprawy starożytnych zabytków odnalezionych na terenie urzędu, sprawy karne, działalność komunistyczna, partie socjaldemokratyczne, anarchiści, zagraniczne pisma zakazane, nadzór nad prasą, ulotki, akcja wyborcza, rekwizycje, sprawy polskich robotników przymusowych, sprawy polskiej mniejszości narodowej, inwigilacja osób podejrzanych o wrogi stosunek do państwa niemieckiego, przypadki zaginięć, sprawy więźniów, sprawy osób wymagających opieki, odnalezione zwłoki (i ich transport), samobójstwa, nienaturalne przypadki śmierci, sprawy zmarłych osób, które były karane, wyroki sądowe, listy gończe, rejestry karne, poszukiwania, nakazy aresztowania, pochody, zebrania, wiadomości policji kryminalnej w Gliwicach, problem pijaństwa i awanturnictwa, nadzór nad miejscami rozrywki, hazard, loterie, niedozwolone rozrywki, sprawy dotyczące materiałów wybuchowych, chorzy psychicznie i głuchoniemi, instytucje zajmujące się trudną sytuacją życiową, pożyczki i zakwaterowania dla potrzebujących (sygn.: 6, 7, 10, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 44, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 98, 99, 105, 106, 107, 108, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 216, 217, 219, 227, 228, 230, 231, 232, 235, 245, 246, 247). Nadzór budowlany – [1866–1945) 18 j.a. sprawy zabudowy, budowy i rozbudowy zakładów i obiektów w poszczególnych miejscowościach na terenie urzędu, projekty budowlane, zezwolenia budowlane, dokumentacje budów, promocja budownictwa, cegielnie, fabryki betonu, nadzór nad pracownikami/służbą/parobkami, wykazy budów na terenie Amtsbezirku (sygn.: 78, 135, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 152, 153,155, 156, 166, 175, 176, 178, 239, 243). Ochrona przeciwpożarowa – (1902–1943) 5 j.a. sprawy ogólne dotyczące organizacji i działalności ochrony przeciwpożarowej, kupno i utrzymanie sprzętu pożarniczego, pożary lasów, straż pożarna, budowa nowych obiektów/urządzeń pożarniczych, przebudowa obiektów państwowych na potrzeby straży pożarnych (sygn.: 161, 162, 163, 164, 165). Nadzór nad drogami i policja drogowa – (1902–1942) 10 j.a. sprawy związane z szeroko pojętym transportem, kary za przewinienia związane z szeroko pojętą komunikacją, sprawy mostów, chodników, ulic, dróg, drogowskazów i tablic miejscowości, ruch uliczny i środki transportu, sprawy kolei, telegrafów, poczty (sygn.: 100, 136, 137, 139, 143, 144, 157, 158, 159,160). Nadzór na wodami i gospodarką wodną – [1866]–1945) 3 j.a. regulacja wód, rowy melioracyjne (sygnatury: 140, 229, 240). Opieka zdrowotna – (1902–1926) 9 j.a. artykuły spożywcze i ich fałszowanie, używki, szczepienia, choroby zakaźne, oględziny zwłok, zwalczanie gruźlicy, zarządzenia sanitarne, położne, lekarz powiatowy (sygn.: 109, 208, 209, 210, 212, 213, 214, 215, 218). Opieka weterynaryjna – (1903–1926) 3 j.a. epidemie wśród zwierząt, kontrola zwierząt, ubój bydła, ustawy dotyczące kontroli jakości mięsa i kontrola jakości mięsa, wścieklizna wśród zwierząt (sygn.: 202, 207, 211). Nadzór nad gospodarką rolną, polami uprawnymi i policja leśna – (1902–1942) 8 j.a. sprawy ogólne dotyczące nadzoru, gospodarstwa rolne i ich kontrola, sprawy związane z hodowlą zwierząt – ich przydatnością do hodowli w celu zdobycia licencji hodowlanej dla podniesienia poziomu jakości hodowli, sprawy ulów dla pszczół, ochrona zwierząt, nadzór nad polowaniami, szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta (sygn.: 134, 168, 200, 201, 203, 204, 205, 206). Nadzór nad działalnością gospodarczą – (1888–1944) 31 j.a. sprawy małego handlu i napojów (w tym sprzedaż napojów w trakcie festynów lub odpustów), restauracje i szynki (w tym m.in. wydawanie pozwoleń na prowadzenie działalności), ustawodawstwo odnośnie do prowadzenia działalności gospodarczej, rejestracja działalności gospodarczej oraz prac wykonywanych w domach, sprawy kotłów parowych, rejestry i kontrola działalności gospodarczej, miary i wagi, targi, zamykanie sklepów, sprawy dotyczące izb rzemieślniczych, rzeźnicy, piekarze, handel obwoźny, legitymacje poświadczające prowadzenie działalności, nadzór nad kotłami parowymi, maszynami w przedsiębiorstwach, spółdzielniami, zakładami rzemieślniczymi, wydawanie koncesji szynkom i kantynom, nadzór nad czasem i warunkami pracy (w tym wśród pracowników młodocianych) (sygn.: 46, 47, 111, 112, 113, 114, 169, 170, 173, 174, 177, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 198, 199, 241, 242). Sprawy kościołów i szkół – (1874–1943) 16 j.a. kościoły i sprawy budowy kościołów, cmentarze, przyznawanie miejsc na groby, sprawy ogólne dotyczące mszy świętych i kwestii religijnych, sprawy nauczycieli, szkół (w tym szkół katolickich i ewangelickich) i budowy szkół (w tym obiektów przyszkolnych, jak na przykład obiektów sportowych), wizytacje szkół, nakładanie kar na szkoły, sprawy kształcenia w szkołach (sygn.: 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 79, 80, 81, 138, 195, 196, 197). Sprawy ubezpieczeń (1902–1944) – 7 j.a. towarzystwa ubezpieczeniowe, ubezpieczenia urzędników państwowych, ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa, chorób i od wypadków, emerytury, renty, (sygn.: 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226).

The history of the creator:

Pierwsza wzmianka źródłowa o dzisiejszej dzielnicy Opola, Nowej Wsi Królewskiej, pochodzi z 1295 r. Wówczas to książę Bolko I opolski darował Novą Villę (taką nazwę nosiła miejscowość w średniowieczu) franciszkanom. W XIX wiecznych przekazach źródłowych wieś występowała pod polską nazwą Nowa Wieś Królewska i niemiecką Königlich Neudorf. Miejscowość była gminą wiejską i administracyjnie należała do starostwa opolskiego (Landkreis Oppeln). 15 maja 1874 r., na podstawie ordynacji powiatowej „Kreisordnung für die Provinzen Brandenburg, Pommern, Posen, Schlesien und Sachsen” z 13 grudnia 1872 r., w Nowej Wsi Królewskiej utworzono Urząd Obwodowy nr 22 (Amtsbezirk Königlich Neudorf Nr. 22). Teren tego urzędu obejmował gminy wiejskie: Grotowice (Gräfenort), Groszowice (Groschowitz/Groschwitz) i Nowa Wieś Królewska (Königlich Neudorf) oraz obszary dworskie (Gutsbezirke): Bolko, Groszowie i majątek Nowa Wieś Królewska (Königlich Neudorf Domäne). W 1908 r. Amtsbezirk w Nowej Królewskiej Wsi obejmował już tylko gminy wiejskie: Grotowice, Groszowice i Nowa Wieś Królewska oraz obszar dworski Nowa Wieś Królewska. W 1930 r., na skutek zmiany nazwy miejscowości, Urząd Obwodowy w Nowej Wsi Królewskiej zmienił nazwę z Königlich Neudorf na Bolko. Prawdopodobnie chciano w ten sposób usunąć nazwę, mającą nawiązywać do monarchii (Königlich). W kolejnych latach kurczył się również zasięg administracyjny urzędu. W marcu 1932 r. Amtsbezirk Bolko składał się z gmin: Bolko, Grotowice i Groszowice. W takiej postaci terytorialnej urząd ten przetrwał do stycznia 1945 r., tj. do jego likwidacji. Pierwszym naczelnikiem Urzędu Obwodowego w Nowej Królewskiej Wsi był dzierżawca majątku w tej miejscowości Gerstenberg. Urzędy obwodowe były nowo powstałymi jednostkami administracyjnymi, utworzonymi na podstawie ordynacji powiatowej „Kreisordnung für die Provinzen Brandenburg, Pommern, Posen, Schlesien und Sachsen” z 13 grudnia 1872 r., w skład których wchodziły gminy wiejskie (Landgemeinde) i obszary dworskie (Gutsbezirke). Gminy miejskie pozostały poza jurysdykcją urzędów obwodowych. Większe gminy wiejskie lub obszary dworskie mogły tworzyć samodzielne urzędy obwodowe (Eigenamtsbezirk). W urzędach obwodowych obowiązywało szereg przepisów dotyczących lokalnej administracji państwowej, takich jak: ustawy o gminach wiejskich i ustawa o lokalnej władzy zwierzchniej, obydwie z 14 kwietnia 1856 r. (Gesetz betreffend die Landgemeinde-Verfassungen in den sechs östlichen Provinzen der Preußischen Monarchie vom 14. 04. 1856; Gesetz betreffend die ländlichen Ortsobrigkeiten in den sechs östlichen Provinzen der Preußischen Monarchie vom 14. 04. 1856), wspomniana wcześniej ordynacja powiatowa z 1872 r., ordynacja powiatowa z 19 marca 1881 r. (Kreisordnung für die Provinzen Ost- und Westpreußen, Brandenburg, Pommern, Schlesien und Sachsen vom 19. 3. 1881, (w Urzędzie Obwodowym w Nowej Wsi Królewskiej ordynacja ta obowiązywała od 1 kwietnia 1881 r.), ordynacja o gminach wiejskich z 3 lipca 1891 r. (Landgemeindeordnung für die 7 östlichen Provinzen der Monarchie vom 03.07.1891 r. (w Urzędzie Obwodowym w Nowej Wsi Królewskiej ordynacja ta obowiązywała od 1 kwietnia 1892 r.). Po I wojnie światowej, na niemieckim Górnym Śląsku ustawą z 27 listopada 1927 r. (Gesetz über die Regelung verschiedener Punkte des Gemeindeverfassungsrechts vom 27. Dezember 1927) doprowadziła do stopniowej likwidacji obszarów dworskich. Były one wcielane do gmin lub miały tworzyć osobne gminy wiejskie. Kolejna ustawa regulująca ustrój gmin pochodziła z 15 grudnia 1933 r. (Preußische Gemeindeverfassungsgesetz vom 15. 12. 1933). W Urzędzie Obwodowym w Nowej Wsi Królewskiej weszła w życie 1 stycznia 1934 r. Ostatni akt prawny, który przed II wojną światową regulował funkcjonowanie lokalnej administracji, został ogłoszony 30 stycznia 1935 r. Była to ordynacja dotycząca gmin (Deutsche Gemeindeordnung vom 30.1.1935 r.). Urzędy obwodowe podlegały starostwom powiatowym (landraturom). Bezpośredni nadzór nad nimi sprawował jednak naczelnik urzędu obwodowego – Amtsvorsteher. Podlegał on bezpośrednio landratowi. Amtsvorsteher był organem wykonawczym urzędu. Samego naczelnika urzędu obwodowego wybierały komisje powiatowe (Kreisausschuss), a jego wybór był zatwierdzany przez nadprezydenta prowincji. W przypadku utworzenia urzędu obwodowego z jednej większej gminy lub obszaru dworskiego, naczelnik takiej gminy (Gemeindevorsteher) lub naczelnik obszaru dworskiego (Gutsvorsteher) pełnił jednocześnie obowiązki naczelnika urzędu obwodowego. Urzędy obwodowe były zatem ogniwem pośrednim administracji państwowej między starostwami a mniejszymi jednostkami administracyjnymi. Należy jednak zaznaczyć, że brak jest w słownictwie administracji polskiej odpowiednika określeń: „Amtsbezirk” i „Amtsvorsteher”. W nomenklaturze niemieckiej sprawy wszelkiego nadzoru, wykonywanego przez administrację państwową określano jako sprawy policyjne (Polizeiwesen), jak na przykład nadzór budowlany – Baupolizei, czy nadzór wodny – Wasserpolizei. Naczelnik urzędu obwodwego, jako lokalny organ policyjny/nadzorczy (Ortspolizeibehörde), sprawował nadzór nad komórkami organizacyjnymi urzędu, miał prawo nakładania kar z tytułu nadzoru policyjnego. Był też organem opiniodawczym dla starosty przy wyborze sołtysów, wójtów i rajców miejskich. Generalnie w zakres kompetencji naczelników urzędów obwodowych wchodziły z mocy ustaw/przepisów te sprawy, które nie podlegały starostom powiatowym. Organem doradczym naczelnika urzędu obwodowego była komisja urzędu obwodowego – Amtsausschuss. Składała się ona z przedstawicieli gmin i obszarów dworskich, wchodzących w skład urzędu obwodowego. Komisja ta kontrolowała i zatwierdzała wydatki, ponoszone przez zarząd urzędu (Amtsverwaltung), uchwalała, i wspólnie z naczelnikiem, wydawała zarządzenia odnośnie do działań nadzorczych. Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy każdy naczelnik urzędu obwodowego musiał należeć do NSDAP. Do 1945 r., tj. do likwidacji urzędów obwodowych, sposób funkcjonowania urzędów obwodowych i kompetencje tej instytucji nie uległy większym zmianom. W okresie międzywojennym registratura urzędów obwodowych operowała wydziałami (Abteilungen), tj. każda komórka, wchodząca w skład urzędu, składała się z jednego lub kilku wydziałów. Struktura urzędów obwodowych oraz kompetencje poszczególnych komórek urzędów obwodowych przestawiały się następująco: 1. Administracja ogólna [Allgemeine Verwaltung] – tworzyła 4 wydziały, które wytwarzały i gromadziły: zarządzenia ogólne urzędu, sprawy dotyczące urzędu obwodowego (utworzenie, statut, zmiany i organizacja urzędu, posiedzenia), sprawy personalne naczelnika urzędu, jego zastępcy oraz pozostałych urzędników, zarządzenia dotyczące nadzoru, kontakty/korespondencja z zagranicą i władzami nadrzędnymi, sprawy komunalne gmin leżących na terenie urzędu obwodowego, sądownictwo, pomniki i zabytki występujące na terenie urzędu, prowadzenie wszelkiej statystki, opłaty i należności wszelkiego rodzaju, fundacje działające na terenie urzędu, odznaczenia, jubileusze, sprawy stanu cywilnego, nadawanie obywatelstwa, praca społeczna, sprawy militarne, obrona przeciwlotnicza, finanse urzędu. 2. Policja bezpieczeństwa i policja porządkowa [Sicherheits-und Ordnungspolizei] – tworzyła 5 wydziałów, które wytwarzały i gromadziły: zarządzenia ogólne dotyczące policji bezpieczeństwa i porządku, ściganie przestępców, nakazy aresztowania, listy gończe, śledztwa w sprawach karnych, nadzór policyjny, prowadzenie rejestru karnego, poszukiwania zaginionych, transporty więźniów, sprawy związane z odnalezionymi zwłokami, sprawy samobójstw i nienaturalnych przypadków śmierci (w tym zgonów osób skazanych), sprawy meldunkowe, paszportowe, dowodów osobistych, sprawy osób chorych psychicznie, niewidomych i głuchoniemych, sprawy ubogich, bezdomnych, włóczęg i żebraków, stowarzyszenia działające na terenie urzędu (w tym nadzór nad nimi), literatura brukowa, odpusty, pochody i zebrania/wiece, nadzór nad instytucjami i wszelką działalnością rozrywkową, nadzór nad zwolnionymi więźniami, inwigilacja osób uznanych za wrogów państwa, zwalczanie handlu dziewcząt, pijaństwa i awanturnictwa oraz prostytucji i konkubinatu, wydawanie pozwoleń na broń oraz innych pozwoleń, nadzór nad ładunkami wybuchowymi, przejmowanie znalezionych przedmiotów, opieka nad gołębiami pocztowymi, sprawy ochrony zwierząt (w tym ściganie osób znęcających się nad zwierzętami), wszelkie zarządzenia policyjne związane z nakładaniem kar i grzywien, obcokrajowcy (w tym nadzór nad obcokrajowcami, wydawanie pozwoleń na pobyt czasowy, przyjmowanie wniosków o obywatelstwo). 3. Nadzór budowlany [Baupolizei] – tworzył 3 wydziały, które wytwarzały i gromadziły: zarządzenia ogólne odnośnie do spraw szeroko pojętego budownictwa, plany budowy, rozbudowy, dobudowy, zabudowy obiektów na terenie urzędu, ukształtowanie terenu oraz przekształcenia w topografii miejscowości, nadzór nad osadnictwem, nadzór nad elektrycznością na terenie urzędu, wykonywanie pomiarów na potrzeby budownictwa, nadzór nad stacjami benzynowymi, nadzór nad grobownictwem wojennym, reklamy umieszczane na budynkach (w tym wydawanie pozwoleń), nadzór nad studniami i państwowymi toaletami, wydawanie pozwoleń budowlanych, sprawy mieszkań i przeciwdziałanie niedoborowi mieszkań, nadzór nad szeroko pojętym budownictwem. 4. Ochrona przeciwpożarowa [Feuerpolizei] – tworzył ją 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: zarządzenia ogólnie odnośnie do ochrony przeciwpożarowej, państwowa straż pożarna, ochotnicze straże pożarne na terenie urzędu, remizy strażackie, urządzenia do gaszenia pożarów, kontrola kominów, pożary i prowadzenie statystki pożarów. 5. Nadzór nad drogami i policja drogowa [Wegepolizei, Verkehrspolizei] – tworzył 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: zarządzenia ogólne odnośnie do nadzoru drogowego i policji drogowej, drogowskazy, tablice miejscowości, tablice ostrzegawcze na drogach, ulice (w tym ich zamykanie i oznaczanie), numeracja domów i budynków, ruch samochodów ciężarowych, ruch furmanek i rowerów, kolej, autobusy, wynajem samochodów, komunikacja pocztowa, telefoniczna, radiowa i powietrzna, budowa i konserwacja dróg publicznych, nadzór nad drogami prywatnymi, prowadzenie statystyki wypadków drogowych. 6. Nadzór na wodami i gospodarką wodną [Wasserpolizei] – obejmował 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: zarządzenia ogólne odnośnie do nadzoru nad wodami i gospodarką wodną, nadzór i regulacja cieków wodnych, wały przeciwpowodziowe, nadzór nad urządzeniami wodnymi produkującymi energię oraz jazami, przeciwdziałanie powodziom i usuwanie skutków powodzi, nawadnianie łąk, nadzór nad spływami wodnymi, rowami melioracyjnymi (w tym ich usuwanie) i kąpieliskami. 7. Opieka zdrowotna [Gesundheitspolizei] – tworzył ją 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: zarządzenia ogólne odnośnie do opieki zdrowotnej, kontrola produktów spożywczych, inspekcje przeprowadzane przez lekarza powiatowego, nadzór nad lekarzami, aptekami, położnymi i znachorami, zaopatrzenie w lekarstwa i inne środki lecznicze, nadzór nad truciznami, choroby zakaźne, sprawy związane z dezynfekcją (w tym zatrudnianie osób wykonujących dezynfekcję), opieka nad porzuconymi dziećmi, ratownictwo medyczne, organizacja kursów medycznych, usuwanie odpadów oraz wywożenie fekaliów. 8. Opieka weterynaryjna [Veterinärpolizei] – tworzył ją 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: ogólne zarządzenia odnośnie do opieki, zwalczanie chorób występujących u zwierząt, w tym chorób zakaźnych (np. wąglik, pryszczyca, wścieklizna), nadzór nad rzeźniami na terenie urzędu pod względem weterynaryjnym, kontrola mięs, kontrola handlu bydłem, nadzór nad miejscami utylizacji padliny. 9. Nadzór nad gospodarką rolną, polami uprawnymi i policja leśna [Landwirtschafts-Feld-und Forstpolizei] – komórka ta tworzyła 1 wydział, który wytwarzał i gromadził: ogólne zarządzenia odnośnie do nadzoru nad gospodarką rolną, polami uprawnymi i policją leśną, nadzór nad przedsiębiorstwami rolnymi, likwidacja szkodliwych zwierząt i roślin, ochrona środowiska naturalnego, sprawy leśniczych oraz urzędników policji leśnej i urzędników nadzoru pól uprawnych, przeciwdziałanie oraz zwalczanie pożarów w lasach, nadzór nad pszczelarstwem, nadzór nad hodowlą zwierząt (w tym również rozmnażanie zwierząt), usuwanie szkód wyrządzonych przez dziką zwierzynę, nadzór nad rybołówstwem. 10. Nadzór nad działalnością gospodarczą [Gewerbepolizei] – komórkę tą tworzyły 3 wydziały, które wytwarzały i gromadziły: ogólne zrządzenia odnośnie do prowadzenia działalności gospodarczej, nadzór nad kotłami parowymi, nadzór nad fabrykami i cegielniami, kontrola urządzeń/sprzętu/obiektów wykorzystywanych w działalności gospodarczej, czuwanie nad przestrzeganiem przez zakłady prawa pracy względem pracowników, młodocianych i dzieci, nadzór nad rzeźniami, mleczarniami i handlem mlekiem oraz piekarniami, nadzór nad pozostałymi przedsiębiorstwami i sprzętem będącymi na wyposażeniu zakładów prowadzących działalność gospodarczą, kontrola przedsiębiorstw pod względem stosowania prawa gospodarczego, kontrola prowadzonych licytacji, kontrola lombardów, nadzór nad szynkami, zakładami gastronomicznymi i restauracjami oraz wydawanie pozwoleń na prowadzenie tego typu działalności, nadzór nad handlem detalicznym i napojami, kontrola sprzedaży napojów alkoholowych w trakcie festynów, odpustów itp., kontrola maszyn produkujących piwo oraz sklepów sprzedających wino, nakładanie kar na restauratorów, udzielanie pozwoleń na handel obwoźny, kontrola targów, wydawanie decyzji o zamknięciu sklepów, kontrola sprzedaży spirytusu i alkoholu, wydawanie pozwoleń o umieszczaniu szyldów na budynkach firm/zakładów/restauracji itp., nadzór nad izbami rzemieślniczymi, wystawianie zaświadczeń o odbytym egzaminie na mistrzów [w danej gałęzi gospodarczej], kontrola miar i wag. 11. Sprawy szkół i kościołów [Schulen und Kirchenangelegenheiten] – komórka ta składała się z 1 wydziału, który wytwarzał i gromadził: ogólne zarządzenia dotyczące szkół i kościołów, nadzór nad prowadzeniem lekcji w szkołach oraz praca wychowawcza wśród dzieci i młodzieży, szkoły państwowe i zawodowe, budowa szkół, nakładanie kar z powodu opuszczania zajęć szkolnych, przymusowe doprowadzanie do szkół, nadzór nad sprawami kościołów oraz cmentarzy. 12. Sprawy ubezpieczeń [Versicherungswesen] - komórkę tą tworzyły 2 wydziały, które wytwarzały i gromadziły: ogólne zarządzenia odnośnie do ubezpieczeń, renty inwalidzkie i emerytury, ubezpieczenia urzędników pracujących w urzędzie, ubezpieczenia prywatne, zgony, ubezpieczenia od wypadków, ubezpieczenia od wypadków w czasie świadczenia pracy. Przy tworzeniu urzędów obwodowych kierowano się przesłankami, aby każdy z nich obejmował zwarty teren na określonej powierzchni i gęstości zaludnienia, by wykonywanie zadań nie napotykało na trudności. Zwracano na przykład uwagę, żeby nie rozbijać istniejących związków kościelnych, związków szkolnych, czy innych instytucji. W wyniku działań wojennych 1945 r. bardzo poważna część dokumentacji wytworzonej przez urzędy obwodowe w Rejencji Opolskiej uległa poważnemu lub kompletnemu zniszczeniu. Ostatnie informacje o istnieniu Urzędu Obwodowego w Nowej Wsi Królewskiej pochodzą ze stycznia 1945 r. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na niemiecki Górny Śląsk władzę na tym terenie objęły początkowo radzieckie komendantury wojenne. W marcu zaczęła instalować się polska administracja i jednocześnie wcielano w życie polskie rozporządzenia o ustroju samorządu terytorialnego: Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji oraz dekret z 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego, a także rozporządzenie wojewody śląsko-dąbrowskiego z 27 listopada 1945 r., mówiący o podziałach administracyjnych w poszczególnych powiatach województwa śląsko-dąbrowskiego. Dopiero okólnikiem nr 14/45 z 13.07.1945 roku wojewoda śląsko-dąbrowski rozwiązał urzędy obwodowe. Dzieje aktotwórcy opracowano na podstawie: 1) Archiwum Państwowe w Opolu, zespół nr 30 Urząd Obwodowy w Nowej Wsi Królewskiej, sygn. 8, 21. 2) Archiwum Państwowe w Opolu, Inwentarz skarbowy zespołu nr 30 Urząd Obwodowy w Nowej Wsi Królewskiej, Wstęp do zespołów Amtsbezirków na terenie Rejencji Opolskiej, oprac. K. Różanowski. 3) Amts-Blatt der Königlichen Regierung zu Oppeln, 1873, Bd. 58, St. 29, Nr 527. 4) Amts-Blatt der Königlichen Regierung zu Oppeln, 1874, Bd. 59, St. 19, Nr 499. 5) Amts-Blatt der Königlichen Regierung zu Oppeln, 1880, Bd. 65, St. 52, Nr 1018. 6) Pobóg-Lenartowicz A., Od Opola do Opola. Popularna historia miasta, Opole 2017. 7) Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom VII, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1886. 8) Triest F., Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau 1865. 9) Verwaltungsgeschichte Ostdeutschlands 1815-1945. Organisation - Aufgaben - Leistungen der Verwaltung, Hrsg. G. Heinrich, F. Hennig, K. Jeserich, Stuttgart-Berlin-Köln, 1993. 10) http://www.territorial.de/obschles/oppeln/bolko.htm (dostęp: 28.08.2020 r.).

Border dates:

[1866] 1874-1945

Classification:

administracja ogólna

The name of the creator:

Amtsbezirk Königlich Neudorf, Amtsbezirk Bolko

Dates:

1866-1945.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

niemiecki

Availability:

Available in full

Total archival files:

238

Total archival files processed:

238

Total archival files without records:

0

Total linear metres

1.66

Total linear metres processed

1.66

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Electronic archive inventory approved Tak