Pomorskie Muzeum Krajowe w Szczecinie

Reference code
65/1186/0
Number of series
7
Number of scans
834

Content:

1. Administracja ogólna 1927-1945; 14 j.a. - umowa między Związkiem Prowincjonalnym a Pomorskim Towarzystwem Historyczno-Archeologicznym o utworzenie muzeum regionalnego w Szczecinie, projekt statutu Zarządu Administracyjnego, sprawozdania z zebrań Zarządu, rozporządzenia władz nadrzędnych, zarządzenia w sprawie rozliczeń podróży służbowych, pracownicy muzeum, czas otwarcia i opłaty, przebudowa budynku (dokumentacja fotograficzna), oprowadzania po muzeum zwłaszcza klas szkolnych. 2. Zbiory [1835-1924] 1928-1945; 57 j.a. - przekazywanie zbiorów na mocy testamentów, oferty i zakupy oraz wypożyczenia działu etnograficznego, działu historii regionu i kultury miasta, działu wojskowego, propozycja utworzenia izby pamięci poległych żołnierzy, zbiór obrazów - oferty, zakupy i wypożyczenia, gabinet numizmatyczny - oferty i zakupy, dział sztuki kościelnej - oferty i zakupy, dział prehistorii - informacje o zasobie, herby miast pomorskich i rodzin szlacheckich, konserwacja, zakupy i wymiana prac naukowych. 3. Wystawy czasowe 1938-1943; 9 j.a. - “Der Pommersche Soldat”, “Der geistige Pommern”, “Schopferische Kräfte Schaffenden Menschen”, “Deutsche Leistung in Ostseeraum”, wystawy organizowane poza Szczecinem, przygotowanie wystawy na 700-lecie nadania praw miejskich Szczecinowi w 1943 r. 4. Ewakuacja zbiorów 1942-1945; 1 j.a. - spisy zabytków z podziałem na poszczególne skrzynie kierowane do wybranych miejsc. 5. Kontakty z instytucjami i osobami prywatnymi [1922-1926] 1927-1944; 35 j.a. - Provinzialkommision zur Erhaltung und Erforschung der Denkmäler, Pommerscher Heimatbund, Stettiner Museumverein, Römisch-Germanischer Zentralmuseum (Mainz), Pommern-Kontor, Verein für historische Waffenkunde, Hitlerjugend, Stadtmuseum (Szczecin), Stadtbücherei (Szczecin), Deutsche Akademie, prof. Habich z Monachium, prof. Post z Berlina, Deutsche Verein für Volks-kunde, Stettiner Verkehrverein, prasa, Kraft durch Freunde, Staatsarchiv (Szczecin), Bund Deutscher Osten, wysyłki druków muzealnych do różnych organizacji i instytucji. 6. Akcesja 1683/2001 r. sygn. 118-147; 30 j.a. 7. AKCESJA nr 334/2013; 1931-1944; 6 j.a. - informacje dla prasy o nabytkach Muzeum, materiały z wystawy o wybitnych osobistościach z Pomorza, odpis dokumentu króla Jana III Sobieskiego z 1678 r. o potwierdzeniu nadań we wsiach starostwa Drachim - odpis z 1944 r. z tłumaczeniem na język niemiecki, korespondencja o pobycie dyrektora Muzeum Krajowego w Pradze, korespondencja w sprawach naukowych, życzenia urodzinowe dla marszałka Mackensena z okazji 95 urodzin.

About the Creator:

Towarzystwo Historyczno-Archeologiczne w Szczecinie od chwili swego powstania tj. od 1824 r. gromadziło eksponaty muzealne. Początkowo Towarzystwo przechowywało je w pomieszczeniach Gimnazjum Mariackiego, lecz wkrótce nadprezydent prowincji Johann August Sack przekazał Towarzystwu jedną salę w skrzydle menniczym zamku. Z biegiem czasu liczba pomieszczeń z eksponatami wzrastała. W 1879 r., po odrestaurowaniu południowego skrzydła zamku z inicjatywy księcia Fryderyka Wilhelma (późniejszego cesarza niemieckiego Fryderyka III) zbiory muzealne przeniesiono do stosunkowo dużych pomieszczeń. Zaistniała wtedy po raz pierwszy możliwość udostępnienia części eksponatów na wystawie dostępnej dla publiczności tzw. Antiquarische Museum. Na początku XX w. zasób muzealny liczył (bez kolekcji numizmatycznej) ok. 7 tysięcy jednostek inwentarzowych. W 1911 r. władze miejskie zaproponowały zarządowi Towarzystwa Historycznego przeniesienie zbiorów z zamku do nowo wybudowanego gmachu przy obecnych Wałach Chrobrego (wówczas Hakenterrasse). Zbiory te miały stanowić część ekspozycji powoływanego wtedy Muzeum Miejskiego, które otwarto 13.VI.1913 r. Muzeum Miejskie miało być placówką poświęconą nowoczesnej sztuce niemieckiej i europejskiej, a w mniejszym stopniu zajmującą się kulturą regionalną. Pomorskie Towarzystwo Historyczno-Archeologiczne otrzymało na potrzeby swoich eksponatów jedynie niewielką ilość pomieszczeń, a duża część eksponatów przechowywana była w magazynach. Zaistniała więc konieczność powołania odrębnego muzeum regionalnego w Szczecinie, zwłaszcza, że w latach 20-tych XX w. w kilku miastach pomorskich założono takie muzea (Heimatmuseum). Inicjatorem powstania muzeum regionalnego stał się Związek Prowincjonalny (Provinzialverband). Siedzibą Związku był zabytkowy budynek z pocz. XVIII w., przy obecnej ul. Staromłyńskiej, wówczas Luisenstraße. W 1928 r. administracja związku przeniosła się do nowej siedziby przy obecnym Pl. Armii Krajowej, wówczas Kaiser Wilhelm Str. 21.XII.1927 r. Związek Prowincjonalny zawarł umowę z Pomorskim Towarzystwem Historyczno-Archeologicznym, na mocy której Związek stał się opiekunem zbiorów muzealnych i oddawał na potrzeby wystawiennicze budynek przy ul. Staromłyńskiej. Dnia 18.VIII.1928 r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowego muzeum pod nazwą Prowincjonalne Muzeum Pomorskiej Starożytności (Provinzialmuseum Pommerscher Altertümer). Na czele instytucji stał dyrektor wspomagany przez organ doradczy - Zarząd Administracyjny (Verwaltungsausschuss), którego członkami byli przedstawiciele Związku Prowincjonalnego i Pomorskiego Towarzystwa Historyczno-Archeologicznego. W 30 salach wystawowych eksponowano zbiory w czterech grupach tematycznych, które odpowiadały działom merytorycznym funkcjonującym przez cały okres istnienia muzeum: prehistorii (Urgeschichte), etnografii (Volkskunde), sztuki kościelnej (kirchlicher Kunst) oraz historii regionu i kultury miasta (Landesgeschichte und Stadtkultur). W latach 30-tych planowano stworzyć jeszcze jeden dział dotyczący wojskowości (Militärabteilung). W latach 1933-1934 dokonano gruntownej przebudowy budynku Muzeum. Muzeum otwarto ponownie 2.XI.1934 r. pod nową już nazwą Pomorskie Muzeum Krajowe (Pommersches Landesmuseum). Wiodącym działem był prehistoryczny, którym kierował do 1945 r. dyrektor instytucji Otto Kunkel (1895-1984). Rok 1942 jest cezurą w dziejach instytucji, ponieważ w obawie przed skutkami bombardowań, od tego czasu zaczyna się stopniowo ewakuacja zbiorów do zamków i pałaców pomorskich, jak również do innych instytucji (m.in. do skarbca Kasy Oszczędnościowej). Poważne dewastacje przyniósł nalot z 17 na 18.VIII.1944 r. w wyniku którego został zburzony budynek sąsiedni. W styczniu 1945 r. muzeum zostało ostatecznie zamknięte dla zwiedzających. W budynku przebywał jedynie dyrektor Kunkel wraz z personelem pomocniczym. W połowie kwietnia 1945 r. w związku z bezpośrednim zagrożeniem Szczecina przez zbliżający się front, Kunkel, opuścił miasto. Tym samym instytucja po 17 latach działalności przestała istnieć.

Border dates:

1922-1945

Classification:

Creator's name:

Dates:

1922-1945.

Former name:

Foreign language name:

Pommersches Landesmuseum in Stettin

Languages:

Availability:

Total archival files:

153

Total archival files processed:

153

Total archival files without records:

0

Total linear metres

1.0

Total linear metres processed

1.2

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak w bazie IZA