"Katolikom nabożeństwa zabroniła"

Data dodania
05.03.2024

Skany (3)

  • Obraz 1 z kolekcji ""Katolikom nabożeństwa zabroniła""
  • Obraz 2 z kolekcji ""Katolikom nabożeństwa zabroniła""
  • Obraz 3 z kolekcji ""Katolikom nabożeństwa zabroniła""

Opis

Anna Kiszczanka Radziwiłłowa (1593-1644), wojewodzina wileńska nie doczekała się jak dotąd biogramu w Polskim Słowniku Biograficznym. Najczęściej wspomina się ją mówiąc o jej mężu, Krzysztofie II Radziwille i synu Januszu. Analizując jednak zachowaną korespondencję, można zauważyć, że księżna Anna była pobożną matroną, kochającą swoją rodzinę. Urszula Augustyniak charakteryzuje ją następująco: „[...] dostawszy się w wieku czternastu lat ‘pod ferułę’ mężowską [...] nie potrafiła stworzyć wokół siebie środowiska alternatywnego dla surowego modelu patriarchalnego. Poza tym, że umiała pisać nic nie wiemy o jej wykształceniu, wątpliwe, by znała łacinę [...]. Ograniczone zainteresowania sprzyjały skłonności Anny Radziwiłłowej do dewocji i właśnie w jej otoczeniu w przeciwieństwie do dworu hetmana, przestrzegano przykładnie kalwińskich obyczajów pod nadzorem kaznodziejów nadwornych [...]” (Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu. Warszawa 2001, s. 324).W zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych zachował się ciekawy dokument z 8 czerwca 1644 roku, który niejako nawiązuje do owej kalwińskiej dewocji pani na Birżach i Dubinkach. Jest to wypis z akt trybunalskich zawierający protestację Mikołaja Karola Białozora, plebana kiejdańskiego na Annę z Kiszków Radziwiłłową, o niedopuszczenie do odprawienia procesji Bożego Ciała w Kiejdanach. Z dokumentu tego dowiadujemy się m.in., że wojewodzina wileńska przybyła do Kiejdan w przeddzień uroczystości, tj. 25 maja 1644 r. i nałożyła kary na tych wszystkich, którzy pójdą nazajutrz w procesji. W samo święto natomiast kazała zablokować most, co uniemożliwiło przejście procesji. (AGAD, Archiwum Warszawskie Radziwiłłów, dz. X, nr 707)

Tagi

tagi użytkowników indeksy nadawane przez archiwa