Akta organizacyjne, protokoły z posiedzeń, kontrole kasy z lat 1912-1943; 10 j. a. Akta finansowe z lat 1929-1952; 11 j. a.

Komunalne kasy oszczędności powstały na obszarze zaboru pruskiego w latach trzydziestych XIX wieku jako miejskie kasy oszczędności. Działalność tych instytucji opierała się na ustawodawstwie pruskim, a w szczególności na ustawie z 1838 roku. Kasy komunalne nie miały osobowości prawnej, były więc jak gdyby osobnymi biurami podlegającymi danemu związkowi samorządowemu, który był organem założycielskim. Na terenie powiatu chodzieskiego kasy powstały najprawdopodobniej w II połowie XIX wieku. Na czele kasy stała rada nadzorcza i 5-osobowy zarząd kierowany przez burmistrza. Zadania kasy polegały na przyjmowaniu wkładów oszczędnościowych oraz udzielaniu kredytów. W tym kształcie kasa kontynuowała działalność po odrodzeniu się państwa polskiego, a ujednolicenie jej organizacji i zakresu działania nastąpiło na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 kwietnia 1927 roku. Kasa mogła być organizowana przez związki komunalne miejskie, powiatowe i wojewódzkie. Związek organizujący KKO był względem niej związkiem poręczającym, nadzorującym i rewizyjnym. Funkcje te sprawował do 1936 roku Komunalny Związek Kredytowy w Poznaniu, a od 1937 roku Związek Komunalny Kas Oszczędności w Poznaniu. Szczegółowo organizację i zakres działalności KKO regulowały: rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 24 października 1934 roku, rozporządzenie ministra skarbu z dnia 8 lipca 1936 roku, oraz rozporządzenie ministrów skarbu, spraw wewnętrznych i sprawiedliwości z dnia 16 marca 1937 roku. Na podstawie ww. przepisów prawnych zostały opracowane i uchwalone statuty miejskich i powiatowych kas oszczędności zatwierdzone następnie przez Związek KKO w Poznaniu. Zgodnie z tymi normatywami organem stanowiącym w sprawach kasy była rada kasy, a organem wykonawczym zarząd kasy. Rada kasy składała się z przewodniczącego i sześciu członków wybranych na 3 lata przez organ stanowiący związku poręczającego. Członków rady wybierano w połowie spośród osób wchodzących w skład organów związku założycielskiego, a w połowie spośród osób do tych organów nie wchodzących. Zarząd kasy (od 1934 roku dyrekcja) składał się z trzech członków wybieranych na okres 5 lat; naczelnika zarządu (dyrektora zarządzającego), jego zastępcy i członka zarządu. Obok tych organów działały: komisja kredytowa - organ decydujący obok dyrekcji, wybrana z grona rady dla załatwienia poszczególnych spraw kredytowych, oraz komisja rewizyjna jako organ kontrolujący całokształt działalności kasy, złożony z trzech członków i dwóch zastępców (od 1934 roku) wybieranych na okres 1 roku. Zadaniami kas stały się: rozwijanie w najszerszych warstwach ludności zmysłu oszczędnościowego, ułatwianie gromadzenia oszczędności i gospodarowanie innymi w sposób całkowicie zapewniający bezpieczeństwo złożonego kapitału, popieranie produkcji przez udzielanie kredytu najszerszym warstwom społecznym. Szczegółowy zakres czynności został określony w statucie kasy. Zasięgiem swej działalności kasa obejmowała miasto powiatowe. W czasie okupacji polskie instytucje kredytowe były likwidowane przez władze okupacyjne. Papiery wartościowe kas komunalnych zostały przez okupanta zebrane i wywiezione do Banku Rzeszy w Berlinie. Natomiast dokumenty, księgi i konta przejął generalny likwidator polskich instytucji kredytowych w Poznaniu. Po wojnie miejskie kasy oszczędności nie zostały reaktywowane. Zgodnie z zarządzeniem ministra administracji publicznej z dnia 7 sierpnia 1945 roku w sprawie likwidowania miejskich KKO, likwidację KKO miasta Chodzieży uchwalno dnia 13 grudnia 1945 roku. Została ona otwarta dnia 1 marca 1946 roku, a zatwierdzona przez ministra skarbu pismem z dnia 14 stycznia 1947 roku i wpisana do rejestru handlowego Sądu Okręgowego w Trzciance dnia 29 września 1947 roku. Likwidacja KKO miasta Chodzieży przedłużyła się do roku 1952, a nowe jej warunki określił dekret ministra skarbu z dnia 25 października 1948 roku o reformie bankowej oraz przewidziane artykułem 28 - rozporządzeniem wykonawczym z dnia 27 grudnia 1949 roku. Zgodnie z ww. dekretem Miejska Rada Narodowa w Chodzieży utraciła prawo podejmowania uchwał co do likwidacji kasy, a dotychczasowym likwidatorom pozwolono dokonywać jedynie czynności zachowawczych i porządkowo-rejestracyjnych. Zgodnie z zarządzeniem Ministerstwa Skarbu z dnia 11 stycznia 1950 roku likwidatorem KKO mianowany został Państwowy Bank Rolny Przedstawicielstwo w Poznaniu Oddział w Chodzieży, a po jego likwidacji - Bank Rolny Oddział Powiatowy w Chodzieży. Ten ostatni dnia 9 lutego 1952 roku depozyty i zastawy złożone w KKO miasta Chodzieży przed dniem 9 maja 1945 roku przekazał do Banku Gospodarstwa Krajowego w Poznaniu. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. D. Żebrowska, Piła 1997]

Inwentarz w bazie IZA