protokoły miejskich konferencji sprawozdawczo – wyborczych 1966 – 1970 (1 j.a.), protokoły posiedzeń plenarnych 1963 – 1970 (2 j.a.).

Decyzją Prezesa Rady Ministrów z dn. 28.IV.1950 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego powstało województwo opolskie z siedzibą władz w Opolu. W skład województwa weszło 12 powiatów: brzeski, głubczycki, grodkowski, kluczborski, kozielski, niemodliński, namysłowski, nyski, oleski, opolski, raciborski, prudnicki i 27 wspomnianych wcześniej miast. Od zakończenia wojny wiodącą siłą polityczną w kraju była stale umacniająca się Polska Partia Robotnicza. Obejmując swoim zasięgiem coraz większe sfery władzy doprowadziła do wchłonięcia Polskiej Partii Socjalistycznej. Dzięki temu 15.XII.1948 roku powstała nowa siła polityczna - Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Struktury organizacyjne powstałej PZPR musiały dostosować się do zmian administracyjnych państwa. Kolejne Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o powstawaniu osiedli, a następnie miast doprowadziło do powołania na miejsce komitetów osiedlowych Komitetów Miejskich PZPR. 29.XI.1972 roku weszło w życie ustawa o nowym podziale administracyjnym kraju likwidującym Komitety Gromadzkie PZPR W konsekwencji komitety miejskie w Baborowa, Byczyny, Otmuchowa, Kłodnicy, Sławięcic, Gogolina, Zdzieszowic, Gorzowa Śląskiego, Białej, Kuźni Raciborskiej, Kolonowskiego, Leśnicy, Ujazdu i Zawadzkiego. W 1972 roku weszła w życie ustawa o utworzeniu gmin. Wojewódzka Rada Narodowa w Opolu uchwałą nr XVIII/101/72 WRN o radach narodowych zlikwidowała wspólne rady narodowe dla niektórych gmin i miast. Na ich miejsce powołane zostały Komitety Gminne PZPR. W dniu wprowadzenia reformy administracyjnej ( 28.IV.1975 ) roku w województwie opolskim istniały 23 komitety miejskie: w Prudnickiej, Brzegu, Głogówku, Głubczycach, Głuchołazach, Grodkowie, Kietrzu, Kędzierzynie, Kluczborku, Koźlu, Krapkowicach, Lewinie Brzeskim, Leśnicy Opolskiej, Namysłowie, Niemodlinie, Nysie, Oleśnie, Ozimku, Paczkowie, Prudniku, Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Wołczynie. Komitety miejskie podlegały komitetom powiatowym, a te z kolei komitetowi wojewódzkiemu. Wyjątkiem były komitety w Opolu, Brzegu, Nysie i Raciborzu, bezpośrednio podlegające pod Komitet Wojewódzki PZPR w Opolu. Organizacje partyjne w miastach wydzielonych posiadały uprawnienia organizacji powiatowych i za zgodą KC PZPR mogły utworzyć w miastach będących stolicą powiatu organizację miasta i powiatu. Komitety te również miały prawo wybierania kandydatów do Wojewódzkiej Rady Narodowej. Po zlikwidowaniu powiatów wszystkie komitety miejskie wybierały delegatów na konferencje wojewódzkie. Miejskie organizacje partyjne nie posiadające uprawnień powiatowych wybierały na konferencji miejskiej komitet miejski, działający pod kierownictwem komitetu powiatowego. Władzą komitetów miejskich były konferencje sprawozdawczo – wyborcze zwoływane co 2 lata, na które delegatów wybierały podstawowe organizacje partyjne. Konferencje wyborcze KM PZPR zwoływane były w terminie ustalonym przez statut lub wcześniej na polecenie wyższej instancji bądź na żądanie 1/3 ogółu członków danej organizacji partyjnej . Konferencja rozpatrywała i zatwierdzała sprawozdanie ustępującego komitetu, omawiała najważniejsze zagadnienia polityczne, ustalała wytyczne działania organizacji partyjnej, dokonywała wyboru nowego komitetu oraz komisji rewizyjnej . Powołany komitet wybierał egzekutywę oraz wchodzących w jej skład sekretarzy. Sekretarze zatwierdzani byli następnie przez wyższą instancję. Komitety miały prawo odwoływać ze swego składu poszczególnych członków oraz powoływać nowych spośród zastępców ( w uzasadnionych przypadkach spoza zastępców). Zmiany te nie mogły przekraczać 1/5 składu komitetu wybranego przez konferencję . Komitet Miejski powoływał odpowiednie wydziały, komisje, inne organy pomocnicze oraz kierował całokształtem pracy podległych sobie organizacji partyjnych. Na istnienie wydziałów wskazują istniejące w kilku przypadkach akta tzn. Wydział Propagandy w Nysie oraz Wydziały Rolny i Kobiecy w Głuchołazach Komitety miały za zadanie realizację linii politycznej partii, wykonywania uchwał KC PZPR, wychowywania kadr partyjnych, kierowania ideologicznym i partyjnym kształceniem członków partii. Dla wykonania tych zadań egzekutywy KM PZPR tworzyły w miarę potrzeby grupy pracy terenowej spośród członków partii działających w komitetach niższych szczebli, jak osiedlowych, zakładowych. Sprawowały kontrolę nad rozwojem szeregów POP udzielając im w razie potrzeby pomocy merytorycznej. Kontrolowały i analizowały pracę MRN odwołując towarzyszy nie wywiązujących się ze swoich obowiązków. Nadzorowały prace wszelkich organizacji społecznych jak ZMS i ZHP dokonując oceny poszczególnych członków. Analizowały i kontrolowały wszelkie inwestycje na terenie miasta. Kontrolowały także postawy poszczególnych członków partii karając za wykroczenia jak np. pijaństwo, bierność w pracy partyjnej, wyrażanie poglądów niezgodnych z wytyczoną linią partii. Po reformach administracyjnych w 1972 i 1975 roku komitety miejskie przekształciły się w komitety miejsko – gminne i przeszły pod bezpośredni zarząd komitetów wojewódzkich. [Na podstawie wstepu do inwentarza, oprac. Jerzy Sowiński, Opole 2001 ]

baza danych IZA 3.0