Cech sukienników miasta Międzyrzecz

Номер документа
89/630/0
Количество серий
0
Количество сканов
264

содержание:

1. Przywileje cechowe z lat 1588-1765, sygn. 1D-2D, 4D-10D, 11, 12D-18D (przywileje królewskie dla cechu sukienników: budowa folusza na rzece Paklicy, zakaz sprzedawania towarów obcym sukiennikom na jarmarkach w Międzyrzeczu i Skwierzynie, przywilej sprzedawania sukna własnego wyrobu; artykuły statutowe z 25 lutego 1588 zatwierdzone przez burmistrza i radę miasta oraz królów polskich: Władysława IV 25 stycznia 1636, Jana Kazimierza 6 lutego 1659, Michała Korybuta Wiśniowieckiego 29 października 1669, Jana III Sobieskiego 7 marca 1676, Augusta III 29 sierpnia 1739, Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 września 1765); 2. Korespondencja cechowa z lat 1613-1722 roku, sygn. 3, 19 (pismo króla Zygmunta III skierowane do starosty międzyrzeckiego w sprawie handlu na jarmarkach przez sukienników z Brandenburgii z 1613 r., prośba cechu sukienników z Sulechowa o mediację w ich sporze z cechem sukienników z Zielonej Góry z 1722 r.) 3. Świadectwa z lat 1641-1803, sygn. 20D-38D (prawego urodzenia i przynależności do narodowości niemieckiej, wyuczenia się zawodu i uzyskania kwalifikacji czeladnika, pracy).

История создателя:

Cechy, jako organizacje zawodowe rzemieślników, trudniących się tym samym lub podobnym rzemiosłem pojawiły się w Międzyrzeczu prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku. Początkowo przybierały postać bractw o charakterze modlitewnym i charytatywnym, jednakże szybko przekształciły się w organizacje zawodowe o charakterze samopomocowym, stając się istotnym elementem samoorganizacji mieszkańców miast, którzy obok wykształconej rady miejskiej coraz częściej wyrażali swoje interesy poprzez organizacje cechowe. W Międzyrzeczu ich intensywny rozwój przypada na XVI wiek. Pod względem prawnym istnienie cechu zaczynało się dopiero wówczas, kiedy pewien zespół ludzi trudniących się zawodowo rzemiosłem uzyskał statut. Najważniejszym i najliczniejszym cechem w mieście był cech sukienników, którzy otrzymywał liczne przywileje od królów polskich. Już 11 stycznia 1577 król Stefan Batory wyraził zgodę na wystawienie własnego młyna-folusza na rzece Paklicy. Starosta międzyrzecki Aleksander Zborowski zakazał obcym sukiennikom sprzedawać swój towar na jarmarkach w Międzyrzeczu i Skwierzynie, co potwierdził Zygmunt III, który pozwolił sukiennikom międzyrzeckim sprzedawać sukno przez nich zrobione. Pierwszy statut cechu został zatwierdzony przez burmistrza i radę miasta 25 lutego 1588 a następnie przez królów: Władysława IV (25 stycznia 1636), Jana Kazimierza (6 lutego 1659), Michała Korybuta Wiśniowieckiego (28 października 1669), Jana III Sobieskiego (7 marca 1676), Augusta II (13 kwietnia 1701), Augusta III (29 sierpnia 1739), Stanisława Augusta Poniatowskiego (22 września 1765). Organizacja cechowa zajmowała się przyjmowaniem nowych członków do cechu, ich kształceniem, pilnowaniem przestrzegania jakości wyrobu, sprowadzaniem surowca w okresach kryzysu i regulowaniem zbytu gotowych wyrobów. Ponadto prowadziła różne formy samopomocy m.in. dla wdów i sierot oraz pilnowała porządku pracy. Do władz cechowych należały zebrania cechowe, starsi mistrzowie cechowi i pisarz cechowy. Do podstawowych obowiązków członków cechu należał udział w zebraniach cechowych oraz przestrzeganie podjętych tam uchwał, które dotyczyły zagadnień administracyjnych jak: przyjmowanie i wyzwolenie uczniów, ubieganie się czeladników o mistrzostwo, wyznaczenie i kontrola sztuk mistrzowskich; spraw zaopatrzeniowych, ustalania cen na wyroby, regulacji zbytu, kontroli finansowej, udzielania władzom cechowym absolutorium. Zebrania cechowe sprawowały też władzę sądową w zakresie rozstrzygania sporów między mistrzami i czasem czeladnikami. W wypadkach szczególnych władze cechu były zwoływane na zebrania nadzwyczajne. Członkowie cechu dzielili się na majstrów, czeladników i uczniów. Majstrem mógł zostać ten członek cechu, który osiągnął wszystkie kwalifikacje zawodowe, zdał odpowiedni egzamin (majstersztyk), opłacił przewidziane ustawowo sumy oraz posiadał warsztat, co było najczęściej związane z posiadaniem własnego domu. Czeladnik był głównym pracownikiem w warsztacie. Był to rzemieślnik, który zdobył już przynajmniej elementarną umiejętność w swoim zawodzie, nie posiadał natomiast samodzielnego warsztatu pracy ani prawa na jego założenie. Zajmował się on przygotowaniem surowców i półfabrykatów. Czeladnikiem zostawał uczeń po ukończeniu terminu. Uczeń czyli terminator wykonywał prace pomocnicze. Musiał on legitymować się legalnym pochodzeniem. W 1684 roku w Międzyrzeczu mieszkało ponad 60 sukienników, jednak w XIX wieku ta gałąź gospodarki zaczęła podupadać, tak że w 1875 w mieście było już tylko 7 sukienników. Wraz z rozpoczęciem procesu koncesjonowania rzemiosła (lata sześćdziesiąte XVIII wieku) rola cechu znacznie osłabła. Stopniowo pozbawiano je uprawnień zawodowych sprowadzając do roli organizacji o charakterze samopomocowym. Przynależność do cechu nie była konieczna, toteż cechy straciły swoje dotychczasowe znaczenie. Ponadto nieograniczona możliwość uprawiania rzemiosła spowodowała, iż napłynęli do niego ludzie o niskich kwalifikacjach. W 1897 roku, dla wytwórców o szczególnym znaczeniu w zakresie zaopatrzenia ludności, wprowadzono obowiązek przynależności do cechu, a wszystkim narzucono nadzór nad przestrzeganiem regulacji prawa przemysłowego. W 1929 roku powołano Ministerstwo do Spraw Rzemiosła i Handlu, które sprawowało również nadzór nad produkcją rzemieślniczą.

Крайние даты:

1588-1803

классификация:

cechy, związki rzemieślnicze

Имя создателя:

Даты:

1588-1803.

Бывшее название:

Название иноязычные:

Языки:

polski, niemiecki, łaciński

Наличие:

Полностью доступный

Всего архивных единиц:

38

Всего разработанных архивных единиц:

38

Всего архивных единиц без записей :

0

Всего текущих материалов

0.48

Ogółem opracowanych materiałów bieżących

0.48

Всего разработанных текущих материалов

0.0

Всего архивных единиц:

0

ogolem.plikow:

0

ogolem.rozmiar:

0.0

ogolem.dokumentow

0

ogolem.spraw

0

ogolem.klas

0

Всего архивных единиц:

0.0

Всего погонных метров:

0.0

Крайние даты неархивной документации:

Имя Казначейский инвентарь uwagi
книжный инвентарь утвержденный Tak

W zespole znajduje się 35 dokumentów (22 pergaminowych i 13 papierowych) oraz 3 jednostki aktowe