Zagadnienie gromadzenia, ochrony i eksponowania zabytków techniki wiąże się bezpośrednio z dziejami powstania i rozwoju przemysłu, a co za tym idzie narodzin kolei w I połowie XIX w. Pierwszym muzeum gromadzącym zabytki techniki w Polsce było Muzeum Przemysłu i Rolnictwa powstałe w 1875 r. w Warszawie. W komitecie założycielskim dziedzinę kolejnictwa reprezentowali Mieczysław Epstein – prezes Zarządu Towarzystwa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oraz Leopold Kronenberg – przedstawiciel rodziny związanej z jej budową. Mieszczące się przy Krakowskim Przedmieściu 66 muzeum dokumentowało historię polskiego przemysłu, rolnictwa i rzemiosła. W dziale przemysłu znalazły się obiekty związane z historią kolei na ziemiach polskich. Stanowiły one zalążek przyszłego Muzeum Kolejnictwa. O możliwości stworzenia placówki poświęconej wyłącznie kolejnictwu zaczęto myśleć po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Jednak trudności, na jakie napotykano przy odbudowie i uruchamianiu zniszczonej działaniami wojennymi kolei, odsunęły realizację tego pomysłu na dalsze 10 lat. Do utworzenia specjalistycznego muzeum, poświęconego w znacznym stopniu kolejom, przyczyniły się Lwowskie Targi Wschodnie zorganizowane w 1927 r., na których zaprezentowane zostały osiągnięcia polskiego przemysłu w dziedzinie kolejnictwa. Po zamknięciu targów, ówczesny minister komunikacji – Paweł Romocki podjął decyzję o utworzeniu Tymczasowego Muzeum Kolejowego. W 1928 r. eksponaty przewiezione ze Lwowa do Warszawy stały się zaczątkiem przyszłej kolekcji. Na użytek Muzeum wydzielono dwa pomieszczenia dawnej poczekalni dworcowej w zachodnim skrzydle gmachu Dworca Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie o łącznej powierzchni 350 m2. Ze względu na skromne warunki udało się tam wystawić jedynie część posiadanych eksponatów. Następne wystawy krajowe i międzynarodowe, na których prezentowano osiągnięcia polskiej myśli technicznej z dziedziny kolejnictwa, były kolejnymi okazjami do rozszerzenia kolekcji muzealnej. Do znacznego wzbogacenia zbiorów przyczyniła się zorganizowana w 1929 r. Powszechna Wystawa Krajowa, na której przedstawiono dziesięcioletni dorobek państwa polskiego. Zbiory powiększyły się również po Międzynarodowej Wystawie Komunikacji i Turystyki w 1930 r. w Poznaniu. Po jej zakończeniu, wszystkie eksponaty dotyczące transportu kolejowego zostały przekazane do Muzeum, co wydatnie powiększyło jego zbiory. W miarę przybywania eksponatów lokal na Dworcu Głównym stawał się zbyt mały. Nie sprzyjało to należytemu rozwojowi i konieczne było przeniesienie placówki do nowej, większej siedziby. Na ten cel przydzielono budynek przy ulicy Nowy Zjazd 1. Obszerne wnętrza były w stanie pomieścić, liczące już ponad 1500 eksponatów, zbiory Muzeum. Uroczyste otwarcie Muzeum Kolejowego nastąpiło 13 grudnia 1931 r. Wzięli w nim udział przedstawiciele władz państwowych i miejskich, rządu, kolei oraz placówek kultury. Kustoszem nowo powstałego Muzeum został Stanisław Witoszyński. Muzeum czynne było we wtorki, czwartki, niedziele i święta w godz. 10-14. Bilet wstępu kosztował 40 gr. dla dorosłych i 20 gr. dla dzieci do lat 15-tu, uczącej się młodzieży i wojskowych. Powierzchnia Muzeum, składająca się z 26 sal i korytarzy, wynosiła 900 m2. Wystawiono tam ok. 450 eksponatów w 19 działach tematycznych, w tym 800 tablic, map, wykresów i fotografii. 15 grudnia 1938 r. Muzeum Kolejowe przekształcone zostało w Muzeum Komunikacji, a ekspozycja wzbogacona o dalsze dwa działy: dróg kołowych i dróg wodnych. Dla właściwego wyeksponowania tak wielkiego zbioru, pomieszczenia Muzeum okazały się niestety za małe. Już wtedy zaczęto poważnie myśleć o przeniesieniu siedziby placówki na jedną z warszawskich stacji, gdzie byłoby można gromadzić i eksponować także zabytkowy tabor i kolejowe urządzenia techniczne. Podczas II wojny światowej dziesięcioletni dorobek Muzeum uległ całkowitemu zniszczeniu. Po wojnie, w 1946 r. Minister Komunikacji Jan Rabanowski wydał zarządzenie o ponownym utworzeniu Muzeum Komunikacji. Występujące trudności organizacyjne i lokalowe oraz brak funduszy spowodowały, że działalność instytucji ograniczyła się jedynie do zbierania zachowanych jeszcze dokumentów i urządzeń technicznych o zabytkowej wartości. Początkowo gromadzone eksponaty przechowywano w budynku nieczynnej parowozowni w Pilawie. Na przełomie lat 1956/1957 działalność Muzeum ustała całkowicie, a zgromadzone zbiory zostały przekazane do Muzeum Techniki w Warszawie. Dopiero w 1972 r. Minister Komunikacji – Mieczysław Zajfryd podjął decyzję o przywróceniu działalności Muzeum Kolejnictwa, wyznaczając na jego siedzibę, przewidywany do likwidacji Dworzec Główny przy ul. Towarowej 1. Było to związane z zamiarem budowy nowego Dworca Centralnego. Odrodzone Muzeum Kolejnictwa otrzymało początkowo część poczekalni pasażerskiej o powierzchni 110 m2, później 140 m2, w budynku czynnego jeszcze częściowo dworca. Pierwszym dyrektorem został Henryk Zaniewski (1972 do 1976). Rozpoczęto systematyczne gromadzenie eksponatów. W następnych latach po oddaniu do eksploatacji dworca Warszawa Centralna, Muzeum otrzymało część pawilonu głównego. Umożliwiło to powiększenie powierzchni sal wystawowych do 650 m2 oraz wydłużenie torów stacyjnych przeznaczonych pod ekspozycję zabytkowego taboru kolejowego do 700 mb. Znajdowało się tam wówczas 25 jednostek. W 1981 r. w placówce zatrudnionych było 32 pracowników, a całkowita powierzchnia ekspozycyjna, łącznie z zapleczem, wynosiła 782 m2. W dalszych latach przybywało powierzchni wystawienniczych. W 1995 r. na mocy ustawy Muzeum zostało wyłączone organizacyjnie ze struktury PKP i do 1999 r. podlegało bezpośrednio Ministerstwu Transportu. Muzeum będące w strukturach PKP działało na terenie całego kraju. Posiadało swoje filie i oddziały, które były następujące: – Stała Wystawa Pomorskich Kolei Wąskotorowych w Gryficach k. Szczecina (1978-2010) – Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, otwarte w 1986 r. – Pracownia Modeli Taboru Kolejowego w Jeleniej Górze (1992-2009) – Ośrodek Muzealny Kolejnictwa w Gdańsku (1998-2011) W dniu 14 grudnia 1996 r. o godz. 22.31 z Dworca Głównego odjechał ostatni pociąg do Radomia. Wówczas budynek przejęło w całości Muzeum zarówno na cele ekspozycyjne jak i biurowe. Z dniem 1 stycznia 1999 r. placówka została usunięta ze struktur PKP i przekazana Samorządowi Województwa Mazowieckiego, którego Zarząd w 2009 r. powołał na stanowisko dyrektora Ferdynanda B. Ruszczyca. Pomimo ograniczonych możliwości finansowych podjęto wówczas próbę przekształcenia Muzeum Kolejnictwa w placówkę nowoczesną, nastawioną na zwiedzających. Muzeum zostało odnowione i zmodernizowane. Zajęto się promocją placówki, opracowano program lekcji muzealnych dla dzieci i młodzieży, powołano nową Radę Muzeum. Od maja 2014 r. dyrektorem Muzeum jest Cezary Karpiński. Zgodnie z Uchwałą nr 16/16 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 25.01.2016 r. zamieszczoną w Dzienniku Urzędowym z dnia 05.02.2016 r., poz. 1120 w sprawie likwidacji samorządowej instytucji kultury pn: „Muzeum Kolejnictwa w Warszawie” z dniem 20.02.2016 r. Muzeum Kolejnictwa w Warszawie postawione zostało w stan likwidacji. Likwidatorem Muzeum Kolejnictwa w Warszawie w likwidacji, zgodnie z Uchwałą nr 267/127/16 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 19 lutego 2016 r. został Pan Sławomir Bartysiewicz. W dniu 31 marca 2016 roku Muzeum Kolejnictwa w Warszawie w likwidacji, zostało wykreślone z Rejestru Instytucji Kultury.