Księgi ludności stałej, protokołów z posiedzeń Magistratu, księga uchwał, plany parceli gruntów, pozwolenia na budowę, projekty budowy, dokumenty metrykalne i inne do rejestru mieszkańców, budżety, opieka społeczna, wykazy dostawców kontyngentu

Błonie – to jedno z najstarszych miast na Mazowszu. Na jego ślad można natrafić w źródłach historycznych już w 1257 roku. Przyjmuje się, że nadanie przywilejów miejskich przez księcia mazowieckiego Janusza I, nastąpiło 12 (20) lipca 1380 roku (w piątek w dzień św. Małgorzaty) na prawie chełmińskim, dzięki któremu miasto uzyskało rozliczne korzyści. Oprócz przyznanej wolnizny, miasto zostało uposażone m.in. w 54 włóki ziemi. Lokacja na prawie chełmińskim oznaczała również, że Chełmno było wzorem dla przestrzennej zabudowy, a tym samym, zabudowa miasta otrzymała szachownicową konstrukcję przestrzenną. Już od najdawniejszych czasów wokół Błonia kwitło życie. Pod koniec XV wieku było już ono sporym ośrodkiem rolniczym, handlowym i rzemieślniczym. Słynęło z piwowarów, szewców, krawców i oraczy. Jednakże, w miarę rozwoju Warszawy, znaczenie miasta zaczęło maleć. Podobnie jak i inne miasta, narażone było na klęski żywiołowe, rodzaju: pożarów, epidemii, zniszczeń wojennych lub niesprzyjających warunków gospodarczych. Dowodzą tego rejestry lustracyjne, które każdorazowo po jakimś kataklizmie wykazują spadek liczebności mieszkańców i ich majątku nieruchomego. Np.: w roku 1514 zabudowań mieszkalnych było 184, podczas gdy w 1777 roku doliczono się w mieście 107 domów, a więc o wiele mniej niż 200 lat wcześniej. Rok 1797 to już tylko 87 „dymów”. Podobnie spadała liczba mieszkańców miasta. W XVI wieku miasto zamieszkiwało 1562 osoby, natomiast w XVII (lata 1660-1663) zaledwie 198 obywateli. W przypadku warsztatów rzemieślniczych, sytuacja przedstawiała się podobnie. W roku 1514 było ich w mieście – 110, w tym: piekarzy – 30, piwowarów – 31, karczmarzy – 26, szewców – 23. W roku 1616 rzemieślników było już mniej, czego dowodzi spadek m.in. liczby szewców do 14. Jednym z wielu powodów takiej statystyki był wzrost znaczenia politycznego i gospodarczego Warszawy. Tendencja ta trwała niemal przez cały XVII wiek, sprawiając, że większość mieszczan warszawskich pochodziła z miasteczek Mazowsza. Błonie zajmowało wysoką 13 lokatę pod względem ilości oddanych Warszawie obywateli. Większość z przesiedleńców było drobnymi rzemieślnikami i plebejuszami. Pomimo tej dosyć niekorzystnej dla Błonia sytuacji, następne lata były, jak wykazują statystyki, nieco lepsze od poprzednich. Z roku na rok mieszkańców przybywało. I tak: w roku 1676 zanotowano 273 mieszkańców; w roku 1797 – było ich już 733, a w 1900 roku – 4800. W XX wieku ponownie rozwija się przemysł, handel, rzemiosło, wznoszone są nowe budowle. Początek samorządu w Błoniu sięga XV wieku, kiedy to w roku 1456 wójtem, a zarazem właścicielem wójtostwa, został Michał Lasocki. Źródła podają również nazwiska innych wójtów: w roku 1542 funkcję tę pełnił Stanisław Czubiński, natomiast w 1556 był to Maciej Chądzyński. Wójtostwo stanowiło instytucję samorządową, a wójt z tytułu posiadania miał nie tylko zobowiązania, ale i czerpał rozmaite korzyści (gruntowe – prawo do bezpłatnego gruntu; eśne – prawo wyrębu lasu, polowań; wodne – prawo rybołówstwa; przemysłowe – posiadanie młynów, karczm, budowę łaźni oraz procenty z podatków, sądów). Do jego obowiązków należała m.in.: służba wojenna publiczna i podatki na rzecz państwa. W XVI wieku właścicielami wójtostwa byli mieszczanie Błonia, a w późniejszych latach przeszło ono w ręce szlachty. Wójt początkowo rządził przy pomocy ławników, a dla uchwalenia ustaw miejskich zwoływał mieszkańców miasta, z których wyłoniła się rada miejska. Rozbiory Rzeczypospolitej zmieniły warunki, w jakich znalazły się miasta, w tym również i Błonie. Dekretem władz Księstwa Warszawskiego z 19.12.1807 roku nastąpił podział na departamenty. Departament warszawski składał się z 12 powiatów, w tym błoński. W okresie 1816-1844 obowiązywał inny podział – przywrócono województwo mazowieckie dzieląc je na 5 obwodów. Obwód warszawski tworzyły 3 powiaty, jednym z nich był błoński. Po roku 1845 województwa zastąpiono guberniami. Błonie pozostawało w powiecie warszawskim (do roku 1866). Po upadku powstania styczniowego utrwalono i umocniono podział na gubernie, powiaty i gminy. W guberni warszawskiej utworzono nowy powiat błoński z siedzibą w Grodzisku. Obejmował on dawny powiat błoński i mszczonowski. Przejściowo aż trzy miasteczka pretendowały do roli ośrodka władzy powiatu. Powiatowe władze kilka lat mieściły się w Mszczonowie, później w Błoniu, a wreszcie w Grodzisku. Podatki i pensje płacono w Skierniewicach, hipoteka mieściła się w Błoniu. Ostatecznie powiatowi przywrócono nazwę „błoński” z siedzibą w Grodzisku. Po roku 1870 tylko dwie gminy zachowały prawa miejskie: Błonie oraz Mszczonów. Taki podział administracyjny zachował się do roku 1939. 14.12.1939 weszło w życie rozporządzenie nr 10 Kreishauptmanna des Kreises Sochaczew-Błonie o połączeniu części powiatu błońskiego z sochaczewskim. Nowopowstały powiat nosił nazwę Sochaczew – Błonie. Siedzibą Starostwa było miasto Sochaczew. W Grodzisku i Żyrardowie zostały utworzone Wydziały Powiatowe. Do Wydziału w Grodzisku należały miasta: Błonie i Grodzisk oraz gminy Radzików, Pass, Milanówek, Brwinów, Helenów, Młochów. Na przestrzeni stuleci zmianom podlegał nie tylko podział administracyjny, lecz także samorząd i jego system kancelaryjny. Dokumenty znajdujące się w omawianym zespole zachowały się w głównej mierze dopiero od roku 1909. Brak akt z XIX wieku utrudnia uzyskanie informacji dotyczącej organizacji władz miejskich, zakresu ich działania oraz systemu kancelaryjnego. Można jedynie domniemywać, poprzez analogię z innymi miastami z Mazowsza, jak wyglądała organizacja władz i system kancelaryjny. Wiadomo jedynie, że władzę lokalną sprawował Magistrat. Na mocy dekretu o samorządzie miejskim z 4.II.1919 r. w latach 1919-1939 organem samorządu miejskiego były Rada Miejska i Magistrat (od 1933 r. Zarząd Miejski). Rada Miejska była organem stanowiącym i kontrolującym, natomiast Magistrat zarządzającym (wykonawczym). Do kompetencji Rady Miejskiej jako organu uchwałodawczego i kontrolującego należały m.in. następujące sprawy: - ustalanie zasad zarządzania majątkiem; - nabywanie i sprzedaż nieruchomości; - uchwalanie budżetów i podatków miejskich; - opracowywanie regulaminów własnych i dla potrzeb komisji; - zatwierdzanie planów rozbudowy miasta; - wybór członków Magistratu i Prezydium Rady; - kontrolowanie działalności Magistratu oraz mianowanie i zwalnianie pracowników. Członkami Rady byli: radni – członkowie magistratu i ich zastępcy wybierani na 3 lata. Rada powoływała także komisje i komitety. Skład Magistratu przedstawiał się następująco: burmistrz, jego zastępca i ławnicy wybierani przez Radę na okres 3-ch lat. Posiedzeniom Magistratu przewodniczył burmistrz, który spełniał rolę kierownika i przedstawiciela. Zadania Magistratu to: - wykonywanie uchwał Rady Miejskiej; - zarządzanie majątkiem miejskim; - prowadzenie przedsiębiorstw własnych i nadzór nad przedsiębiorstwami miejskimi; - sporządzanie projektów budżetów miejskich ; - zarządzanie dochodami i wydatkami gminy; - uchwalanie własnego regulaminu; - wykonywanie czynności poruczonych przez władze państwowe. Obowiązkiem Magistratu było również składanie sprawozdania ze swej działalności Radzie Miejskiej, jako organowi kontrolującemu. Ustawa z 1933 roku zmieniła nazwę Magistrat na Zarząd Miejski oraz precyzowała uprawnienia burmistrzów. Zgodnie z Ustawą burmistrz był przełożonym gminy miejskiej, kierował administracją i gospodarką oraz pełnił funkcję reprezentacyjną. Zorganizowane w ten sposób władze miejskie istniały do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. Zgodnie z Zarządzeniem Generalnego Gubernatora z dnia 28.XI.1939 r. o zarządzie gmin polskich kierowanie gospodarką miejską powierzono burmistrzowi, który korzystał z doradztwa wybranych przez siebie mieszkańców miasta. Rozporządzenie to, dawało burmistrzowi swobodę w kierowaniu gminą i czyniło go w pełni odpowiedzialnym. Jego odpowiedzialność odnosiła się w szczególności do następujących kwestii: - odpowiedzialność za gospodarkę finansową miasta; - dobór pracowników; - uchwalanie budżetu; - decydowanie o wysokości podatków.