Teki Leopolda Hausera

Sygnatura
56/479/0
Liczba serii
10
Liczba skanów
856

Zawartość:

1. Materiały dotyczące źródeł do dziejów miasta Przemyśla (opracowania dziejów miasta Przemyśla - bibliografia; Archiwum Starożytne Miasta Przemyśla - odpis spisu rzeczy z ”Katalogu Starożytnego Archiwum w Przemyśla” Mieczysława Błażowskiego), sygn. 1-2; 2. Materiały do dziejów miasta Przemyśla (podział dziejów miasta Przemyśla na okresy historyczne; kopie dokumentów i wypisy z kronik - dokumenta cechowe miasta Przemyśla; kopie dokumentów i wypisy z kronik; zapiski różne, także kronikarskie; zniesienie czyli Mogiła Tatarska - materiały dotyczące wykopalisk archeologicznych w roku 1869; podręczne pomoce warsztatowe; notatki z prac księdza Antoniego Dobrzańskiego z lat 1850-1853; topografia - szkice dawnej warowni Przemyśla w okresie XVII-XVIII wieku), 1856, 1878-1882, sygn. 3-11; 3. Materiały ogólne odnoszące się do Przemyśla w XIX wieku (zapiski statystyczne dotyczące miasta Przemyśla z lat 1875-1882; broszury i publikacje okolicznościowe odnoszące się do miasta Przemyśla), 1867, 1877, 1879-1882, sygn. 12-13; 4. Materiały odnoszące się do władz wyznaniowych Przemyśla w XIX wieku (Izraelicka Gmina Wyznaniowa - statut), 1875, sygn. 14; 5. Materiały odnoszące się do władz i urzędów świeckich Przemyśla w XIX wieku (ustawy miejscowe i publikacje instytucji autonomicznych; Rada Miejska Miasta Przemyśla - regulamin Rady, statut emerytalny, materiały przesłane radnym), 1867, 1870, 1876, 1880-1882, sygn. 15-16; 6. Materiały odnoszące się do stowarzyszeń i zakładów Przemyśla w XIX wieku (stowarzyszenia i zakłady - zestawienie ogólne), 1882, sygn. 17; 7. Zakłady naukowe tudzież stowarzyszenia i zakłady mające na celu podniesienie oświaty i pielęgnowanie sztuk (Wyższy Zakład Naukowy Żeński Marii Hild; Szkoła Izraelicka Sartera; inne zakłady naukowe w latach 1858, 1882; Towarzystwo Pedagogiczne - statut; Przemyskie Towarzystwo Muzyczne; afisze teatrów amatorskich urządzonych przed zawiązaniem Przemyskiego Towarzystwa Dramatycznego od roku 1869 do 1878 końca; Przemyskie Towarzystwo Dramatyczne - materiały organizacyjne, afisze własne i nadsyłane; Harmonia - Towarzystwo dla Muzyki Instrumentalnej; Towarzystwo imienia J. I. Kraszewskiego ku szerzeniu Oświaty w Języku Polskim między Młodzieżą Starozakonną), 1858, 1864, 1869-1882, sygn. 18-28; 8. Stowarzyszenia i zakłady gospodarcze oraz kredytowe (Kasa Oszczędności Miasta Przemyśla; Stowarzyszenie Oszczędnicze i Zaliczkowe I Ogólnego Towarzystwa Urzędników Austriacko-Węgierskiej Monarchii w Przemyślu; Towarzystwo Zaliczkowe Rolne; Przemyska Kasa Zaliczkowa Rzemieślników i Rolników; Zakład Rolniczo-Kredytowy dla Galicji, Bukowiny), 1873-1878, 1880, 1882, sygn. 29-33; 9. Stowarzyszenia dobroczynne i zakłady służby zdrowia ([zestawienie stowarzyszeń dobroczynnych; Towarzystwo Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo; Zakład Sierot ś.p. księdza Józefa Ziemiańskiego; Towarzystwo Bursy Przemyskiej ;Fundusz Wdów i Sierot po greckokatolickich księżach; Bikur Cholim - Towarzystwo Izraelitów; Szpital powszechny w latach 1873-1874; Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Dietariuszów Sądowych; Stowarzyszenie Czerwonego Krzyża),1871, 1874-1882, sygn. 34-43; 10. Stowarzyszenia o celach towarzyskich - zabawy, ćwiczenia, itd. (Towarzystwo Strzeleckie; Towarzystwo Łyżwiarskie i Łodziowe; Gwiazda - Stowarzyszenie Towarzyszy Rękodzielniczych), 1871, 1873, 1876, 1881-1882, sygn. 44-46

Dzieje twórcy:

Zbiór stanowią materiały zgromadzone przez Leopolda Hausera przy opracowywaniu wydanej w 1882 „Monografii miasta Przemyśla”. Leopold Hauser urodził się 22 listopada 1844 roku w Kałuszu, zmarł dnia 9 maja 1908 roku we Lwowie. Po ukończeniu studiów prawniczych na Uniwersytecie Lwowskim pracował od roku 1867 aż do końca życia w sądownictwie w Przemyślu, Samborze, Monasterzyskach, Żółkwi i Lwowie. Przez całe niemal życie Hauser był aktywnym działaczem społecznym o zainteresowaniach literackich i naukowych w dziedzinie historii. W okresie przemyskim obok podejmowania prób twórczości literackiej był czynny w organizowaniu amatorskiego ruchu teatralnego i należał do grona twórców i pierwszych działaczy powstałego w roku 1878 Przemyskiego Towarzystwa Dramatycznego (m.in. opracował statut). Próby twórczości publicystycznej Hausera przekształciły się w prace nad redagowaniem czasopism przemyskich. Przy jego współudziale powstał w roku 1878 tygodnik „San”, a od roku 1879 sprawował funkcję redaktora nowozałożonego dwutygodnika „Urzędnik”. Nieco wcześniej zrodziły się zainteresowania historyczne Hausera. Ich pierwszym efektem było opracowanie i opublikowanie w roku 1877 broszury pt. „Znaczenie pomnika gwardianowi o.o. reformatów ks. Krystynowi Szykowskiemu wzniesionego na dniu 30 sierpnia 1877 roku w Przemyślu. Ustęp z kroniki miasta Przemyśla...”. Zawierała ona opracowany na podstawie źródeł opis zwycięskiej bitwy mieszczan przemyskich z Tatarami w roku 1672. Swoje zamiłowania do historii mógł Hauser rozwinąć pełniąc w latach 1879-1882 funkcję archiwariusza miejskiego. Dzięki temu, że zasób przechowywany w Archiwum Starożytnego Miasta Przemyśla został poprzednio (w latach 1874-1877) opracowany przez Mieczysława Błażowskiego, mógł Hauser jako archiwariusz zająć się inną pracą. Swój czas poświęcił on na zgromadzeniu materiałów i opracowaniu „Monografii miasta Przemyśla”. Opublikowana w roku 1882 „Monografia miasta Przemyśla” spotkała się z dużym zainteresowaniem i przychylną oceną współczesnych, a wartość swoją zachowała do naszych czasów. Szkoda, że autor zaraz po jej ukazaniu się został przeniesiony służbowo do Sambora i nie mógł kontynuować badań nad dziejami Przemyśla. Opuszczając Przemyśl Hauser zabrał ze sobą swoje materiały zebrane przy opracowywaniu swojej pracy i przechowywał je do końca życia. Po śmierci Hausera i utworzeniu w Przemyślu w roku 1909 Towarzystwa Przyjaciół Nauk materiały do „Monografii...”znalazły się w zbiorach Towarzystwa. Przekazała je około roku 1917 córka Hausera Stefania Fulińska. W Archiwum TPN materiały, którym nadano nazwę „Teka Hausera”, były przechowywane do roku 1951. Po utworzeniu w Przemyślu Archiwum Państwowego wraz z innymi archiwaliami z zasobu Archiwum TPN „Teka” została przejęta przez nowe archiwum i dziś wchodzi w składa zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu. Materiały zachowane w Tekach Leopolda Hausera zostały przez niego zgromadzone w latach 1864-1882 z tym jednak, że celowe zbieranie materiałów pod kątem wykorzystania w opracowanej „Monografii miasta Przemyśla” rozpoczęło się nie wcześniej jak w roku 1876. Dokumenty zgromadzone przed tym rokiem miały głównie charakter pamiątek osobistych (udział w przedstawieniach amatorskich i praca w Przemyskim Towarzystwie Dramatycznym) i choć zostały wykorzystane przy opracowywaniu „Monografii...” nie były z myślą o niej gromadzone. Zbieranie materiałów do swojego działa rozpoczął Hauser od materiałów dotyczących Przemyśla jemu współczesnego, a później gromadził źródła do dziejów miasta. Intensyfikacja prac nad kwerendą archiwalną nastąpiła około roku 1880 i w związku z tym zachowane w Tekach odpisy i notatki ze źródeł zostały sporządzone w latach 1880-1882. Drugą sprawą związaną z granicami chronologicznymi przechowywanych w Tekach materiałów jest chronologia wydarzeń historycznych, których dotyczą. Rozpatrując zawartość zbioru w tym aspekcie można stwierdzić, że znajdują się w nim materiały do dziejów Przemyśla w okresie od roku 1471 do roku 1882. Z czasów przed rokiem 1864 są to wyłącznie notatki, wypisy i odpisy ze źródeł archiwalnych i drukowanych sporządzone w języku oryginalnym lub przekładzie na język polski oraz fotokopia widoku Przemyśla z dzieła Andrzeja Cellariusa i fotografie dokumentów, chorągwi, cech i wyrobów cechów przemyskich. [Na podstawie notatki do inwentarza zbioru autorstwa A. Fenczaka, 1982 r.]

Daty skrajne:

1864-1882

Klasyfikacja:

archiwa prywatne i spuścizny

Nazwa twórcy:

Daty:

1864-1882.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

ukraiński, polski, niemiecki, łaciński, jidisz

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

46

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

46

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.1

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.1

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak