I. Sprawy organizacyjno-prawne: wybory do władz państwowych i terenowych, 1878-1832, sygn. 1-7. II. Sprawy ludnościowe, statystyka: spisy ludności, 1905-1929, sygn. 8-10. III. Sprawy administracyjne, komunalne: budowa i utrzymanie dróg, mostów, sprawy kanalizacji, 1869-1921, sygn. 11-19. IV. Sprawy rolnicze, 1866-1926, sygn. 20-21. V. Handel, rzemiosło i sprawy budowlane: wykazy cechów, statuty, sprawozdania, koncesje budowlane m. in. budowa rzeźni, regulacja rzeki, 1842-1927, sygn. 22-70, 41a, 45a. VI. Sprawy policyjne: zarządzenia, protokoły w sprawie opłat targowych i innych, zezwolenie na zbiórki dobroczynne, 1842-1921, sygn. 71-84, 74a. VII. Sprawy religijne i szkolne: wybory członków do zarządów kościelnych, zarząd nieruchomościami, przepisy i zarządzenia w sprawach kościelnych, sprawy zakonów, kongregacje, budowa i remonty kościołów w okresie powstań, sprawy kościoła, sprawy budowy i remontów szkół, sprawy osobowe nauczycieli, programy nauczania, sprawy szkół mniejszościowych, protestanckich, żydowskich, przedszkoli, sportu szkolnego, [1773] 1873-1927, sygn. 85-263, 176a, poz. 136, 137 wyłączone. VIII. Sprawy medyczne i sanitarne: ubezpieczenia chorobowe, kasy chorych, opieka nad inwalidami i wdowami, 1853-1928, sygn. 264-277. Anteriora zespołu stanowią akta Landratury Bytomskiej z lat 1773 - 1873 przejęte razem z terytorium. Posteriora [1928 – 1932] stanowią akta Magistratu (sporadycznie).

Powiat zabrski został utworzony ustawą rządu pruskiego z 27.03.1873 roku dotyczącą podziału powiatu bytomskiego na 4 powiaty: bytomski, zabrski, katowicki, tarnogórski "Gesetzsammlung der Königlichen Preussischen Staaten" nr 10 z 1873 roku, nr ustawy 8 115, s.173-174. Jako urząd powiatowy został utworzony Königliche Landratsamt in Zabrze na czele którego stał landrat, mianowany przez króla na wniosek sejmików powiatowych (Kreistag). Zastępcami Landrata byli dwaj deputowani wybierani przez sejmik na okres 6 lat. Landrat jako urzędnik państwowy kierował działalnością całej administracji powiatu, był równocześnie przewodniczącym Wydziału Powiatowego wybieranego przez sejmik, więc również przedstawicielem samorządu powiatowego. Jako przewodniczący Wydziału Powiatowego sprawował nadzór nad władzami gminnymi. Utworzony w 1873 roku powiat zabrski w 1922 roku stracił część swojego terytorium na rzecz Polski, a mianowicie: Rudę, Makoszowy, Bielszowice, Knurów, Chudów. W 1927 roku Zabrze zostało miastem wydzielonym. W tymże roku nastąpiła likwidacja Starostwa i Wydziału Powiatowego. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Janina Wolanin, Gliwice 1974]

KM 30.05.1974, 0014-9