Zespół
Zawartość:
1. Akta Dyrekcji: statuty, pełnomocnictwa, zarządzenia normatywne, protokoły z posiedzeń Spółki, Rady Nadzorczej Koncernu, korespondencja Naczelnego Dyrektora, sprawozdania roczne, kwartalne, miesięczne, akta spadkowe, patenty, lata 1854-1945, sygn. 1-374, 5a-b, 33a-f. 2. Akta Wydziału Prawnego: umowy dot. połączenia zakładów (spółek), handlu zagranicznego, kupna, sprzedaży i dzierżawy gruntów, akta dot. budowy obiektów przemysłowych, biurowych, osiedli robotniczych, sprawy gruntowe poszczególnych miejscowości, procesy o szkody górnicze, kontrola finansowa, sprawy socjalno - bytowe pracowników, lata 1826-1945, sygn. 375-1454, 460a, 1376a, 1402/1-g, 1417a-b, 1428a. 3. Akta Wydziału Finansowego: sprawy organizacyjne Wydziału, bilanse z załącznikami, sprawozdania z kontroli bilansów, sprawy podatkowe – zestawienia, listy podatkowe, podatki: przemysłowy, dochodowy, obrotowy, gruntowy, budowlany, sprawy płac i wynagrodzeń, lata 1890-1945, sygn. 1455-1825. 4. Akta Wydziału Zaopatrzenia i Zbytu: dostawy i zbyt węgla, koksu, artykułów chemicznych, zaopatrzenie zakładów w surowce, wodę, gaz, materiały wybuchowe, lata 1878-1944, sygn. 1826-1953. 5. Akta Wydziału Technicznego: korespondencja z władzami, usprawnienia techniczne, sprawy ratownictwa, rysunki techniczne, lata 1901-1945, sygn. 1954-2028. 6. Akta zakładów należących do Borsiga: sprawozdania, materiały statystyczne produkcji i zatrudnienia podległych kopalń i zakładów, sprawy rachunkowości, podatków, budownictwa, spraw socjalno-bytowych, lata 1838-1945, sygn. 2029-2289, 2081a-d, 2098a. 7. Akta dot. zakładów obcych i stowarzyszeń: sprawozdania, sprawy robotnicze zakładów i stowarzyszeń z którymi zakłady utrzymywały kontakty, względnie do których należały, lata 1909-1945, sygn.2290-2430, 1417a-k. 8. Akta osobowe i kartoteki, spis zdawczo-odbiorczy nr 1, lata 1862-1945 [1958], sygn. 1-3799; 9. Kartoteki ewidencyjne pracowników Kopalni "Jadwiga", lata 1827-1931, sygn. 1-26313; 10. Kartoteki ewidencyjne pracowników Kopalni "Ludwig", lata1849-1937, sygn. 1-12047.
Dzieje twórcy:
Zakłady Borsiga swym początkiem sięgają 1837 roku, kiedy to tajny radca handlowy – Karol Fryderyk August Borsig uruchomił w Berlinie zakłady budowy maszyn i odlewów żelaznych, wzbogacając je w 1850 roku nowymi nabytkami w Moabicie. Borsig nie chciał być uzależniony w swej produkcji od dostawców materiałów żelaznych, założył najpierw własną walcownię żelaza i kuźnię w Moabicie, a następnie kupił pola górnicze na Górnym Śląsku, by mieć własne surowce, w związku z tym całą produkcję stali i żelaza przeniósł na Śląsk. Pierwsze prawa wydobycia na Śląsku zdobył Borsig przez kupno gruntów, na których znajdowała się kopalnia "Johann August". W 1855 roku wydzierżawił Borsig od hrabiego Ballestrema kopalnie węgla kamiennego leżące w granicach Biskupic, a były to "Gutte-Hedwig", "Bertha-Wunsch" i "Hedwigs-Wunsch". Aby rozszerzyć swe posiadłości Borsig w 1867 roku kupił od "Schlesische AG für Bergbau und Zinkhüttenbetrieb" Lipiny – 92 kuksy istniejącej od 1866 roku, a nie uruchomionej jeszcze kopalni węgla "Ludwigsglück", 61 kuksów kopalni "Altenberg II". Prócz posiadanych pól górniczych firma "Borsig" wydzierżawiła jeszcze kopalnię "Maria Anna II", powstałą przez podział w 1900 roku i w 1904 roku "Marię Annę" oraz mniejsze części kopalni "Castellengo". Ponadto firma kupiła szereg pól w prawem wydobywania rudy żelaza, kamienia wapiennego i piaskowca w okolicy Rudy, Mikulczyc, Tarnowskich Gór, Mikołowa, Małych i Dużych Worpi (koło Dużej Dąbrówki), Stanowic, Bytomia, Wieszowej, Załęża, Bobrka. Dalsze prawa do wydobywania rud kupiła firma w Turyngii. W 1920 roku nastąpiła reorganizacja firmy "Borsig". Nowopowstała firma "Borsig AG" przejęła od "Borsig OH., Berlin" uboczną filię, którą prowadziła dotychczas w Borsigwerk O/S "Borsig-Berg und Hüttenverwaltung" ze wszystkimi prawami i zobowiązaniami obowiązującymi od dnia 01. I 1920 roku. Nowopowstała spółka akcyjna zajmować się miała nadal górnictwem i hutnictwem, sprzedażą i przeróbką wszelkiego rodzaju półfabrykatów i gotowych fabrykatów, uzyskiwanych z posiadanego surowca. Zawierała również różnego rodzaju umowy handlowo-przemysłowe: kupowała, sprzedawała, względnie wydzierżawiała różne zakłady produkcyjne: kopalnię węgla: "Hedwigswunsch", "Ludwigsglück", "Gleiwitzer Grube", koksownie: "Borsigwerk", "Gleiwitz", "Skalley", huty: "Redenhütte", cegielnie w Ostropie i Maciejowie, fabrykę kwasu siarkowego na terenie kopalni "Gliwice", zakłady chemiczne "Skalley", kolejkę piaskową zbudowaną w 1910-1913 przez Borsiga i Ballestrema. Spółka posiadała ponadto 714 ha ziemi, z tego 116 ha zabudowanych. W 1932 roku nastąpiła dalsza reorganizacja spółki, 23. VII 1932 roku "Borsig A. G. Hindenburg" i "Schering AG Berlin" (dawniejsza "Kokswerke und Chemische Fabriken AG Berlin" połączyły się w nową spółkę o nazwie "Borsig und Kokswerke GmbH). W marcu 1936 roku spółka nabyła akcje "Kokswerke und Chemische Fabriken AG. W tymże roku nazwa firmy uległa zmianie na "Borsig - Kokswerke AG - Hindenburg". W 1938 roku spółka nabyła od "Graf von Ballestrem'sche Guterdirektion Gleiwitz" wszystkie kuksy, gwarectwa "Hedwigs-Wunsch", "Bertha-Wunsch", "Gutte-Hedwig", "Maria Anna II", "Maria Anna" oraz pozostałe kuksy, gwarectwa "Altenberg II". Spółka posiadała również udziały w wielkich koncernach. Działała do 1945 roku. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Elżbieta Skalińska-Dindorfowa, Gliwice 1958]
Daty skrajne:
1826-1945
Klasyfikacja:
Nazwa twórcy:
Daty:
1826-1945, 1826-1945.
Nazwa dawna:
Nazwa obcojęzyczna:
Borsig-Kokswerke AG Hindenburg
Języki:
Dostępność:
Ogółem jednostek archiwalnych:
46739
Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:
2463
Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:
2117
Ogółem metrów bieżących
78.0
Ogółem opracowanych metrów bieżących
37.5
Ogółem metrów bieżących bez ewidencji
0.0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0
Ogółem plików :
0
Ogółem rozmiar (w MB):
0.0
Ogółem dokumentów
0
Ogółem spraw
0
Ogółem klas
0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0.0
Ogółem metrów bieżących:
0.0
Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:
Nazwa | Inwentarz skarbowy | Uwagi |
---|---|---|
spis zdawczo-odbiorczy | Tak | 3799 j., 26 313 j., 12 047 j. |
indeks osobowy | Nie | 3799 j., 26313, 12047 (spis dla akt osobowych ze skorowidzem] |
inwentarz kartkowy zatwierdzony | Tak | 2463 j. |
brak pomocy | Nie | 2117 j. |
spis zdawczo-odbiorczy | Tak | 3799 j., 26 313 j., 12 047 j. |
indeks osobowy | Nie | 3799 j., 26313, 12047 (spis dla akt osobowych ze skorowidzem] |
inwentarz kartkowy zatwierdzony | Tak | 2463 j. |
brak pomocy | Nie | 2117 j. |
Kartoteka kwerendy dla GKBZH