Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Przybynowie

Sygnatura
8/268/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
4734

Zawartość:

Duplikaty (wtóropisy) akt urodzeń, małżeństw i zgonów z lat 1869, 1879 - 1880, 1886 - 19016, sygn. 1 - 33.

Dzieje twórcy:

Od 1826 roku zasady prowadzenia akt stanu cywilnego na terenie zaboru rosyjskiego regulował Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego (Dziennik Praw Królestwa Polskiego, tom 10, Nr 41, s. 41 –85). Zmienił on, wprowadzone w 1808 roku przepisy Kodeksu Cywilnego Napoleona, w zakresie urzędów stanu cywilnego, wprowadzając wyznaniowy charakter rejestracji aktów metrykalnych. Duchowni, pełniący równocześnie funkcję urzędników stanu cywilnego, sporządzali dwa identyczne egzemplarze metryk. Pierwszy z nich, określany jako unikat (inne nazwy to: oryginał, pierwopis), pozostawał w parafiach i przeznaczony był dla potrzeb kościoła. Unikaty prowadzono w trzech seriach. W odrębnych księgach rejestrowano akta urodzeń, małżeństw i zgonów. Każda z wspomnianych ksiąg wykorzystywana była przez kilka lat, aż do momentu zapisania wszystkich kart. Drugi egzemplarz aktów, nazywany duplikatem (wtóropisem), przekazywany był do archiwów wydziałów hipotecznych przy właściwych sądach i miał służyć władzom świeckim. Duplikaty zapisywano w jednej księdze, podzielonej na trzy części, tj. na akta urodzeń, małżeństw i zgonów, która zamykana była po upływie roku kalendarzowego. Z końcem roku osoba prowadząca wpisy dokonywała adnotacji o ilości poszczególnych aktów oraz sporządzała alfabetyczny indeks osób urodzonych, zaślubionych i zmarłych, przy czym w skorowidzu małżeństw na pierwszym miejscu umieszczano zawsze nazwisko mężczyzny. Oprócz wspomnianych powyżej ksiąg urzędnicy stanu cywilnego gromadził tak zwane alegata (określane także terminami: aneksy, akta zbiorowe), składające się z dokumentów potwierdzających zdolność prawną danych osób do zawarcia małżeństwa. Najczęściej były to odpisy aktów urodzenia lub chrztu przyszłych małżonków, a w przypadku braku możliwości dostarczenia takiego odpisu - akty znania, czyli zeznania świadków zaświadczające ich tożsamość. W sytuacjach, gdy miał zostać udzielony ponowny ślub w alegatach umieszczano odpisy aktów zgonów nieżyjącego już współmałżonka. Sporadycznie załączano do nich również odpisy spraw rozwodowych, czy protokołów rad familijnych. Czasami do akt zbiorowych wszywano także zapowiedzi wygłaszane w parafii. Akta zbiorowe przechowywane były łącznie z duplikatami w archiwach hipotecznych. Formę i treść poszczególnych rodzajów aktów regulowały przepisy nadmienionego wyżej Kodeksu Cywilnego. Zapis w księdze powinien zawierać: datę sporządzenia aktu, imiona nazwiska, miejsce zamieszkania osób stawiających się i świadków oraz odpowiednie formuły dotyczące chrztu dziecka, oświadczenie duchownego i świadków o zawarciu ślubu, dane osoby zmarłej. Przy chrztach zamieszczano informacje o imieniu, nazwisku panieńskim oraz wieku matki dziecka. Niedozwolone były wszelkie skreślenia i skróty, Dla uniknięcia pomyłek i przekłamań daty zapisywano słownie. Nadzór nad sposobem prowadzenia ksiąg metrykalnych w parafiach rzymskokatolickich sprawowali dziekani. Sprawdzali oni numerację kart, pieczętowali księgi, kontrolowali również zgodność zapisów unikatu i duplikatu. Do 1867 roku akta sporządzano w języku polskim. Od 1868 roku zgodnie z postanowieniami Komitetu Urządzającego Królestwa Polskiego wprowadzono język rosyjski. Na przełomie lat 1867 i 1868 roku zaczęto również stosować podwójną datację według kalendarza gregoriańskiego, używanego dotychczas w Królestwie Polskim (nowy styl) i juliańskiego, obowiązującego w Cesarskie Rosyjskim (stary styl). W XIX wieku różnica pomiędzy kalendarzem juliański a gregoriańskim wynosiła 12 dni. Od 1 marca 1900 roku zwiększyła się ona do 13 dni. Charakter dokumentacji omawianego zespołu nie pozwala na dokładne prześledzenie sposobu sporządzania ksiąg metrykalnych omawianej parafii. Zachowały się jedynie duplikaty aktów powstałe po 1869 roku. W poszczególnych księgach proboszczowie zamieszczali krótkie adnotacje o zakończeniu wpisów z danego roku. Protokoły kontroli aktów wpisywali także dziekani dekanatu będzińskiego. W XIX i początku XX wieku Parafia Rzymskokatolicka w Przybynowie obejmowała następujące miejscowości: Biskupice, Choroń, Dębowiec, Jastrząb, Kacze Błota, Masłońskie, Ostrów, Piec Masłoński, Poraj, Przybynów, Pustkowie Dierżno, Pustkowie Nowa, Pustkowie Nowa Wieś, Pustkowie Tarnawa, Suliszowice, Żarki Letnisko. W 1916 roku z parafii wyłączono wsie: Biskupice, Choroń, Dębowiec, Jastrząb, Poraj i utworzono z nich nową parafię z siedzibą w Choroniu.. W 1933 roku, po nadmienionych wyżej zmianach granic, do parafii w Potoku Złotym należały wsie: Baranowizna, Józefów, Kępiny, Koza, Masłoniewizna, Masłońskie, Pohulanka, Przybynów, Przybynów – Tarnawa, Skrobaczowizna, Szczerbowizna, Wysoka Lelowska, Zaborze. Przedstawione powyżej zasady rejestracji akt stanu cywilnego z tylko niewielkimi modyfikacjami obowiązywały na terenie byłego zaboru rosyjskiego do roku 1945 roku. Z dniem 1 stycznia 1946 roku utworzono, na podstawie przepisów dekretu Rady Ministrów z dnia 25 września 1945 roku Prawo o aktach stanu cywilnego, państwowe urzędy stanu cywilnego (Dz.U R.P., Nr 48, poz. 272).

Daty skrajne:

1869, 1879-1880, 1886-1916

Klasyfikacja:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Nazwa twórcy:

Daty:

1869-1869, 1879-1880, 1886-1916.

Nazwa dawna:

Urząd Stanu Cywilnego Parafii Rzymsko-Katolickiej Przybynów

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

rosyjski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

33

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

33

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.55

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.55

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak 19 j.a. Inwentarz Nr 258
elektroniczny inwentarz archiwalny zatwierdzony Nie 14 j.a.

Notatkę informacyjną napisał Przemysław Snoch, inwentarz sporządził Mariusz Gnieździłow (2004). Uzupełnienia Aleksandra Grzegorczyk (2020)