Deutsches Rotes Kreuz. Präsidium

Sygnatura
346/2/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
11174

Zawartość:

Zespół akt przechowywany w archiwum CMJW w Opolu tworzy korespondencja dwóch urzędów Deutsches Rotes Kreuz Präsidium: Amt S, występuje też skrót S-O, czyli Sondereinsatz Ost (Urząd Specjalny Wschód) oraz Amt VII, czyli Amt Auslandsdienst (Urząd Spraw Zagranicznych). Na podstawie posiadanej korespondencji można ustalić przybliżoną strukturę organizacyjną tych urzędów w części załatwianych spraw dotyczących Polaków: żołnierzy i osób cywilnych. Urząd S (Amt S) składał się z referatów: Polnische Militäre (PM) podzielony tematycznie na grupy, określane jako PM I, PM II, PM III, PM IV, PM VIII, Polnische Offiziere (PO) - PO I, PO II, PO IV, PO VIII. Korespondencja Urzędu VII (Amt VII) podzielona jest natomiast na grupy tematyczne: dotyczące poszukiwań polskich żołnierzy i jeńców, personelu medycznego, internowanych, polskich cywilów oraz szeroko rozbudowaną korespondencję mieszaną dotyczącą poszukiwań Polaków i dzieci polskich. Prawie ⅓ całości zespołu stanowi korespondencja referatu PM I zatytułowana Vermisste Soldaten. Dotyczy ona poszukiwań żołnierzy polskich zaginionych w kampanii wrześniowej. W sprawie poszukiwań do DRK zwracały się głównie rodziny, które utraciły kontakt z powołanymi w sierpniu 1939 r. do wojska żołnierzami, Krzyż natomiast kontynuował sprawy wysyłając zapytania o ich losy głównie do Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie, do Oberkommando der Wehrmacht (OKW), do komendantur poszczególnych obozów jenieckich lub komand pracy. Korespondencja odbywała się na jednolitych drukach DRK. W tej części korespondencji tego referatu znajdują się sprawy niewyjaśnione, losów zaginionych żołnierzy nie ustalono. Drugą grupą spraw referatu PM I jest grupa zwana Erledigte Fälle (na pismach występują znaki PM i PM I). Zawiera ona sprawy, w których DRK ustalił losy poszukiwanych żołnierzy i odnalazł ich w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Kolejną grupę określaną jako PM I A - Polnische Kgf. aus Dtld suchen Angehörige in ehemaligen Poln. Gebiet - stanowi korespondencja dotycząca nawiązywania kontaktów z rodzinami przez jeńców polskich przebywających w niewoli niemieckiej, w tym duża część poszukiwanych rodzin zamieszkiwała tereny wschodnie Polski zajęte na początku wojny przez wojska radzieckie. Przeważająca część tej korespondencji odbywała się również na jednolitych drukach. Innym problemem załatwianym przez ten referat było poszukiwanie byłych jeńców polskich, którzy po podpisaniu stosownych dokumentów zostali zwolnieni z niewoli jako robotnicy cywilni i zatrudnieni w gospodarce niemieckiej tzw. Entlassene Kriegsgefangene (pisma oznaczano PM I/z). W tej grupie korespondencja odbywała się wielokierunkowo: rodzina pytała DRK o losy bliskich przebywających w niewoli niemieckiej, DRK wysyłał druki do Urzędów Pracy (Arbeitsamt) z prośbą o potwierdzenie zatrudnienia byłych jeńców oraz przesyłał informacje o zwolnieniu z niewoli i miejscu zatrudnienia byłych jeńców do rodzin. Kolejny problem to poszukiwania żołnierzy polskich zaginionych na wschodzie, w tym żołnierzy, którzy dostali się do niewoli radzieckiej oraz jeńców wywiezionych w głąb ZSRR. Pisma te oznaczano symbolem PM I/R. Natomiast znak PM I/J i PMz/J nadawano korespondencji dotyczącej poszukiwań żołnierzy polskich narodowości żydowskiej zaginionych w kampanii wrześniowej, przebywających w niewoli niemieckiej oraz zwalnianych z niewoli „als Jude” do miast w Generalnym Gubernatorstwie: Kielc, Lublina, Białe Podlaskiej itd. a także zmarłych w niewoli niemieckiej. Ostatnią widoczną grupą korespondencji referatu PM I jest grupa oznaczana symbolem PM I Lx - Entflohne, a dotycząca poszukiwań jeńców polskich zbiegłych z obozów niemieckich oraz byłych jeńców, zwolnionych z niewoli jako robotnicy cywilni - zbiegłych z miejsc pracy (PM/z/x). Drugim referatem zajmującym się problematyką polskich jeńców był referat oznaczony jako PM II - Nachrichten übermittlung, który zajmował się przekazywaniem informacji dla jeńców od rodzin, które utraciły z nimi kontakt z różnych powodów: przeniesienia do innego obozu, zwolnienia z niewoli czy zmiany miejsca pracy. Kolejny referat, oznaczony PM III - Freilassung, zajmował się przekazywaniem do właściwych urzędów korespondencji dotyczącej próśb rodzin o zwolnienie z niewoli polskich jeńców. Przyczyny takich próśb były różne: najczęściej dotyczyły trudnej sytuacji materialnej rodzin, złego stanu zdrowia, trudnej pracy w gospodarstwie rolnym i podeszłego wieku. W grupie tej znajdują się też prośby o zwolnienie z robót byłych jeńców oraz prośby o urlopy dla robotników cywilnych pracujących na terenie Niemiec. Korespondencja referatu PM IV to poszukiwania żołnierzy polskich, którzy polegli w kampanii wrześniowej lub zmarli w szpitalach polowych wskutek ran odniesionych w walce oraz tych żołnierzy, którzy dostali się do niewoli niemieckiej i tam zmarli. Korespondencja zawiera również powiadomienia o śmierci (Benachrichtigt). Jej obieg odbywał się kilkoma drogami na określonych formularzach: 1. z WASt do DRK, 2. z DRK do rodzin zmarłych, 3. z DRK za pośrednictwem Pełnomocnika DRK w Generalnym Gubernatorstwie do Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie, 4. ze szpitali, w których zmarli żołnierze i jeńcy do Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Genewie (na formularzach MKCK), 5. wyciągi z rejestrów Centralnego Archiwum Medycyny Wojskowej (Register des Zentralarchivs für Wehrmedizin). W wielu przypadkach zamiast całości sprawy znajdują się kartki z kartoteki zmarłych. Kolejna grupa korespondencji to pisma z referatu PM VIII, który zajmował się sprawami zwalniania jeńców z niewoli jako chorych, rannych, inwalidów, pomocą materialną dla byłych jeńców, którzy zostali zwolnieni jako robotnicy cywilni, sprawami urlopów dla robotników cywilnych, sprawami przekazywania pieniędzy zarobionych przez robotników i przesyłanych do rodzin. Korespondencja dotyczy również obiegu paczek i listów dla i od jeńców oraz próśb jeńców o paczki z książkami, ubraniami itp., a nawet sprawy udzielenia zgody na zawarcie małżeństwa przez robotników cywilnych, cywilnych byłych jeńców. Podobną tematykę obejmuje grupa korespondencji oznaczona Allg VIII Pakete. Zgromadzone tu pisma dotyczą spraw obiegu paczek przesyłanych do polskich jeńców: żywnościowych, świątecznych, z książkami itp. DRK zajmował się wyjaśnianiem opóźnień w dostarczaniu paczek do obozów, kradzieży zawartości paczek wysyłanych od jeńców do rodzin, sprawami odszkodowań za zaginione lub okradzione paczki. Korespondencję prowadził głównie z PCK w Warszawie, z obozami jenieckimi oraz z rodzinami jeńców. Spośród pozostałych akt dotyczących spraw żołnierzy polskich i jeńców na uwagę zasługują: poszukiwania obywateli polskich pełniących służbę pomocniczą w Wehrmachcie na froncie wschodnim (tzw. Panjefahrer) zaginionych, poległych, przebywających w szpitalach, zbiegłych, zwolnionych przez Wehrmacht oraz zmarłych (M/PF); poszukiwania powstańców warszawskich: żołnierzy, oficerów, osób cywilnych zaginionych francuskich powstaniu warszawskim (PM/Warschau I, PO/AK), poszukiwania polskich policjantów głównie z Górnego Śląska i Prus Wsch., zaginionych na wschodzie, prowadzone za pośrednictwem DRK Landesstelle VIII Breslau i XX Danzig, poszukiwania żołnierzy francuskich narodowości polskiej wziętych do niewoli w 1940 r. lub zaginionych; poszukiwania żołnierzy i jeńców polskich zaginionych, zmarłych, zwolnionych z niewoli pochodzących z Galicji i poszukiwanych przez Radę Główną Opiekuńczą Polski Komitet Opiekuńczy we Lwowie; lista polskich jeńców wojennych ze Stalagu I A Stablack z 1940 r.; wykazy poległych i zmarłych oraz miejsca pochówku głównie żołnierzy polskich, osób cywilnych i jeńców z różnych stalagów, zmarłych w szpitalach podczas kampanii wrześniowej, poległych i pochowanych na terenach różnych gmin oraz na terenach Rzeszy - Wartheland i Danzig-Westpreusen. Odrębną grupę stanowi korespondencja DRK z urzędami: starostwami powiatowymi (Landratsamt), sądami (Amtsgericht), urzędami pracy (Arbeitsamt), komendanturami obozów, Polskim Czerwonym Krzyżem, zatytułowana Zwischenregister, a dotycząca poszukiwań żołnierzy i oficerów polskich przebywających w niewoli niemieckiej oraz zmarłych w niewoli i nawiązywania kontaktów z rodzinami. Sprawy znajdujące się w tej grupie łączy fakt, że ich prowadzeniem zajmował się DRK w latach 1944-1945, po przeniesieniu jego siedziby do Eisenach-Fürstenhof. Podobny układ ma korespondencja dotycząca polskich oficerów, których sprawami zajmowały się referaty PO. Największą grupę stanowią tu poszukiwania oficerów zaginionych w kampanii wrześniowej - Vermisste Offiziere ze znakiem PO I. DRK korespondował w tych sprawach z Polskim Czerwonym Krzyżem w Warszawie, z Oberkommado der Wehrmacht w Berlinie, z WASt w Berlinie oraz z Polską Komisją Strat (Polnische Verlustlistekommision) powstałą w Oflagu IV A, później przeniesioną poprzez Oflag IV B do Oflagu VII A Murnau, gdzie działała do końca wojny, a zajmowała się rejestracją poniesionych i ponoszonych strat Wojska Polskiego podczas wojny, informowaniem rodzin, poszukiwaniem zaginionych, współpracą w tej dziedzinie z PCK w Warszawie, MKCK w Genewie i DRK. Dosyć dużą grupą korespondencji tego referatu jest grupa zatytułowana Erledigt, ze znakami PO, PO I, PO I A, PO II, zawierająca wyjaśnione sprawy dotyczące oficerów polskich przebywających w niewoli niemieckiej, nawiązujących kontakty z rodzinami, powiadomienia o pobycie w niewoli. Podobnie jak referat PM I, również PO I zajmował się poszukiwaniem zaginionych w kampanii wrześniowej na wschodzie polskich oficerów, w tym oficerów, którzy dostali się do niewoli radzieckiej (do obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku), pośredniczeniem w nawiązywaniu kontaktów z rodzinami i jeńcami przebywającymi na terenach wschodnich Polski przez jeńców-oficerów znajdujących się w niewoli niemieckiej, przekazywaniem próśb jeńców-oficerów o przesiedlenie ich rodzin z terenów wschodnich Polski zajętych przez wojska radzieckie oraz wysiedlonych Generalnego głąb ZSRR, do Generalnego Gubernatorstwa i na tereny zachodnie. Kolejna grupa oznaczona jako PO IV, a zatytułowana Gefallene Offiziere, zawiera korespondencję dotyczącą poszukiwań oficerów polskich, którzy polegli w kampanii wrześniowej oraz zmarli w niewoli niemieckiej . Informacje o zgonach przekazywane były na jednolitych formularzach - podobnych jak w referacie PM IV. Pozostałe grupy korespondencji zostały zebrane w dwa działy: Korrespondenz - czyli pisma oficerów polskich znajdujących się w niewoli niemieckiej przesyłane do różnych instytucji za pośrednictwem DRK w sprawach podatków, emerytur, przesyłek pocztowych, zaginionych paczek, prośby o zwolnienie z niewoli itp. oraz Unbearbeitet ab 1 VIII 1944 - czyli korespondencja dotycząca poszukiwań oficerów polskich zaginionych i poległych w kampanii wrześniowej, przebywających i zmarłych w niewoli niemieckiej, nawiązywania kontaktów z rodzinami. Ponadto informacje na temat jeńców-oficerów polskich znajdują się w imiennych wykazach polskich jeńców-oficerów przebywających w oflagach: II A, III A, IV A, IV B, IV C, VI E, VII A, VII C, VIII A, VIII B, X A, X B, XI A, XI B, XII A, XVIII A, XVIII A, XVIII C; w spisach oficerów polskich w niewoli niemieckiej nawiązujących kontakty z rodzinami (zawierają adresy rodzin jeńców) z oflagów: II A, II B, II C, III A, IV A, IV B, IV C, VII A, VII B, IX B, X A, XI A, XII A, XIII A, XVIII A, XVIII B, XVIII C oraz stalagów: I A, III A, VIII B, XIII A; spisach polskich oficerów z Oflagu II D Gross Born, którzy zginęli podczas wybuchu bomby lotniczej 19 sierpnia 1942 r. Niewielka ilość korespondencji znajdująca się w zespole, to sprawy dotyczące osób cywilnych narodowości polskiej: poszukiwania osób mieszkających we Francji, poszukiwania prowadzone w krajach Ameryki Południowej, Afryki i Europy za pośrednictwem komitetów czerwonego krzyża w tych krajach, sprawy dotyczące aresztowań (głównie mieszkańców Łodzi), poszukiwania polskich robotników cywilnych. Korespondencja, która została zakwalifikowana do Urzędu VII (Amt VII) to korespondencja, do której załączone są pisma okólne tzw. Laufzettel z dopiskami: Amt S/AW an Amt VII oraz SO Ref.: AE an Amt VII i podzielona jest na sześć grup tematycznych z nadanymi na obwolutach tytułami angielskimi. Największą grupą jest Correspondence pertaining to Polish POWs i dotyczy poszukiwań polskich żołnierzy, oficerów i podchorążych polskich zaginionych i poległych w kampanii wrześniowej, przebywających i zmarłych w niewoli niemieckiej oraz zwalnianych jako robotnicy cywilni; poszukiwań żołnierz polskich narodowości żydowskiej poszukiwanych przez Russiches Rotes Kreuz za pośrednictwem DRK. Tematyka ogólna dotycząca jeńców polskich w niewoli niemieckiej i radzieckiej poruszana była też w korespondencji DRK z MKCK w Genewie i innymi podobnymi instytucjami; na uwagę zasługują też informacje PCK przesyłane do MKCK a dotyczące ekshumacji w Katyniu, zawierające m.in. wykazy lekarzy biorących udział w ekshumacji oraz opisy miejsca a także statystyka genewska z grudnia 1939 roku podająca liczby polskich jeńców znajdujących się w niewoli niemieckiej. Drugą jest Correspondence pertaining to Tracing of the Medical Personel of Polish Army oznaczona symbolami PO I San, PM I San, PZ I San, a dotycząca poszukiwań personelu medycznego polskiej armii - lekarzy, sanitariuszy, pielęgniarek; zaginionych w kampanii wrześniowej oraz przebywających w niewoli niemieckiej. Kolejna to Correspondence pertaining to Polish Internees in Germany dotycząca poszukiwań żołnierzy i osób cywilnych narodowości polskiej internowanych w Rumunii, Szwajcarii, Słowacji, Finlandii, na Węgrzech, na Litwie, Łotwie, w Szwecji. Znajduje się tu korespondencja prowadzona przez DRK z komitetami czerwonego krzyża w krajach gdzie przebywali internowani Polacy. Najmniejszą grupę stanowi Correspondence pertaining to Tracing of Polish Civilians a dotyczy poszukiwań osób cywilnych narodowości polskiej zaginionych, zmarłych, przebywających w obozach (Mauthausen, Dachau), aresztowanych i internowanych. Najobszerniejszą tematykę dotyczącą obywateli polskich zawiera grupa Miscellaneous correspondence pertaining to Polish nationals N° of Parcels 22, są to: - poszukiwania Polaków przebywających w Związku Radzieckim (wywiezionych, aresztowanych, jeńców), - poszukiwania Polaków internowanych internowanych Rumunii i na Węgrzech, - poszukiwania lotników polskich służących w armii brytyjskiej, - poszukiwania osób cywilnych więzionych w obozach koncentracyjnych, - poszukiwania osób cywilnych narodowości polskiej, - poszukiwania obywateli polskich przebywających przed wybuchem wojny na terenie Francji, żołnierzy walczących we Francji, francuskich jeńców wojennych, osób cywilnych mieszkających we Francji , żołnierzy francuskich narodowości polskiej, - poszukiwania osób cywilnych mieszkających na terenie Generalnego Gubernatorstwa, zaginionych na terenach państw zachodnich itp. Ostatnią grupą jest Miscellaneous correspondence pertaining to Polish childrens a zawiera korespondencję dotyczącą poszukiwania dzieci oraz sprawy związane z ich transportem do rodziców mieszkających głównie we Francji. Poszukiwania prowadziła „Familiendienst für Ausgewan-derte E.V.” Sporą grupę akt zespołu Deutsches Rotes Kreuz-Präsidium stanowi korespondencja zwana PRK Durchleitung, która przesyłana była z Polskiego Czerwonego Krzyża Biuro Informacyjne w Warszawie do Prezydium DRK Amt S za pośrednictwem Pełnomocnika Niemieckiego Czerwonego Krzyża w Generalnym Gubernatorstwie (Beauftragte des Deutsches Rotes Kreuz Bem Generalgouverneur - Dienstelle Warschau). W większości dotyczyła ona poszukiwań żołnierzy i oficerów polskich, osób cywilnych narodowości polskiej, zaginionych, poległych, zmarłych, przebywających w niewoli niemieckiej, nawiązywania kontaktów z rodzinami, spraw depozytów i spadków po poległych i zmarłych, spraw przekazywania paczek i pieniędzy dla rodzin, próśb o zwolnienie z niewoli, spraw pochówków zmarłych itp. Ostatnia grupa korespondencji to korespondencja ogólna, administracyjna dotycząca polskich żołnierzy i jeńców polskich.

Dzieje twórcy:

Międzynarodowy Czerwony Krzyż to organizacja społeczna o charakterze międzynarodowym i narodowym, powołana podczas II konferencji genewskiej na mocy konwencji z 22 sierpnia 1864 r. o polepszeniu losu rannych wojskowych oraz o ochronie i uznaniu za osoby neutralne rannych żołnierzy oraz sanitariuszy obu stron niosących pomoc walczącym, początkowo pod nazwą International Committee for Relief of Wounded - Międzynarodowy Komitet Pomocy Rannym, obecna nazwa - Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (International Committee of the Red Cross, Comité International de la Croix-Rouge) obowiązuje od 1880 r., po przyjęciu jako znaku rozpoznawczego dla sanitariuszy i polowych szpitali odwrotnych barw sztandaru Szwajcarii, w miejsce białego krzyża na czerwonym tle, krzyż czerwony na białym tle. Inicjatorem powołania tej organizacji był Szwajcar Henri Dunant. Konwencje z 1864 r. podpisało 12 państw. Zalecały one m.in. tworzenie narodowych stowarzyszeń Czerwonego Krzyża. W Niemczech jedno z pierwszych stowarzyszeń o charakterze czerwonokrzyskim utworzono w Berlinie 6 lutego 1864 r. pod nazwą „Centralkomitee des Preußischen Vereins zur Pflege im Felde verwunwundeter und erkrankter Krieger” („Centralny Komitet dla Opieki w Polu nad Rannymi i Chorymi Żołnierzami”). Do komitetu należeli przedstawiciele arystokracji, wielkiej burżuazji, wysokiej rangi lekarze wojskowi oraz urzędnicy państwowi. Po rozpoczęciu wojny prusko-duńskiej 1 lutego 1864 r. zaczęły powstawać towarzystwa i komitety pomocy do opieki nad rannymi i chorymi żołnierzami. Po zakończeniu wojny protektorat nad tymi towarzystwami pomocy objął król pruski. W 1865 r. w Meklemburgii, Wirtembergii i Hesji-Darmstad powstały nowe Komitety Centralne tzw. „Genewskich Towarzystw Pomocy”. W kwietniu 1866r. pruskie towarzystwo otrzymało statut, który wyznaczył mu cele i zakres działania, otrzymał on prawo stowarzyszenia. W listopadzie 1868 r. powstało w Berlinie „Patriotyczne Stowarzyszenie Kobiet” („Vaterländische Frauenverein”), które otrzymało statut 24 maja 1869 r. Podobne stowarzyszenia kobiece istniały już wcześniej w innych krajach niemieckich (Bawarii, Badenii, Saksonii, Wirtemberdze, Hesji, Saksonii-Weimar, Hamburgu). Męskie stowarzyszenia Czerwonego Krzyża z Niemiec północnych i południowych połączyły się 20 kwietnia 1869 r. w organizację pod nazwą „Centralny Komitet Niemieckich Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża do Opieki w Polu nad Rannymi i Chorymi Żołnierzami” („Zentralkomitee der Deutschen Vereine zur Pflege im Felde verwundeter und erkrankter Krieger vom Roter Kreuz”). Dzieliła się ona na stowarzyszenia prowincjonalne oraz krajowe (Provinzial-, Landesvereine), te z kolei na okręgowe i powiatowe (Bezirks-, Kreisvereine), i na najniższym szczeblu na lokalne lub miejscowe (Lokal-, Ortsvereine). Na ich czele stali przewodniczący (Vorsitzende). W lipcu 1870 r. Centralny Komitet otrzymał statut. Zjednoczenie organizacji kobiecych nastąpiło na konferencji w Würzburgu 12 sierpnia 1871 r. Powstał wtedy „Związek Niemieckich Stowarzyszeń Kobiecych Czerwonego Krzyża” („Verband der Deutschen Frauenvereine vom Roten Kreuz”), na czele którego stał zarząd (Hauptvorstand). Podział terytorialny zjednoczenia był podobny jak w męskich stowarzyszeniach czerwonokrzyskich. Podczas wojny prusko-francuskiej utworzono w Berlinie „Biuro Centralnego Rejestru” („Zentral-Nachweise-Büro”). Posiadało ono w kartotece ok. 510 000 nazwisk żołnierzy zabitych, zaginionych i wziętych do niewoli, w tym ok. 60 000 nazwisk żołnierzy francuskich, którzy korespondowali z rodzinami za pośrednictwem Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Genewie. W 1879 r. nastąpiła zmiana nazwy stowarzyszenia na „Centralny Komitet Niemieckich Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża” („Zentralkommitee der Deutschen Vereine vom Roten Kreuz”). Przed wybuchem pierwszej wojny światowej ogólna organizacja Niemieckiego Czerwonego Krzyża liczyła: 3000 stowarzyszeń kobiecych (800 000 członkiń), 2200 kolumn sanitarnych (74 000 członków), 1007 stowarzyszeń męskich (195 000 członków), 80 związków należących do Zrzeszenia Ochotniczych Pielęgniarzy (12 000 członków), 10 Stowarzyszeń Samarytan (2000 członków). Siły pielęgniarskie to: 5000 sióstr czerwonego krzyża z 52 domów macierzystych, ponadto 1 000 sióstr pomocniczych i wiele tysięcy pomocnic, ok. 4 500 pielęgniarzy . W styczniu 1921 r. na konferencji w Bambergu, zmieniono nazwę organizacji na „Niemiecki Czerwony Krzyż” („Deutsches Rotes Kreuz e. V.”), uchwalono nowy statut, według którego skoncentrowano się na społecznej i zdrowotnej higienie, sprawach ratownictwa, opiece nad poszkodowanymi przez wojnę, działalności opiekuńczo-społecznej i dobroczynnej. Centrala Niemieckiego Czerwonego Krzyża otrzymała status osoby prawnej, a na czele zarządu (Vorstand) stał prezydent. Urząd prezydenta był związany unią personalną z przewodniczeniem „Pruskiemu Stowarzyszeniu Krajowemu Czerwonego Krzyża”. Pierwszy jego Zastępca stał na czele „Patriotycznego Stowarzyszenia Kobiet”, Drugi Zastępca na czele „Bawarskiego Stowarzyszenia Krajowego”, Trzeci Zastępca przewodniczył „Stałemu Komitetowi Niemieckich Krajowych Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża”. Nastąpiło zjednoczenie organizacji męskich i kobiecych. W Prusach męskie i żeńskie organizacje utworzyły w 1919 r. zjednoczony Pruski Czerwony Krzyż. Dalsze zjednoczone krajowe związki powstały w 1925 r. w Saksonii, Badenii, Hesji, Brunszwiku, Turyngii, Meklemburgii i Lubece, w Bawarii, Wirtemberdze i w Meklemburgii-Szwerinie. W małych krajach jak Anhalt, Oldenburg, Waldeck, Schaumburg-Lippe, Detmold-Lippe, Brema i Hamburg stowarzyszenia krajowe były dalej podzielone na stowarzyszenia męskie i żeńskie. W 1922 r Niemiecki Czerwony Krzyż wstąpił do Ligi Towarzystw Czerwonego Krzyża. Przyjęty w 1933 r. nowy statut zmienił strukturę zarządu. Składał się on odtąd z: prezydenta, jego zastępców, oraz dwóch nowych organów kolektywnych: Rady Prezydialnej, liczącej 6 osób i Wielkiej Rady, liczącej 37 osób. Przy siedzibach okręgów wojskowych ustanowiono inspektorów Niemieckiego Czerwonego Krzyża. W grudniu 1937 r. wyszła „Ustawa o Niemieckim Czerwonym Krzyżu” („Gesetz über das Deutsche Rote Kreuz”): Niemiecki Czerwony Krzyż stał się jednolitą organizacją i ściśle hierarchiczną (rozwiązano organizacje męskie i kobiece oraz kolumny sanitarne). Prezydentem był Carl-Eduard von Sachsen-Coburg und Gotha, a nowo utworzony urząd kierującego prezydenta (geschäftsführenden Präsident) objął Dr Ernst R. Grawitz. W tym samym miesiącu uchwalono nowy statut: na miejscu historycznych stowarzyszeń krajowych utworzono biura krajowe (Landesstelle), których obszary pokrywały się z terytoriami okręgów wojskowych. Na ich czele stał kierownik krajowy (Landesführer), którego siedziba znajdowała się w tym samym mieście, co siedziba dowództwa okręgu wojskowego. Biurom krajowym podlegały biura powiatowe (Kreisstelle). W skład prezydium wchodził sztab i następujące urzędy: I - Szef Urzędu „Oddział Prowadzący” (Amtschef der Führungsabteilung), II - Urząd Personalny (Personalamt), III , IV - Urząd Administracyjny (Verwaltungsamt), V - Urząd Prasowy i Propagandowy (Presse- und Werbeamt), VI - Urząd ds. Sióstr Czerwonego Krzyża (Amt für Schwestrnschaften), VII - Służba Zagraniczna (Auslandsdienst). Po wybuchu drugiej wojny światowej w prezydium Niemieckiego Czerwonego Krzyża utworzono Urząd S-O (Sondereinsatz-Ost). Posiadał on kartotekę liczącą 500 000 nazwisk polskich jeńców wojennych. Pośredniczył on w nawiązywaniu kontaktów pomiędzy polskimi jeńcami wojennymi i ich rodzinami. Utworzenie tego urzędu oznaczało przejęcie przez Niemiecki Czerwony Krzyż zadań Polskiego Czerwonego Krzyża i jednocześnie jego kontrolowanie. Posiadał on następującą strukturę: referaty: a) Volksdeutsche, b) wojskowi (Militär), c) cywile (Zivil), d) wypadki zagraniczne i odosobnione (Auslands- und Einzelfälle) oraz stanowiska techniczne: a) przyjmowanie poczty (Posteingang), b) wysyłanie poczty (Postausgang), c) przekazywanie informacji (Nachrichtenübermittlung), d) kartoteki (Karteien), d) registratura ogólna (Allgemeine Registratur), f) prowadzenie korespondencji Polskiego Czerwonego Krzyża (Durchleitung der Post des Polnischen Roten Kreuzes. Überprüfung). Po zakończeniu drugiej wojny światowej, we wrześniu 1945 r., rozwiązano Niemiecki Czerwony Krzyż w czterech strefach okupacyjnych Niemiec. Jego odrodzenie nastąpiło najpierw w Niemczech Zachodnich (luty 1950 r.), a dwa lata później w Niemieckiej Republice Demokratycznej (październik 1952 r.). Formalne połączenie obu organizacji nastąpiło 1 stycznia 1991 r.

Daty skrajne:

1939–1945

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1939-1945.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

1379

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

1379

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

30.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

30.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Nie