Zbiór rodziny Kapelińskich

Sygnatura
58/1200/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
8478

Zawartość:

Dokumenty osobiste oraz materiały dotyczące działalności publicznej Franciszka Kapelińskiego z lat 1895-1943 (sygn. 1-7) Korespondencja prywatna i służbowa Franciszka Kapelińskiego z lat 1920-1945 (sygn. 8) Rękopisy Franciszka Kapelińskiego z lat 1927-1929 (sygn. 9) Wnioski poselskie wniesione bądź też zainterpelowane przez Franciszka Kapelińskiego i innych członków Polskiego Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie" z lat 1922-1930 (sygn. 10-12) Materiały dotyczące sprawy zasadności przeniesienia Dyrekcji Kolejowej z Radomia do Chelma oraz nadużyć przy budowie gmachów Dyrekcji Kolejowej w Chełmie z lat 1927-1929 (sygn. 13) Sprawozdanie stenograficzne z posiedzeń Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej ds. zbadania kosztów i przebiegu budowy gmachów Dyrekcji Kolejowej w Chełmie w 1929 r. (sygn. 14) Sprawozdanie stenograficzne z posiedzeń Sądu Marszałkowskiego w sprawie wniesienia przez posła Franciszka Kapelińskiego zarzutów przeciwko posłowi Pawłowi Romockiemu o uczestnictwo w nadużyciach przy budowie gmachów Dyrekcji Kolejowej w Chełmie z 1929 r. (sygn. 15) Materiały dotyczące nieprawidłowości w polityce progowej Ministerstwa Komunikacji z lat 1927-1929 (sygn. 16) Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej ds. zbadania nieprawidłowości w polityce progowej Ministerstwa Komunikacji z 1929 r. (sygn. 17) Materiały organizacyjne Oddziału Radomskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie" z lat 1920-1922 (sygn. 18) Materiały organizacyjne Ligi Morskiej i Kolonialnej Oddział przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Radomiu z 1934 r. (sygn. 19) Opracowanie pt. "Rozwój organizacji przewozu drobnicy" z 1933 r. (sygn. 20) Wycinki prasowe z lat 1921-1945 (sygn. 21) Fotografie z lat 1912-1932 (sygn. 22) Materiały dotyczące działalności publicznej Franciszka Józefa Kapelińskiego z lat 1936-1970 (sygn. 23) Rękopisy prac Franciszka Józefa Kapelińskiego z lat 1945-1957 (sygn. 24-25) Polskie Radio. Plan Radiofonizacji Przewodowej Kraju na rok 1946 z 1945 r. (sygn. 26) Album fotograficzny dokumentujący odbudowę urządzeń telefonicznych Warszawy z 1945 r. (sygn. 27) Album fotograficzny dokumentujący reaktywowanie krajowych połączeń lotniczych przez Polskie Linie Lotnicze "Lot" z 1945 r. (sygn. 28)

Dzieje twórcy:

Zespół zawiera materiały dotyczące dróg życiowych i działalności publicznej Franciszka Kapelińskiego oraz jego dwóch synów: Franciszka Józefa i Tadeusza. Franciszek Kapeliński urodził się 3 września 1874 r. we wsi Brzeźno koło Nieszawy, jako syn Józefa – włościanina i Balbiny z Cieślewiczów. Po zakończeniu edukacji w szkole elementarnej uczył się sam, zdobywając (według późniejszych ocen) wiedzę na poziomie końcowej klasy szkoły średniej oraz pogłębiając swe wiadomości z literatury. W początkach XX stulecia uczestniczył w akcji oświatowej na terenach wiejskich, m.in. rozprowadzając nielegalną literaturę. Po śmierci ojca prowadził przez kilka lat rodzinne gospodarstwo, a następnie przeniósł się do Nieszawy, zostając pracownikiem kolejowym. Około 1904 r. przeniesiono go do Sieradza. Tutaj zaangażował się w działalność niepodległościową, zostając m.in. członkiem Narodowego Związku Robotniczego oraz Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego, a także wchodząc do lokalnych władz Polskiej Macierzy Szkolnej. Około 1910 r. podjął pracę w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Radomiu. W 1915 r. został ewakuowany w głąb Rosji, spędzając okres wojny w Mińsku, Moskwie, Witebsku i innych miastach. Po powrocie do kraju Franciszek Kapeliński został członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) „Wyzwolenie”, poświęcając się budowie struktur tej partii w regionie radomskim. Jako członek lokalnych władz partii, a także działacz kierownictwa Obwodu Radomskiego Związku Strzeleckiego, w 1922 r. uzyskał z ramienia PSL „Wyzwolenie” mandat poselski. W Sejmie działał aktywnie w Komisji Komunikacji, koncentrując swą działalność na sprawach kolejnictwa, podatków, gospodarki leśnej itd. W wyborach parlamentarnych odbytych w 1928 r. Franciszek Kapeliński zdobył ponownie mandat poselski, startując z listy PSL „Wyzwolenie”. Jego praca w Sejmie II kadencji stanęła pod znakiem ujawnienia dwóch afer gospodarczych. Postawą tą zraził do siebie zarówno piłsudczyków, jak i część sympatyzujących z nimi osób z kierownictwa macierzystej partii. Spowodowało to, iż w wyborach 1930 r. władze „Wyzwolenia” nie wystawiły go na liście kandydatów do Sejmu. Jesienią 1930 r. Franciszek Kapeliński wystąpił demonstracyjnie z PSL „Wyzwolenie”, ogłaszając list otwarty, krytykujący centralne kierownictwo partyjne. Podejmowane przezeń w późniejszych latach próby powrotu do działalności politycznej nie były udane. W okresie okupacji hitlerowskiej mieszkał najprawdopodobniej w Radomiu. Nie zachowały się źródła mogące przybliżyć nam jego okupacyjne losy. Zmarł 10 października 1946 r. w Jeleniej Górze. Najstarszy syn Franciszka Kapelińskiego – Tadeusz, urodził się 9 września 1904 r. w Mikołajkach koło Włocławka. Po ukończeniu jednego z włocławskich gimnazjów wstąpił na Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej, który ukończył w 1933 r. Od wspomnianego roku do wybuchu wojny pracował w Państwowych Zakładach Telekomunikacyjnych w stolicy. Od początków lat dwudziestych był członkiem PSL „Wyzwolenie”, a następnie Stronnictwa Ludowego (SL). Działalność polityczną kontynuował w okresie okupacji, działając w konspiracyjnym SL „Roch” na Mazowszu. Z dniem 1 grudnia 1944 r. został kierownikiem resoru poczt i telegrafu w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego, a następnie (w styczniu 1945 r.) ministrem poczt i telegrafu w Rządzie Tymczasowym. Stanowisko analogiczne zajmował w latach 1945-1947 w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej. Po odejściu ze wspomnianego stanowiska pracował m.in. w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych oraz w Instytucie Badań Jądrowych. Od 1945 r. należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego, będąc m.in. członkiem głównej komisji rewizyjnej partii. Od roku 1949 był członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, działając w strukturach powiatowych na terenie powiatu pruszkowskiego. Zmarł 7 stycznia 1970 r. w Podkowie Leśnej koło Warszawy. Drugim synem Franciszka, a bratem Tadeusza, był Franciszek Józef Kapeliński. Urodził się on w Radomiu i zdobył podstawy edukacji m.in. w tutejszym Gimnazjum Męskim im. Tytusa Chałubińskiego. Ukończył Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, uzyskując dyplomy magistra praw i językoznawstwa. W latach trzydziestych pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, m.in. na placówce w Rydze. Wziął udział w walkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (m.in. w bitwie o Narvik), a następnie, przebywając w Wielkiej Brytanii, prowadził nauczanie języka angielskiego wśród emigrantów z Polski i Węgier; wchodził wówczas w skład kierownictwa Komitetu Oświaty Polaków w Londynie. Po zakończeniu wojny nie wrócił do kraju, ale kontynuował pracę nauczycielską i akademicką m.in. na uniwersytetach w Afryce. Utrzymywał jednak stałe kontakty z Polską, przekazując książki i materiały archiwalne do placówek naukowych. Zmarł w 1994 r. w Alicante (Hiszpania), skąd jego szczątki przeniesiono do rodzinnego grobowca na cmentarzu przy ul. Limanowskiego w Radomiu.

Daty skrajne:

1895-1970

Klasyfikacja:

zbiory i kolekcje

Nazwa twórcy:

Daty:

1895-1970.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

28

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

28

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.84

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.84

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak