Na początek warto przypomnieć, że zbiór gromadzony był w szczególnym czasie: w okresie I wojny światowej, walk o niepodległość Polski, kształtowania się Polski niepodległej i bojów o utrzymanie dopiero co zdobytej Niepodległości. Z materiałów tworzących zbiór widać zaangażowanie rodziny Łepkowskich w prace Naczelnego Komitetu Narodowego, w działalność polityczną, społeczną i związaną z odzyskaniem Niepodległości, także poprzez służbę w Legionach Piłsudskiego. W zbiorze znajdziemy także materiały ilustrujące inne, ważne wydarzenia, choć stanowią one stosunkowo niewielką grupę akt. Są to przede wszystkim te poświęcone przewrotowi majowemu oraz sprowadzeniu do kraju i złożeniu w Katedrze na Wawelu prochów Juliusza Słowackiego. Wśród materiałów archiwalnych tworzących Zbiór Wincentego i Edwarda Łepkowskich warto szczególnie zwrócić uwagę na następujące: 1. Książki, broszury 1.1. Wydawnictwa poświęcone I wojnie światowej, Legionom Polskim, odzyskaniu przez Polskę Niepodległości. Znajdziemy tu przede wszystkim prace poświęcone historii I wojny światowej, Legionom, działaniom związanym z zabiegami politycznymi i walką o odzyskanie przez Polskę Niepodległości. Są to zarówno opracowania historyczne, wspomnieniowe, materiały publicystyczne, czy ilustrowane wydawnictwa o charakterze albumowym i kalendarze. Zdecydowana większość to opracowania wydane w latach 1914-1918. Umieszczono tutaj także pracę poświęconą pierwszemu zjazdowi Legionistów Polskich Okręgu Śląskiego (wydaną w 1929 r.) oraz Katalog Historycznej Wystawy Legionów Polskich w Muzeum Narodowym w Krakowie (wydany w 1934 r.). 1.2. Poezja, pieśni legionowe. Jest to ciekawa, choć niewielka bo licząca zaledwie osiem jednostek, kolekcja wydawnictw. Warto tu zwrócić uwagę na wiersz K. Łepkowskiego „Ostatni list. (Pamięci porucznika Janusza Rakowicza, poległego na polu chwały dnia 8 maja 1915 r.)”. 1.3. Pozostałe wydawnictwa. Bardzo różnorodny tematycznie i sprawiający wrażenie dość przypadkowego zbiór wydawnictw z lat 1886 - 1932. 2. Prasa 2.1. Prasa z lat 1914-1921. Duża, licząca 86 jednostek archiwalnych, zgromadzona w jednym miejscu kolekcja różnorodnej prasy (dzienniki, tygodniki, innego rodzaju periodyki) przede wszystkim polskiej, niemieckiej i austriackiej z okresu I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Z tego względu może to być materiał bardzo cenny dla badaczy. 2.2. Prasa o charakterze dzienników urzędowych z okresu I wojny światowej. Dwa tytuły wydawane w okresie 24 VIII – 1 IX 1914 roku. 2.3. Prasa z 1926 roku dotycząca przewrotu majowego. Wybór codziennej prasy krakowskiej i warszawskiej wychodzącej w dniach 12 – 20 maja 1926 r. 2.4. Prasa z 1927 roku dotycząca sprowadzenia i złożenia na Wawelu prochów Juliusza Słowackiego. Za wyjątkiem jednego tytułu, prasa krakowska w całości (wydania okolicznościowe) lub w znacznej części poświęcona złożeniu na Wawelu prochów J. Słowackiego. 2.5. Pozostała prasa. Robiący wrażenie dość przypadkowego, niewielki zbiór prasy z l. 1912-1913, 1925, 1927, 1934. 3. Materiały ulotne 3.1. Papiery wartościowe z okresu I wojny światowej. Jedna z najcenniejszych jednostek archiwalnych przechowywanych w zbiorze, i to nie tylko ze względu na niewątpliwą wartość materialną. W specjalnie przygotowanym klaserze zachowało się 127 papierów wartościowych (banknotów, bonów różnego rodzaju, cegiełek, znaczków pocztowych, itp.), głównie wydanych na terenie ziem polskich oraz na terenie państw zaborczych. Ale znajdziemy tu także papiery wartościowe wydane we Włoszech, w Rumunii i Czarnogórze. Oryginalny tytuł umieszczony na klaserze mówi o okresie I wojny światowej, ale materiały pochodzą z okresu 1914 – 1920 (część jest niedatowana). 3.2. Karty pocztowe (I wojna światowa, Legiony Polskie, odzyskanie przez Polskę Niepodległości). Licząca 97 jednostek archiwalnych podseria, w której znajdziemy zarówno serie kart pocztowych jak i karty pojedyncze. Wśród nich warto zwrócić uwagę na te przedstawiające żołnierzy legionowych oraz postacie historyczne z epoki. W zbiorze zgromadzono kilka serii (niestety nie zawsze kompletnych) kart pocztowych „Legiony Polskie”. Ciekawe są również karty przedstawiające wydarzenia związane z dziejami Legionów czy z przebiegiem działań wojennych oraz przedstawiające demonstracje patriotyczne (szczególnie te w rocznice uchwalenia Konstytucji 3 Maja) czy przyjazd gen. J. Hallera do Warszawy. Są tu też satyryczne karty pocztowe odnoszące się do wydarzeń wojennych oraz dość liczna grupa kart polowych. 3.3. Karty pocztowe – pozostałe. Karty pocztowe przedstawiające zabytki sztuki architektonicznej, herby, pieczęcie Warszawy. 3.4. Druki okolicznościowe (I wojna światowa, Legiony Polskie, odzyskanie przez Polskę Niepodległości). Różnorodna pod względem rodzajów kolekcja materiałów ulotnych. Znajdziemy tu zarówno blankiety legitymacji (Organizacji Stałych Drużyn Sokolich, Zjazdu Powiatowych Komitetów Narodowych), karty wojskowej Legionów Polskich, i inne oraz legitymacje Celiny Łepkowskiej - Ligi Kobiet NKN i Komitetu Pomocy dla Lwowa. A także zaproszenia, także imienne dla Wincentego i Celiny Łepkowskich, na uroczystości patriotyczne oraz cegiełki, druki okolicznościowe, ulotki związane z wydarzeniami patriotycznymi czy niepodległościowymi. 3.5. Druki okolicznościowe – pozostałe. Wśród niewielkiej grupy materiałów znajdziemy m. in. odnoszące się do 500-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego, obchodów 125 rocznicy złożenia przysięgi przez T. Kościuszkę, odbudowy Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. 4. Fotografie (I wojna światowa, Legiony Polskie). Znajdują się tu ciekawe, choć częściowo nieopisane fotografie (niestety nie zawsze możliwe do identyfikacji). Na początku umieszczono te przedstawiające znanych legionistów (J. Piłsudskiego, K. Sosnkowskiego, M. Żegotę Januszajtisa), a także Wincentego Łepkowskiego i Stanisława Łepkowskiego. Znaczną część zgromadzonych fotografii wykonano w osiedlu legionowym na Wołyniu, tak zwanym Legionowie, prawdopodobnie w latach 1915-1916 oraz w szpitalu wojskowym w Wiedniu, w którym jako lekarz pracował W. Łepkowski. Szczególnie warto zwrócić uwagę na trzy albumy: album 37 fotografii oraz album 11 fotografii z okresu I wojny światowej, a także album Legionowo album fotograficzne sierżanta Adama Dulęby. Tekstem poprzedził chorąży Józef Andrzej Teslar, zawierający 20 fotografii. 5. Materiały kartograficzne. W tej serii znajduje się jedna niedatowana, drukowana, kolorowa mapa o wymiarach 73 x 102 cm, przedstawiająca obszar działań wojennych na terenie Polski w czasie I wojny światowej. 6. Wystawa Sztuki Polskiej w Wiedniu. Tu umieszczono jedną jednostkę akt luźnych związanych z organizacją wystawy. Szczególnie warte uwagi są spisy dzieł sztuki, wraz z miejscami ich stałego przechowywania, planowanych do wykorzystania na ekspozycji w Wiedniu.

Wincenty Jacek Łepkowski urodził się 19 VII 1866 r. w Krakowie (informacje biograficzne o W. Łepkowskim podaję na podstawie spuścizny E. Łepkowskiego przechowywanej w Bibliotece Jagiellońskiej, sygn. Przyb. 25/14, Przyb. 28/14). Był synem Józefa Łepkowskiego (1826-1894), historyka sztuki, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, i Stanisławy z Libeltów (1837-1882), córki Karola Libelta (1807-1975), filozofa, działacza politycznego i narodowego. W latach 1878-1884 był uczniem Gimnazjum św. Anny w Krakowie, po ukończeniu szkoły i uzyskaniu świadectwa dojrzałości rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył uzyskując 9 I 1890 r. tytuł doktora wszechnauk lekarskich. W tym samym roku rozpoczął pracę na oddziale chirurgicznym, następnie w Klinice Chirurgicznej UJ pod kierunkiem Ludwika Rydygiera. Początkowo pracował jako wolontariusz, następnie jako drugi asystent i asystent. Pracował także jako sekundariusz przy Oddziale Chirurgicznym Szpitala Dziecięcego św. Ludwika w Krakowie. Wykształcenie medyczne z zakresu stomatologii uzupełniał na uczelniach we Wrocławiu, Berlinie i Paryżu w l. 1891-1892. W celu doskonalenia techniki dentystycznej odwiedził także zakłady dentystyczne w Berlinie, Wiedniu, Paryżu i Londynie. W 1892 r. rozpoczął praktykę dentystyczną w Krakowie (w Spisie Ludności miasta Krakowa z 1900 r. Wincenty Łepkowski figuruje jako „doktor nauk medycznych, docent UJ, właściciel zakładu dentystycznego”, ANK, sygn. 29/89/5, Spis Ludności miasta Krakowa z 1900 r., t. V, nr 1580), w tym samym roku zaczął także prowadzić wykłady ze stomatologii dla studentów Wydziału Lekarskiego UJ. W okresie 1 II 1897 - 30 IX 1904 pracował jako docent prywatny. W 1897 r. habilitował się na UJ na podstawie pracy „O unaczynieniu zębów u zwierząt ssących” (wydana w Krakowie w 1896 r.). Od 1 X 1902 do 31 XII 1906 r. kierował ambulatorium dentystycznym UJ. Był twórcą i pierwszym kierownikiem (od 1903 r.) Instytutu Stomatologii Uniwersytetu. W 1904 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego dentystyki i otrzymał pierwszą w Polsce katedrę stomatologii. Od 1 I 1907 do 31 X 1918 pracował jako rzeczywisty profesor nadzwyczajny UJ. W czasie I wojny światowej stworzył ambulatorium stomatologiczne dla Legionistów, dofinansowane przez Departament Opieki NKN w zamian za bezpłatne leczenie Legionistów – inwalidów. Pracował także w szpitalu wojskowym w Wiedniu, o czym świadczą znajdujące się w zbiorze fotografie oraz towarzysząca im korespondencja (sygn. 29/682/4/343 (fotografia portretowa w mundurze armii austro-węgierskiej), 29/682/4/352 (dwie fotografie z personelem i pacjentami szpitala wojskowego w Wiedniu). W 1919 r. otrzymał nominację na profesora zwyczajnego UJ, a w 1921 r. nadano mu tytuł profesora zwyczajnego. Od 1927 r. W. Łepkowski był członkiem Komisji Egzaminacyjnej dla techników dentystycznych w Krakowie. W 1906 r. założył Towarzystwo Stomatologów Polskich w Krakowie. Był inicjatorem powstania i redaktorem „Kwartalnika Stomatologicznego”. W latach 1918-1919 był członkiem Straży Obywatelskiej Miasta Krakowa. Od 1931 r. był członkiem BBWR. Pozostawił liczne prace naukowe dotyczące histologii zęba, stosowania środków farmakologicznych w stomatologii oraz – wspólnie z Leonem Wachholzem – medycyny sądowej. Wydał także kilka tomów opowiadań i wierszy. Był członkiem kilku krajowych i zagranicznych towarzystw dentystycznych. Uczestniczył, jako przedstawiciel polskiej stomatologii, w międzynarodowych kongresach naukowych. Wincenty Łepkowski został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Otrzymał również odznaczenia legionowe, w uznaniu jego zasług i pomocy na rzecz Legionów i legionistów. W kupionym prawdopodobnie na przełomie XIX i XX w. domu w Bronowicach (syn W. Łepkowskiego Antoni urodził się w 1898 r. w Krakowie, natomiast syn Edward urodził się w 1902 r. w Bronowicach Wielkich), w którym bywała ówczesna krakowska elita naukowa i artystyczna, zgromadził liczne dzieła sztuki, obrazy, cenne meble i porcelanę. Szczególna przyjaźń łączyła Łepkowskiego z Leonem Wyczółkowskim, który był też autorem jego portretu. Rodzina przyjaźniła się także z Rydlami i Tetmajerami (Por. także: „Gazeta. Dziennik Polonii w Kanadzie”, http://www.gazetagazeta.com/artman/publish/article_10496.shtml (wizyta 29.05.2017). W 1892 r. poślubił Celinę z Libeltów, urodzoną 25 VII 1869 r. w miejscowości Czeszewo w Wielkopolsce, córkę Pantaleona i Franciszki z Żuchowskich (ANK, sygn. 29/89/5, Spis Ludności miasta Krakowa z 1900 r., t. V, nr 1580; BJ, sygn. Przyb. 34/14), zmarłą w 1950 r. (Archiwum Muzeum Narodowego w Krakowie, sygn. TO 11 E.Ł., Akta osobowe E. Łepkowskiego). Mieli córkę Helenę, zmarłą w dzieciństwie, oraz synów: Tadeusza Adama (1894-1970; ANK, sygn. 29/89/5, Spis Ludności miasta Krakowa z 1900 r., t. V, nr 1580; M. J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.16015.6 (wizyta 29.05.2017), Jerzego Adama (ur. 1897 r., ANK, sygn. 29/89/5, Spis Ludności miasta Krakowa z 1900 r., t. V, nr 1580), Antoniego Józefa Adama (ur. 1898 r.) i Edwarda Franciszka Adama (1902-1972). Wincenty Łepkowski zmarł nagle na zawał serca 23 V 1935 r. w swoim domu w Bronowicach Wielkich (ANK, Urząd Zdrowia w Krakowie, sygn. 29/83/304, Księga zmarłych chrześcijan (obcy) z 1935 r., poz. 58). Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym. Tablica epitafijna znajduje się w kruchcie kościoła OO. Kapucynów w Krakowie. Edward Franciszek Adam Łepkowski urodził się 13 X 1902 r. w Bronowicach Wielkich pod Krakowem (informacje biograficzne o E. Łepkowskim podaję na podstawie akt osobowych, przechowywanych w Archiwum Muzeum Narodowego w Krakowie, sygn.. TO 11 E.Ł. oraz spuścizny E. Łepkowskiego przechowywanej w Bibliotece Jagiellońskiej, sygn. Przyb. 42/14). Był najmłodszym synem Wincentego Łepkowskiego (1866-1935), profesora stomatologii na Uniwersytecie Jagiellońskim i Celiny z Libeltów (1869-1950). 8 VI 1920 r. zdał egzamin maturalny w I Państwowej Szkole Realnej w Krakowie, a 28 III 1924 r. zdał uzupełniający egzamin maturalny z języka łacińskiego i propedeutyki filozofii w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. Otrzymał wówczas świadectwo dojrzałości uprawniające do uczęszczania na Uniwersytet Jagielloński w charakterze słuchacza z prawami absolwenta gimnazjum humanistycznego. W 1920 roku rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 13 X 1926 r. uzyskał tytuł doktora filozofii w zakresie historii sztuki na podstawie rozprawy „Architektura i sztuka w twórczości Jana Matejki”. W trakcie studiów akademickich w okresie 5 XII 1922 – 25 VI 1923 był także słuchaczem historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po ukończeniu studiów wyjechał do Francji i tam od 16 XII 1926 r. do 10 V 1927 r. pracował jako asystent Muzeum Luwru z przydziałem do Muzeum Cluny. Równocześnie zapisał się do L’Ecole du Louvre na rok akademicki 1926/27 (w jednej z ankiet personalnych, wypełnionych przez E. Łepkowskiego w czasie pracy w Muzeum Narodowym w Krakowie, podaje także dość enigmatyczną informację o swoich studiach we Włoszech i Szwecji). Po powrocie do Polski podjął pracę na stanowisku zastępcy Konserwatora Okręgowego na Województwo Śląskie w Katowicach, pracował tam od 16 V 1928 r. do 10 XI 1929 r. Jego obowiązki polegały na inwentaryzacji zabytków architektury i zbiorów muzealnych, także na wykonywaniu fotografii tych obiektów. Następnie od 25 XI 1929 r. do 1 VI 1931 r. pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie jako kustosz. Jako kustosz kontraktowy rozpoczął 1 IV 1933 r. pracę w Muzeum Narodowym w Krakowie, z którym pozostał związany do końca swojej aktywności zawodowej. 1 VI 1935 r. mianowany został kustoszem. Zajmował się przede wszystkim inwentaryzacją zbiorów, prowadził również działalność publicystyczną – publikował liczne artykuły prasowe i wygłaszał odczyty (także w Polskim Radiu) na temat muzealnictwa, rzemiosła artystycznego i malarstwa polskiego w XIX w. Współpracował przy organizacji wystaw poświęconych twórczości A. Grottgera, J. Pankiewicza, F. Ruszczyca oraz ceramiki i kobierców orientalnych, wnętrz i miniatur w pałacu Pusłowskich. W okresie 1 III – 30 XI 1938, urlopowany z krakowskiego Muzeum Narodowego, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy. Zorganizował wówczas wystawę prac malarskich Artura Grottgera oraz wystawę obrazów Kazimierza Sichulskiego. 4 IX 1939 r. opuścił Kraków, zgodnie z nadawanymi przez radio komunikatami władz, i wyruszył na wschód. Dotarł do Horochowa na Wołyniu, po zajęciu miasta przez wojska sowieckie, przez Lwów i Przemyśl powrócił do Krakowa 31 X 1939 r. Tego samego dnia zgłosił się do pracy w Muzeum Narodowym. W okresie II wojny światowej jego praca zawodowa koncentrowała się na inwentaryzacji i zabezpieczaniu zbiorów. W 1943 roku, po śmierci kierującego Domem Jana Matejki Macieja Szukiewicza, trafił do tego oddziału Muzeum. Prawdopodobnie powierzono mu wówczas zadanie opieki nad przechowywanymi w Domu Matejki zbiorami, także przeniesionymi z innych oddziałów Muzeum, w trudnym dla polskich dzieł sztuki czasie niemieckiej okupacji. Tym bardziej, że znał zbiory oddziału, współpracując w 1938 r. przy przygotowaniu jubileuszowej wystawy w 100-lecie urodzin Jana Matejki. Tuż po wojnie, na zaproszenie władz Gdańska, organizował Muzeum Miejskie w tym mieście, urlopowany z Muzeum Narodowego w okresie 19 VII 1945 - 20 II 1946. 1 I 1947 r. powołany został na stanowisko kustosza Domu Jana Matejki. Z kolei od 1 I 1950 r. pełnił obowiązki kierownika Działu Przemysłu Artystycznego i Historii Kultury Muzeum. W latach 1951-1952 prowadził ćwiczenia praktyczne z zakresu ceramiki polskiej i obcej dla słuchaczy Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współpracował wówczas także, jak sam wspomina, przy organizacji galerii w Sukiennicach. W latach 1953-1972 Edward Łepkowski kierował Domem Jana Matejki. Stanowisko objął po zakończeniu generalnego remontu, przeprowadzonego w latach 1950-1953, po przejęciu budynku przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Przygotowywał, w oparciu o zbiory oddziału, wiele wystaw czasowych poświęconych twórczości i działalności Jana Matejki. Kierując Domem Jana Matejki Edward Łepkowski uporządkował zbiory, opracował scenariusz stałej ekspozycji, rozwinął szeroką działalność wydawniczą. 1 VII 1965 r. dyrektor Muzeum przyznał E. Łepkowskiemu tytuł kuratora muzealnego, a 1 VIII 1966 r. kustosza. 31 XII 1972 r. na własną prośbę przeszedł na emeryturę. Edward Łepkowski był autorem kilku prac naukowych i popularno-naukowych poświęconych Matejce oraz kilkudziesięciu artykułów drukowanych w prasie codziennej i periodycznej. Odznaczony został Srebrnym Krzyżem Zasługi, nadanym w 1955 r. oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, nadanym w 1959 r. 27 XII 1936 r., w parafii św. Szczepana w Krakowie wziął ślub z Ireną Anielą z Sokołowskich, urodzoną 1 VI 1913 r. w Trześni, córką Jana i Julii z Dunikowskich. Mieli dwoje dzieci: Barbarę Celinę, urodzoną 4 IX 1940 r. oraz Wojciecha Jana Adama, urodzonego 20 II 1946 r. Edward Łepkowski zmarł 27 XII 1979 r. w Krakowie.