Akta stanu cywilnego Parafii Greckokatolickiej w Białej

Sygnatura
35/1622/0
Liczba serii
6
Liczba skanów
3677

Zawartość:

I. AKTA CYWILNE księgi urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów z lat 1810-1825, sygn. 1-17 (17 j.a.); II. AKTA CYWILNO-RELIGIJNE księgi wtóropisowe urodzeń, małżeństw i zgonów (duplikaty) z lat 1826-1874, sygn. 18-66 (49 j.a.); alegaty z lat 1837-1839, 1843-1846, 1850-1851, 1854, 1856-1860, 1862-1868, 1870, 1873-1874, sygn. 37, 49-51, 55, 59-60, 62, 65-80

Dzieje twórcy:

Z dniem 15 sierpnia 1810 r. wprowadzono na terenach przyłączonej do Księstwa Warszawskiego Lubelszczyzny obowiązek prowadzenia świeckich akt stanu cywilnego w oparciu o uregulowania Kodeksu Cywilnego Napoleona. Mimo świeckiego charakteru rejestracji rolę urzędników stanu cywilnego powierzono duchownym katolickim obu obrządków. Wprowadzone gminy, w których dokonywano rejestracji ludności, pod względem terytorialnym były najczęściej tożsame z parafiami rzymskokatolickimi oraz greckokatolickimi (unickimi) i obejmowały ogół ludności zamieszkałej na danym terenie (również ludność wyznań protestanckich i wyznania mojżeszowego). Także proboszcz parafii greckokatolickiej w Białej sprawował w tym czasie obowiązki urzędnika stanu cywilnego. Akty stanu cywilnego (urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów) spisywane były w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Do sporządzanych metryk dołączano alegaty (m. in. załączane do spisywanego aktu małżeństwa odpisy metryk urodzenia, lub akty znania narzeczonych, urzędowe sprostowania i uzupełnienia aktów). Księgi były zamykane wraz z końcem roku, sporządzano do nich indeks osobowy, jeden egzemplarz pozostawał w parafii a drugi przekazywano do właściwego terytorialnie Sądu Pokoju Powiatu Bialskiego. W 1826 r. na mocy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego akta stanu cywilnego prowadzone przez duchownych katolickich zyskały walor zarówno aktów świeckich, jak i religijnych, w związku z tym wyłączono spod ich kompetencji ludność innych wyznań chrześcijańskich oraz Żydów, tworząc dla nich odrębne urzędy stanu cywilnego. Rejestracja w aktach stanu cywilnego nadal odbywała się w systemie podwójnym. Zawierające jeden typ aktów unikaty (księgi pierwopisowe) zapisywano zazwyczaj przez kilka lat, aż do zapełnienia księgi. Tożsame z nimi pod względem treści metryk duplikaty (wtóropisy), obejmujące akty urodzeń małżeństw i zgonów, zamykano wraz z końcem roku, sporządzano indeks, dołączano do nich alegaty i przekazywano do Sądu Pokoju. Bezpośredni nadzór nad prowadzeniem akt sprawował dziekan (Dziennik Praw Królestwa Polskiego t.10, s. 41-84). Już w pierwszej połowie XIX w. zaznaczyły się dążenia władz rosyjskich zmierzające do całkowitej likwidacji unii i wcielenia wyznawców obrządku greckokatolickiego do cerkwi prawosławnej. Tendencje te nasiliły się w latach 60-tych XIX w. Zaczęto konsekwentnie ograniczać prawa zarówno hierarchii kościelnej, jak i ludności greckokatolickiej. Ostateczna likwidacja unii nastąpiła w latach 1873-1875 r. Parafie greckokatolickie zostały zamknięte, lub zamienione na prawosławne a ludność zmuszona do zmiany wyznania i poddania się rejestracji w nowych parafiach. Wydany w 1905 roku ukaz tolerancyjny zezwalał byłym unitom na przejście na wyznanie rzymskokatolickie, z czego duża ich liczba skwapliwie skorzystała (stąd w aktach parafii rzymskokatolickich od roku 1905 pojawiają się liczne metryki byłych grekokatolików i ich potomków). Do 1867 r. akty stanu cywilnego sporządzano w języku polskim, od roku 1868 w języku rosyjskim. Ponadto obok zapisu dat zgodnego z obowiązującym do tej pory w Królestwie Polskim kalendarzem gregoriańskim wprowadzono datację wg kalendarza juliańskiego (12 dni różnicy). Siedziba parafii: Biała (obecnie Biała Podlaska), pow. bialski, eparchia chełmska, dekanat bialski Cerkiew p.w. Narodzenia NMP, po 1875 r. zamieniona na sobór prawosławny Miejscowości należące do parafii: Biała, Grabanów, Porosiuki, Sidorki, Sielczyk, Sławacin, Styrzyniec, Wólka Plebańska Status prawny: urzędy stanu cywilnego i metrykalne - akta metrykalne

Daty skrajne:

1810-1874

Klasyfikacja:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Nazwa twórcy:

Daty:

1810-1874.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

rosyjski, polski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

80

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

80

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

1.01

Ogółem opracowanych metrów bieżących

1.01

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

baza PRADZIAD; zmikrofilmowane księgi z lat 1810-1874, nr mikrofilmów: 370774-370831, 392376-392383