Organizacje polskie w Mandżurii: statuty, sprawozdania, korespondencja, prasa i wycinki prasowe, rezolucje i memoriały, fotografie 1917-1949 , sygn. 1-33, 69 Polska Szkoła Powszechna i Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Charbinie: księgi ocen, świadectwa, korespondencja 1921-1949, sygn. 34-65 Dzieje kolonii polskiej w Mandżurii: opracowanie, ok. 1951 , sygn. 66. Sygnatury złożone: 29a,b.

Początki kolonii polskiej w Mandżurii sięgają roku 1897, kiedy to przybyli tam pierwsi Polacy – członkowie misji technicznej, wysłanej przez rząd rosyjski dla wytyczenia linii Kolei Wschodniochińskiej. Członkowie owej misji zainicjowali budowę miasta Charbin, które stało się głównym ośrodkiem polskiej społeczności, liczącej na początku XX wieku około 7 tysięcy osób. W latach I wojny światowej napłynęły tam grupy uchodźców z terenu Królestwa Polskiego. Wtedy też zaczęły powstawać i działać organizacje i stowarzyszenia zrzeszające zamieszkałych tam Polaków. Po zakończeniu działań wojennych i odzyskaniu niepodległości Polacy zaczęli wracać do kraju (najliczniejsze powroty miały miejsce w latach 1921, 1924, 1935), na terenie Mandżurii pozostało około 1250 osób narodowości polskiej. Ostateczna likwidacja kolonii nastąpiła w 1949r., z chwilą wyjazdu do Polski ostatnich grup, deklarujących chęć powrotu.

Baza danych IZA