I - Akta najwcześniejsze: testamenty, lustracje, kolonizacja pruska, sprawy graniczne, organizacyjne, przywileje; II - Okres Księstwa Warszawskiego: Wydział Administracyjny: zarządzenia władz, instrukcje, korespondencja, sprawy obywateli miasta, nieruchomości miejskie – ubezpieczenia od ognia, remonty, ceny materiałów budowlanych, urządzenia komunalne, lekarze, higiena, przedsiębiorstwa miejskie, sprawy kasy miejskiej, dochody z podatków, ludność żydowska, statystyka; Wydział Administracyjny – Sekcja Fabryczna: umowy z osadnikami, spisy fabryk, licencje na przewóz towarów z zagranicy, cechy; Wydział Administracyjny – Sekcja Leśna: gajowi, lasy miejskie; Wydział Administracyjny – Sekcja Oświecenia: szkoły elementarne, budowa kościoła katolickiego, kościół ewangelicki; Wydział Policyjny: teatry, bezpieczeństwo publiczne, korespondencja z władzami zagranicznymi i urzędami w kraju, choroby, lekarze, ceny na zboże; Wydział Wojskowy: zarządzenia władz wojskowych, wydatki na wojsko, kwatery, szpitale wojskowe; Wydział Skarbowy: przenoszenie własności, dochody skarbu państwa, konfiskaty, sekwestry, fundusz emerytalny; III - Okres kancelarii rosyjskiej: Wydział Administracyjny: zarządzenia władz, hipoteczna regulacja nieruchomości, budowa ratusza, fabryk, domów, urządzenia komunalne; Wydział Administracyjny – Sekcja Fabryczna: uruchamianie fabryk, cechy, rzemieślnicy; Wydział Administracyjny – Sekcja Leśna: lasy miejskie, służba leśna; Wydział Administracyjny – Sekcja Oświecenia: sprawy szkolne, wyznaniowe, straży pożarnej, towarzystw, budżet miejski, statystyka, stowarzyszenia i cechy, służba zdrowia, zaopatrzenie w żywność, spis ludności, podatki; Wydział Skarbowy: majątek nieruchomy, kasa miejska, podatki; Wydział Policyjny: sprawy bezpieczeństwa publicznego, targi, zdrowotność, cudzoziemcy, aresztowania, poszukiwanie osób, kontrola ruchu ludności, teatry, wojsko; IV – Okres I wojny światowej: zarządzenia władz, zaopatrzenie w żywność, budownictwo, pomoc socjalna; V - Okres II Rzeczypospolitej i okupacji hitlerowskiej: organa kolegialne, protokoły posiedzeń Rady Miejskiej, sprawozdania, wybory, protokoły posiedzeń magistratu, współpraca ze Związkiem Miast Polskich, sprawy osobowe pracowników, budżet miejski, lasy miejskie, stowarzyszenia i cechy, służba zdrowia, szkolnictwo, przemysł i handel, wojsko, komunikacja, statystyka, spis ludności, podatki. Akta kat. B – akta osobowe.

W 1420 roku Zgierz otrzymał prawo miejskie tak zwane średzkie. Zgierz był miastem królewskim i posiadał samorząd w Polsce przedrozbiorowej. Sejm Czteroletni opracował jedną z najśmielszych i najdonioślejszych reform ustroju miast. Reformy zostały jednak zniweczone przez drugi i trzeci rozbiór Polski. Po trzecim rozbiorze Polski Zgierz znalazł się w zaborze pruskim. Pruski system wniósł więcej ładu i porządku do zarządu miast, ale uzależniając całą działalność magistratów od rządu zniszczył samorząd. Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego, na jego terytorium zorganizowano nowe władze administracyjne. Konstytucja Księstwa Warszawskiego przewidywała utworzenie obok władz państwowych także lokalnych władz samorządowych. Organami tego samorządu miały być rady municypalne wybierane na zgromadzeniach gminnych. W 1818 r. utworzono w miastach Urzędy Municypalne. W okresie Królestwa Polskiego zorganizowano samorząd gubernialny, powiatowy i miejski. Organami tego samorządu były radu gubernialne, powiatowe i miejskie. Rady miejskie utworzono w 28 większych miastach, w tym w Zgierzu. W 1866 r. wprowadzono zmiany w podziale administracyjnym kraju. Utworzono dziesięć guberni i powiększono ilość powiatów. Zgierz znalazł się w guberni piotrkowskiej i w powiecie łódzkim. W pierwszych miesiącach niepodległości państwa polskiego sprawy samorządu miejskiego na terenach byłego zaboru rosyjskiego regulowała tymczasowa ustawa o samorządzie miejskim z 4 lutego 1919 r. Gmina miejska stanowiła samorządną jednostkę terytorialną i osobowość publiczno-prawną. Organami samorządu miejskiego były rada miejska i magistrat. Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego dotyczyła również samorządu miejskiego. Mieszkańcy miasta mieli czynne i bierne prawo wyborcze. Do zakresu działania rady miejskiej należało powołanie organu zarządzającego i kontrola nad jego działalnością oraz stanowienie norm i zasad w zakresie zarządzania sprawami gminy. Zgierz od chwili odzyskania niepodległości wchodził w skład powiatowego związku samorządowego. W 1933 roku uzyskał prawa miasta wydzielonego i wystąpił z powiatowego związku samorządowego. Taki stan rzeczy pozostał do rozpoczęcia drugiej wojny światowej. W okresie okupacji hitlerowskiej, niemieckie władze zorganizowały nową administrację miejską w Zgierzu. [Jan Kozłowski]

Akta zmikrofilmowane.