Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego

Sygnatura
72/208/0
Liczba serii
11
Liczba skanów
0

Zawartość:

W zespole znajdują się akta: Wydział Ogólny - rozporządzenia ogólne, instrukcje w sprawie organizacji oświaty i szkolnictwa, pisma i korespondencja Ministerstwa Oświaty dotycząca budów i remontów, raporty o odbudowie szkół, sprawozdania dotyczące organizacji młodzieży szkolnej, spraw finansowych, lokalowych szkół. Wydział I Szkolnictwo Oświatowe - akta dotyczące szkół podstawowych i przedszkoli, spraw organizacyjnych, dydaktycznych, socjalnych. Wydział II Szkolnictwo Ogólnokształcące - akta dotyczą szkół ogólnokształcących, zezwolenia na prowadzenie szkół, sprawozdania z organizacji roku, nadania szkołom nazw, protokoły rad pedagogicznych, sprawozdania powizytacyjne, zastępcze zaświadczenia maturalne. Wydział III Szkolnictwo Zawodowe - akta dotyczą szkół zawodowych, organizacja szkolnictwa zawodowego, projekty organizacji nauczania, zaświadczenia zastępcze z lat przedwojennych, sprawozdania z egzaminów końcowych. Wydział IV Szkoły Ogólnokształcące dla Dorosłych - kursy dokształcające, sprawozdania powizytacyjne, wykazy szkół dla dorosłych, protokóły rad pedagogicznych. Wydział V Kształcenie Nauczycieli - plany kształcenia, plany pracy poszczególnych szkół, sprawozdania z lustracji i kursów metodyczno - pedagogicznych. Wydział VI Opieka nad dziećmi - wykazy sierot w domu dziecka w rodzinach zastępczych, materiały dotyczące kursów dla wychowawczyń dziecińców, sprawozdania z wizytacji w domach dziecka i materiały odnośnie bibliotek.

Dzieje twórcy:

W okręgu warszawskim z dniem 1 IX 1944 r. tajne komplety do jawnych form nauczania szkolnego we wszystkich rodzajach szkół i powszechnych, średnich ogólnokształcących i zawodowych. Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego tj. wojewódzka władza administracji szkolnej, utworzone zostało w połowie września 1944 r. w Otwocku,/gdzie znalazły siedzibę władze województwa/ i mieściło się w budynku Urzędu Skarbowego, przy ul. Matejki 3. Pierwszym kuratorem w PRL został mgr Leon Scheiblet, b. kierownik szkoły powszechnej Nr 1 w Otwocku, zasłużony działacz oświatowy w środowisku otwockim. Początkowo skład osobowy Kuratorium stanowiły tylko 2 osoby : Leon Scheiblet - p.o.kuratora i Karol Kurpiowski - naczelnik wydziału szkolnictwa ogólnokształcącego. W listopadzie 1944 r. władza wojewódzka a wraz z nią Kuratorium została przemieszczone z Otwocka do Mińska Mazowieckiego. Najpilniejszym zadaniem było uruchomienie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych. Trzeba było opracować chociażby prowizoryczną sieć szkół powszechnych, średnich ogólnokształcących i zawodowych. Na pierwszy plan wysuwały się sprawy lokalowe i zapewnienie odpowiedniej kadry pedagogicznej i kierowniczej. Starano się przede wszystkim powołać do życia inspektoraty szkolne - powiatową władzę szkolną I instancji, która miała zadanie organizować szkoły powszechne i przedszkola. Pierwsze inspektoraty utworzono w Garwolinie, Mińsku Mazowieckim, pow. warszawskim /po prawej stronie Wisły/, w Warszawie - Pradze. Inspektorem Szkolnym w Mińsku Maz. zaraz po wyzwoleniu był Karol Kurpiowski, a następnie Jan Sokołowski. Był to okres ogromnej ofiarności ludzkiej, w którym nie liczyło się przepracowanych godzin, odbytych zebrań i spotkań. Wyjazdy w teren organizatorów oświaty niejednokrotnie były połączone z narażaniem własnego życia. W wyzwolonej 14 IX 1944 r. prawobrzeżnej Warszawie - Pradze - podjęto prace nad reaktywowaniem szkół praskich. W ocalałym budynku szkoły przy ul. Otwockiej 3 rozpoczął pracę Inspektorat Szkolny m. st. Warszawy. Kierował nim inspektor Stanisław Paliński. 17 I 1943 nastąpiło wyzwolenie lewobrzeżnej Warszawy i w pierwszych dniach lutego Kuratorium przeniosło się do Warszawy na Pragę. Początkowo Kuratorium mieściło się w budynku szkoły przy ul. Otwockiej 3, a następnie budynku przy ul. Kawęczyńskiej 49, na I piętrze w 2 pomieszczeniach. W kwietniu 1945 r. Kuratorium przeniosło się do swej przedwojennej siedziby przy ul. Bagatela 10, ale na bardzo krótko bo tylko do czerwca tego raku. Następnym lokalem w którym Kuratorium urzędowało do 1947 r. było pomieszczenie w budynku przy ul. Marszałkowskiej 6, tutaj mieścił się także Inspektorat Szkolny m. st. Warszawy. Kuratorem OSW od 20 I 1945 r. zastał Karol Kurpiewski, który pełnił tę funkcję do 31 VII 1945 r. 1 marca 1945 r. Kurator Karol Kurpiewski wydał pierwszy w Polsce historyczny dokument - apel do nauczycieli. Skład pracowników Kuratorium stale powiększał się funkcjonowały bowiem już wszystkie wydziały urzędu wg. Schematu organizacyjnego przedwojennego Kuratorium. Podobnie jak na Pradze, komplety tajnego nauczania szkolnictwa powszechnego, średniego ogólnokształcącego i zawodowego przekształcały się w nowozorganizowane szkoły, zajmowano cudem ocalałe budynki i większe lokale, aby jak najszybciej rozpocząć pracę. Nauczycieli było brak, wiele ofiar pochłonęła pożoga wojenna każdy powracający pracę. Zaraz po wyzwoleniu centralne władze oświaty pracę nad przebudową szkolnictwa. Projekt przebudowy systemu szkolnictwa został opracowany przez Ministerstwo Oświaty Rządu Tymczasowego i przedstawiony KRN 4 V 1945 r., a następnie gorąco przedyskutowany na Ogólnopolskim Zjedzie Oświatowym w Łodzi 17 i 18 VI 1945 r. Nawy ustrój szkolny miał być oparty na następujących zasadach: bezpłatność, jednolitość, powszechność i obowiązkowość. I etap reformy W wyzwolonym kraju pierwszym etapem reformy szkolnej było zapewnienie dzieciom pełnej siedmioklasowej szkoły powszechnej. Wymagało to likwidacji 3 stopni organizacyjnych szkół powszechnych i gruntownej przebudowy sieci szkolnej. Ten kierunek polityki oświatowej wyznaczał Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego zadania na rok szkolny 1945/46 i najbliższe lata. Rok szkolny 1945/46 rozpoczął się od zmiany na stanowisku kuratora okręgu szkolnego. Z dniem 1 VIII 1945 r. nowym Kuratorem Okręgu Szkolnego Warszawskiego został dr Teofil Wojeński. Dotychczasowy kurator Karol Kurpiowski objął stanowisko naczelnika sokół powszechnych. Dr Teofil Wojeński wybitny pedagog, profesor, działacz polityczny, związkowy, publicysta, krytyk, członek ZLP, autor podręczników szkolnych. W czasie okupacji hitlerowskiej T.Wojeński był kuratorem szkolnym na miasto Warszawę i województwo, kierując tajnym nauczaniem, był jednym z twórców Tajnej Organizacji Nauczycielskiej /TON/. Po wojnie przyjął pracę w Ministerstwie Oświaty, a następnie w latach 1945-1948 pełnił funkcję kuratora okręgu szkolnego warszawskiego. Po odejściu z Kuratorium poświęcił się pracy naukowej i literackiej. W listopadzie 1956 r. powrócił do działalności związkowej. Teofil Wojeński zmarł w 1963 r. Po ustaleniu granic okręgów szkolnych na podstawia Rozporządzenia Mady Ministrów z dnia 25 IX 1946 r. oraz o podziale okręgów szkolnych na obwody szkolne KOSW zarządzało szkolnictwem w 22 powiatach w tym w m. st. Warszawa. W obwodach powołano inspektoraty szkolne jako I instancja władzy szkolnej. Drugi etap reformy szkolnej. Instrukcja Ministerstwa Oświaty organizacji roku szkolnego wprowadziła w szkolnictwie ogólnokształcącym szkoły 11 letnie. Koncepcja ta nie była powszechnie akceptowana nie wpłynęło to jednaka na zmianę decyzji raportu i rozpoczęły się prace nad organizowaniem 11-letnich szkół ogólnokształcących. Była to tzw. "druga reforma szkolna", a w jaj ramach dokonywała się również reforma i innych typów szkół, a zwłaszcza szkolnictwa zawodowego. Pierwsze prace dotyczące tego szkolnictwa prowadziło Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego poprzez Wydział Szkół Zawodowych. W 1949 r. powołano Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego, który przejął pod swój bezpośredni zarząd szkoły zawodowe prowadzone przez resort oświaty jak i inne resorty. Na szczeblu wojewódzkim powstały dyrekcje okręgowe szkolenia zawodowego, którym przekazano szkolnictwo zawodowe z kuratoriów okręgów szkolnych. Tak więc w 1949 r. w KOSW został zlikwidowany wydział szkół zawodowych. Dyrekcja Okręgowa Szkolenia Zawodowego w Warszawie obejmowała swym zasięgiem m. st. Warszawę i teren woj. warszawskiego. Reorganizacja Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego Realizacja postanowień ustawy a dnia 30 III 1950 r. o terenowych organach jednolitej władcy państwowej spowodowała połączenie oświatowych władz państwowych i samorządowych. Rady narodowe stały się terenowymi organami jednolitej władcy państwowej w gminach, miastach, dzielnicach większych miast, powiatach i województwach. Na podstawie uchwały Rady Ministrów a dnia 17 IV 1950 i Instrukcji nr 38 w sprawie tworzenia wydziałów i referatów prezydiów rad narodowych został utworzony Wydział Oświaty Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy. Zgodnie z par.15 ustawy o taranowych organach jednolitej władzy państwowej wydziały oświaty miały przejąć zakres działalności kuratoriów okręgów szkolnych w granicach właściwości terytorialnej prezydium, którego wydział stanowią. Dla KOSW oznaczało to przekazanie działalności oświatowej dotyczącej m.st. Warszawy – Wydziałowi Oświaty Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy oraz działalności dotyczącej 21 powiatów Wydziałowi Oświaty Prezydium Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej. Tak więc KOSW zostało podzielone na 2 okręgi : m. st. Warszawa, województwo warszawskie. Obowiązująca nazwa nowopowstałej władzy zarządzającej oświatą w Warszawie brzmiała: Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy - Wydział Oświaty.

Daty skrajne:

[1916-1943] 1944-1953

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1916-1943, 1944-1953.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

281

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

146

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

9.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

5.8

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak T. 148; 146 ja
spis zdawczo-odbiorczy Tak 135 ja