Powstanie Muzeum Narodowego w Krakowie przypada na czasy autonomii galicyjskiej i sięga października 1879 roku. Podczas uroczystości jubileuszu pracy literackiej Józefa Ignacego Kraszewskiego, malarz Henryk Siemiradzki ofiarował do Sukiennic swój obraz Pochodnie Nerona. Moment ten okazał się przełomowy – za przykładem Siemiradzkiego poszli również inni artyści. W ten sposób stworzony został zalążek zbiorów przyszłego Muzeum Narodowego w Krakowie. Instytucja ta, której misją jest upowszechnianie sztuki polskiej oraz zagranicznej, obejmuje dzisiaj dziesięć oddziałów i sprawuje pieczę nad zbiorami liczącymi blisko 900 tysięcy eksponatów.

Archiwum Muzeum Narodowego w Krakowie posiada ponad 600 m.b. akt. Jego zasób obejmuje całość dokumentacji dotyczącej działalności Muzeum od początku istnienia instytucji aż do czasów współczesnych. Do najcenniejszych zbiorów Archiwum MNK zaliczają się dokumenty wytworzone przez kancelarie dwóch pierwszych dyrektorów: Władysława Łuszczkiewicza (z lat 1879-1901) oraz Feliksa Koperę (z lat 1901-1949). Znakomitymi materiałami są także: gromadzona od założenia instytucji – kolekcja wycinków prasowych dotyczących działalności Muzeum, czy akta Komitetu Budowy Muzeum Narodowego w Krakowie i Związku Muzeów Polskich.

Archiwum MNK przechowuje ponadto istotne dla historii numizmatyki polskiej materiały Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, Polskiego Towarzystwa Archeologicznego Oddział w Krakowie, czy Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego Oddział w Krakowie. Do bezcennych należą spuścizny wybitnych polskich numizmatyków jak: Władysława Bartynowskiego (1832-1918) – udostępniona w całości online, Antoniego Ryszarda (1841-1894), Mariana Gumowskiego (1881-1974), czy Ryszarda Kiersnowskiego (1925-2006). W Archiwum MNK gromadzone są również spuścizny pracowników, uznanych artystów, dokumenty instytucji i organizacji powiązanych z Muzeum oraz wybitnych kolekcjonerów. Niesłabnącym zainteresowaniem wśród badaczy cieszy się spuścizna Feliksa Jasieńskiego (1861-1929), krytyka i kolekcjonera sztuki, nieprzecenionego darczyńcy Muzeum.

Na dokumentację standardową składają się materiały dotyczące organizacji wystaw, działalności naukowej, konserwatorskiej, wydawniczej i edukacyjnej. W zasobie znajdują się też akta odnoszące się do spraw kadrowych, administracyjnych oraz finansowych. Zbiorami uzupełniającymi i pozwalającymi na całościowe poznanie działalności Muzeum są księgi pamiątkowe wystaw, plakaty, afisze, fotografie oraz materiały audio i video.