Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie rozpoczęło działalność w 1952 r. na mocy rozporządzenia Nr 9 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 28 lipca 1952 r. jako Powiatowe Archiwum Państwowe w Chełmie, które swoim zasięgiem objęło powiaty chełmski, hrubieszowski, włodawski. W wyniku reformy administracji państwowej w 1975 r., nastąpiła likwidacja powiatów. Powiatowe Archiwum Państwowe w Chełmie zostało przekształcone w oddział terenowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Lublinie, zaś siedziba przeniesiona do Krasnegostawu. Po likwidacji powiatów terenem działalności zostało województwo chełmskie (od 1984 r. oddział zamiejscowy Archiwum Państwowego w Lublinie). Pod koniec 1990 r. Archiwum powróciło do Chełma, otrzymało nową siedzibę. Otrzymane wówczas pomieszczenia jednak nie spełniały wymogów określonych dla przechowywania materiałów archiwalnych.W 1997 r. nastąpiły kolejne zmiany w sytuacji lokalowej, Archiwum otrzymało pomieszczenia w gmachu wówczas Wojewódzkiej, obecnie Chełmskiej Biblioteki Publicznej w Chełmie przy ulicy Partyzantów 40.