Akta urodzeń, małżeństw i zgonów, alegata

Świeckie urzędy stanu cywilnego wprowadzono w roku 1808 Kodeksem Cywilnym Napoleona. Obowiązywały one wszystkich obywateli bez różnicy wyznania. W 1810 r. obowiązek prowadzenia akt stanu cywilnego spadł na duchownych, przełożonych parafii. Urzędników stanu cywilnego mianował Minister Sprawiedliwościa następnie Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych. W 1825 r. rozszerzono przepisy o aktach stanu cywilnego. Postanowiono przede wszystkim, że w wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego będą połączone z metrykami kościelnymi. Przełożeni zaś parafii wyznań niekatolickich, prowadzili akta stanu cywilnego dla ludności wyznania niekatolickiego, natomiast o ile nie mieli swojej parafii, akta stanu cywilnego prowadzili proboszczowie parafii katolickich. Jeżeli w tej miejscowości nie było parafii katolickiej wówczas księgi dla ludności wyznań niekatolickich prowadzili burmistrzowie, wójtowie albo też inne osoby świeckie. Od 1830 r. w związku z organizacją okręgów, dozorów bożniczych akta stanu cywilnego dla ludności żydowskiej prowadzili rabini. Rabini prowadzili księgę zakupioną z funduszów dozoru, w której zapisywali akta urodzeń, małżeństw i zgonów. Księga była zaparafowana przez miejscową władzę municypalną, lub przez burmistrza, względnie przez urzędnika stanu cywilnego wyznania katolickiego. Prowadzono ją w języku polskim. W księdze tej rabini wpisywali imię i nazwisko urodzonego dziecka, imiona i nazwiska rodziców, ich powołanie; podobnie imiona i nazwiska osób wchodzących w związek małżeński; dzień i miesiąc ogłoszonych zapowiedzi, itd. Te same przepisy ustalały, że za prowadzenie księgi i tożsamość zgłaszających się osób do zapisu odpowiedzialni są rabini i dozory bożnicze. Zapisy miały odbywać się w sposób następujący: przy wpisaniu aktu do księgi rabin zobowiązany był udać się osobiście wraz z zeznającymi i świadkami do urzędnika stanu cywilnego katolickiego, celem złożenia świadectwa zgodności uczynionego zapisu oraz w celu ewentualnych wyjaśnień, gdyby takie były potrzebne. W miejscowościach, gdzie nie było parafii – akta stanu cywilnego prowadzili burmistrzowie i do nich udawali się zeznający i świadkowie, natomiast gdy zachodziła potrzeba burmistrz sam przekonywał się naocznie, np.: o śmierci, względnie mógł żądać świadectwa tożsamości danej osoby. Dziecko należało zgłosić w księdze urodzeń w terminie ośmiu dni. W razie śmierci przepisy ustalały, że należy uzyskać zezwolenie na pochowanie zwłok i pochować je po upływie 48 godzin od chwili śmierci. Mężczyźni, którzy ukończyli 21 lat mogli być świadkami przy spisywaniu aktu.Spisane akta urzędnik stanu cywilnego czytał zeznającym, świadkom Następnie akt podpisywano. Jeżeli świadkowie pisać nie umieli, podpis składał za nich urzędnik stanu cywilnego i zaznaczał o tym w akcie. Księgi stanu cywilnego prowadzono w dwóch zapisach. Księga pozostająca na miejscu w parafii składała się z trzech tomów. W pierwszym tomie zapisywano akta urodzeń, w drugim akta małżeństw, w trzecim akta zgonów. Księgi miejscowej nie zamykano po upływie roku kalendarzowego, ale prowadzono tak długo, aż wyczerpano kartki. Drugi egzemplarz księgi stanu cywilnego stanowiła jedna księga podzielona na trzy części, którą zamykano po zakończeniu roku kalendarzowego i przekazywano do Archiwum Hipotecznego. W pierwszej części tej księgi wpisywano akta urodzeń, w drugiej akta małżeństw, w trzeciej akta zgonów. Po każdej części znajdował się skorowidz alfabetyczny nazwisk.Urzędnik stanu cywilnego prowadzący akta zobowiązany był ponumerować stronice, Podsędek przeliczał karty, oznaczał ją swoją cyfrą i stwierdzał na końcu księgi z ilu kart się ona składa.Pod koniec roku kalendarzowego urzędnik stanu cywilnego zamykał księgę przekazywaną do Archiwum Hipotecznego. Przy odbiorze sprawdzano księgę, spisywano protokół sprawdzenia i odbioru. W razie zauważonych uchybień notowano je w protokóle i zawiadamiano o tym władze wyższe.

dawny numer zespołu 23/372 w oddziale zamiejscowym w Pińczowie