Krajowa Rada Kościoła Ewangelicko - Unijnego na Polskim Górnym Śląsku w Katowicach

Reference code
12/469/0
Number of series
21
Number of scans
0

Content:

Superintendentura Pszczyńska z lat 1768-1923, sygn. 1-235 Zarządzanie, organizacja z lat 1803-1923, sygn. 1-77 Sprawy finansowe i majątkowe z lat 1805-1923, sygn. 78-87 Personalia z lat 1816-9122, sygn. 88-99 Życie kościelne, stowarzyszenia religijne z lat 1810-1922, sygn. 100-140 Gminy kościelne z lat 1774-1922, sygn. 141-198 Szkolnictwo z lat 1768-1922, sygn. 199-235 Krajowa Rada Kościoła Ewangelicko-Unijnego na Polskim Górnym Śląsku w Katowicach z lat [1918] 1923-1939 Zarządzanie, organizacja z lat 1921-1937, sygn. 236-253 Sprawy finansowe z lat 1920-1937, sygn. 254-265 Personalia z lat 192201939, sygn. 266-271 Życie kościelne, stowarzyszenia religijne z lat 1918-1939, sygn. 272-324 Gminy kościelne z lat 1921-1937, sygn. 325-348 Szkolnictwo z lat 1920-1937, sygn. 349-353 Parafia Golasowice z lat 1791-1855, sygn. 354-355 Parafia Katowice z lat 1800-1924, sygn. 356-368 Parafia Pszczyna z lat 1742-1903, sygn. 369-376 Parafia Siemianowice z lat 1929-1939, sygn. 377 Parafia Wodzisław z lat 1776-1894, sygn. 378-395 Parafia Żory z lat 1829-1868, sygn. 396-399 Towarzystwo Polskiej Młodzieży Ewangelickiej koło w Katowicach z lat 1927-1939, sygn. 400-407

About the Creator:

Akta zespołu dotyczą kościoła protestanckiego na Górnym Śląsku od chwili przejęcia tego terenu przez władze pruskie w 1742 roku. Nadzór nad tyk kościołem powierzono Nadkonsystorzom we Wrocławiu, Głogowie i Opolu. Poszczególne gminy kościelne wchodziły w skład tworzonych obwodów inspekcyjnych z duchownym jako inspektorem na czele. Do jego obowiązków należała administracja obwodu, wizytowanie podległych parafii, wprowadzanie w urząd nowo mianowanych proboszczów, nadzór nad parafialnymi szkołami ewangelickimi. Po wojnach napoleońskich wprowadzono szereg zmian w kościele ewangelickim. W 1817 roku doszło w Prusach do połączenia protestantów wyznania augsburskiego i reformowanego i utworzenia Kościoła Ewangelicko-Unijnego. Jego głową został król pruski, najwyższą władzą ustawodawczą - Synod Generalny, a władzą wykonawczą - Naczelna Rada Kościelna w Berlinie. Władzami kościelnymi w poszczególnych prowincjach, na jakie dzielił się kościół pod względem administracyjnym, były Konsystorze. W roku 1829 przy Konsystorzu ustanowiony został urząd Generalnego Superintendenta. Górny Śląsk został podporządkowany Konsystorzowi Prowincjonalnemu we Wrocławiu. Konsystorzowi i Generalnemu Superintendentowi podlegały diecezje, nad którymi nadzór sprawowali superintendenci. Do ich obowiązków należało czuwanie nad wykonywaniem zarządzeń konsystorza, przeprowadzanie wyborów proboszczów i wprowadzanie ich na urząd, rozstrzyganie spraw spornych, wizytowanie parafii. Pod ich zwierzchnictwem działał urząd administracyjny zwany Superintendenturą. W 1873 roku uregulowano organizację, zakres działania, skład osobowy i wybory do gminnych rad kościelnych oraz synodów. Poszczególne urzędy parafialne zarządzane były przez proboszczów i rady kościelne wybierane przez parafian. Rady wybierały przedstawicieli do Synodu Obwodowego - najwyższej władzy ustawodawczej w diecezji. W połowie XIX wieku w obrębie diecezji pszczyńskiej znajdowały się następujące parafie: Bytom, Gliwice, Golasowice, Hołdunów, Katowice, Królewska Huta, Lipiny, Lubliniec-Molna, Mikołów, Mysłowice, Nowa Wieś, Orzesze, Piasek, Pszczyna, Roździeń, Ruptawa, Rybnik, Siemianowice, Sławięcice, Świętochłowice, Tarnowskie Góry, Wodzisław, Warszowice, Zabrze i Żory. Z chwilą utworzenia diecezji gliwickiej w 1874 roku od diecezji pszczyńskiej odłączono parafie: Bytom, Gliwice, Królewska Huta, Lipiny, Lubliniec, Nowa Wieś, Piasek, Tarnowskie Góry, Zabrze. Po podziale Śląska w 1922 roku w granicach państwa polskiego znalazły się: diecezja pszczyńska w całości i przyłączone do niej, na mocy rozporządzenia Konsystorza Wrocławskiego z 8 marca 1922 roku, parafie diecezji gliwickiej: Nowa Wieś, Królewska Huta, Lubliniec, Piasek, Tarnowskie Góry. Stosunki wyznaniowe na tym terenie regulowały przepisy polsko-niemieckiej Konwencji Genewskiej z 15 maja 1922 roku. 6 czerwca 1923 roku zebrał się w Pszczynie Synod Obwodowy, który ukonstytuował się jako Synod Krajowy. Powziął on uchwałę, że gminy ewangelickie, położone na polskiej części Górnego Śląska, zostały usamodzielnione i przyjęły nazwę Unijny Ewangelicki Kościół na Polskim Górnym Śląsku. Dotychczasowy Synod Obwodowy otrzymał nazwę Synodu Krajowego, przejmując jednocześnie uprawnienia Synodu Prowincjonalnego i Generalnego. Pięcioosobowe prezydium synodu otrzymało miano Krajowej Rady Kościoła Ewangelicko-Unijnego, mającej kompetencje Konsystorza Wrocławskiego i Naczelnej Rady Kościelnej w Berlinie. Uprawnienia Generalnego Superintendenta zostały przeniesione na Superintendenta, który otrzymał tytuł Prezydenta Krajowej Rady Ewangelicko-Unijnego Kościoła na P Polskim Górnym Śląsku w Katowicach. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. mgr E. Koźlik, Katowice 1984]

Border dates:

[1742] 1923-1939

Classification:

Creator's name:

Dates:

1742-1922, 1923-1939.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

407

Total archival files processed:

407

Total archival files without records:

0

Total linear metres

7.0

Total linear metres processed

6.8

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak

KM 27.03.1990, 0014-1