zmiany granic gmin i gromad 1945-1946 (1 j.a.), organizacja biura Zarządu Gminnego 1945-1947 (1 j.a.), protokoły z posiedzeń plenarnych GRN i prezydium 1946-1950 (4 j.a.), komisje radzieckie - protokoły, plany pracy 1948, 1954 (2 j.a.), protokoły z sesji GRN 1951-1953 (3 j.a.), protokoły z posiedzeń prezydium Rady 1950-1954 (4 j.a.), sprawozdania kwartalne z działalności Rady 1951, 1953-1954 (2 j.a.), protokoły z posiedzeń Zarządu Gminy 1946 (1 j.a.), szkolenie sołtysów 1952-1953 (1 j.a.), sprawy osobowe członków organów i pracowników gminnych 1945-1946 (1 j.a.), majątek gromady i wykaz obiektów byłego samorządu niemieckiego 1947-1949 (3 j.a.), weryfikacja miejscowej ludności, wnioski o przyznanie narodowości polskiej, zawiadomienia, otrzymanie zaświadczeń narodowości polskiej 1945-1951 (8 j.a.), repatriacja 1946-1947 (2 j.a.), zmiana imion i nazwisk, rejestr wniosków o zmianę imion i nazwisk 1947-1949 (2 j.a.), budżet 1945-1953 (7 j.a.), preliminarz robót drogowych 1950 (1 j.a.), sprawozdanie z wykonania budzetu 1946 (1 j.a.), sprawozdania rachunkowe 1946-1950 (4 j.a.), plan wykonania budżetu 1952 (1 j.a.), podatek gruntowy - rejestr wymiarowy, księgi biercze 1945-1954 (28 j.a.), podatek od nieruchomości 1948-1954 (6 j.a.), Społeczny Fundusz Oszczędnościowy 1948, 1950-1953 (7 j.a.), Danina Narodowa księgi biercze 1946-1947, 1950 (2 j.a.), świadczenia w naturze 1947-1948 (2 j.a.), księgi biercze szarwarków 1949, 1952 (3 j.a.), protokoły Powiatowej Komisji Klasyfikacji Gruntów, zebrań międzypartyjnych, aktywu gminnego 1951-1952 (1 j.a.), walka z analfabetyzmem 1949-1951 (1 j.a.), wykazy personelu, starców i chorych w zakładach na terenie Dobrzenia Wielkiego i Chróścic 1946 (1 j.a.), dop. podatek gruntowy - księgi wymiarowe, wykaz płatników podatku gruntowego 1948, 1950 (2 j.a.), kat.B: komisje radzieckie 1950 (1 j.a.), budżet na rok 1951 (1 j.a.), preliminarz zbiorczy środków specjalnych 1953 (1 j.a.), badania - klasyfikacja gruntów gromad: Dobrzeń Wielki, Dobrzeń Mały, Brzezie, Chróścice 1949-1952 (3 j.a.)

Rady narodowe działały na podstawie ustawy z dnia 11 listopada 1944 roku i dekretu PKWN z dnia 23 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego. W gminach utworzono rady narodowe i zarządy gminne, które działały równolegle do 1950 roku. Rady narodowe były organami samorządu terytorialnego. Gminna rada narodowa wybierała prezydium jako organ kierujący jej pracami, natomiast organem wykonawczym był zarząd gminy. Zarząd składał się z wójta, podwójciego i trzech członków wybieranych przez radę narodową. Władzą zwierzchnią i nadzorczą była Krajowa Rada Narodowa. Do kompetencji terenowych rad narodowych, w tym także i gminnych należało: planowanie działalności publicznej - ustalanie budżetu oraz planu swiadczeń w naturze, kontrola działalności organów wykonawczych oraz instytucji i osób wykonujących funkcje zlecone w zakresie administracji i gospodarki publicznej, powoływanie samorządowych organów wykonawczych, ustalanie zasad i warunków, na których organy wykonawcze samorządu mogą zawierać umowy w sprawie zaciągania pożyczki, zbycia, zamiany lub obciążenia majątku nieruchomego, uchwalanie regulaminów obrad i komisji. Ustawa z marca 1950 roku zniosła dualizma w administracji terenowej - administracja państwowa i samorządowa - a także dualizm wewnątrz adminstracji samorządowej (gminne rady narodowe i zarządy gminne, a powoływała rady narodowe jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej). Zgodnie z ustawą rady narowoewe wybierane były przez ludność. Jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej m.in. kierowały na swoim terenie działalnością gospodarczą, kulturalną, społeczną, wybierały i odwoływały prezydium rady narodowej, powoływały komisje radzieckie, powoływały komisje stałe i doraźne, kierowały działalnością swoich organów i rozpatrywały ich sprawozdania, uchwalały budżety terenowe i nadzorowały ich wykonanie, uchwalały plany gospodarcze, stanowiły o terenowych daninach, opłatach i świadczeniach nadanych im przez ustawy w ramach uprawnień. Organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej było prezydium złożone z przewodniczącego, jego zastępcy oraz sekretarza i członków prezydium. Poszczególnymi dziedzinami spraw należących do właściwości rad narodowych zarządzały wydziały /oddziały, referaty/ prezydium. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres działania wydziałów określało prezydium rady narodowej, zgodnie z wytycznymi i instrukcjami Rady Ministrów. Zwierzchni nadzór nad radami narodowymi sprawowała Rada Państwa. Gminne rady narodowe funkcjonowały do 31 grudnia 1954 roku. W ich miejsce powołano gromadzkie rady narodowe na podstawie ustawy z dnia 25 września 1954 o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Stefan Czech , Opole ]

zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 (protokół nr 10/09)