Akta stanu cywilnego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Kańczudze

Reference code
56/1731/0
Number of series
6
Number of scans
1550

Content:

1. Urodzenia, 1851-1910, 1940, sygn. 1-6; 2. Małżeństwa, 1859-1876, sygn. 7; 3. Zgony, 1851-1906, sygn. 8-9; 4. Indeksy, 1851-1917, sygn. 10-13.

The history of the creator:

Miejscowość Kańczuga została lokowana w roku 1523, jednak procesy formowania się osady miejskiej w Kańczudze miały miejsce już od 1340 roku. Od XVI wieku w osadzie większość ludności stanowili Polacy, jednak wśród nich znajdowali się także Żydzi. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z 1597 roku. W 1638 roku działała tu już gmina żydowska uzależniona dekretem Władysława IV od kahału przemyskiego. Gmina żydowska była jednostką nadrzędną, organizującą życie ludności żydowskiej w sferze wiary, oświaty, spraw socjalnych oraz kontaktów z administracją państwową. Znaczny napływ ludności żydowskiej do Kańczugi miał miejsce w drugiej połowie XVII wieku, a także w XIX wieku. W roku 1800 w Kańczudze mieszkało 178 Żydów, a w 1850 – 350. Obszar gminy izraelickiej pokrywał się z obszarem okręgu metrykalnego i obejmował następujące miejscowości: Białoboki, Chodakówka, Hadle Kańczudzkie, Kańczuga Krzeczowice, Łopuszka Mała, Łopuszka Wielka, Manasterz, Niżatyce, Ostrów, Mikulice, Pantalowice, Siedleczka, Siennów, Sietesz, Tarnawka, Zagórze, Żuklin. W 1870 roku gmina wyznaniowa w Kańczudze liczyła 726 członków. Żydzi posiadali własną bożnicę, a przy niej szkołę oraz cmentarz. W 1939 roku w Kańczudze żyło 964 Żydów, stanowiących 41% ogółu mieszkańców. Część z nich z chwilą wybuchu wojny uciekła na wschód, do sowieckiej strefy okupacyjnej. W utworzonym w Kańczudze getcie zgromadzono Żydów także z okolicznych wsi, ogółem 810 osób. W dniu 8 VIII 1942 roku oraz w październiku tego roku hitlerowcy rozstrzelali kilkuset Żydów. W sąsiadującej z miastem Łopuszce Wielkiej w maju i sierpniu 1942 roku gestapowcy z Jarosławia zamordowali ok. 30 Żydów, zaś jesienią 1943 roku – dalszych 7. Na przełomie 1944 i 1945 r. do miasta powróciło ok. 35 ocalałych Żydów kańczuckich. Nieznani sprawcy 31 III 1945 roku zamordowali 10 z nich, co spowodowało ucieczkę pozostałych. Po I rozbiorze Rzeczpospolitej austriackie władze państwowe zaczęły ingerować w czynności związane ze dokonywaniem zapisów w księgach metrykalnych. W 1876 roku wprowadzono w Galicji podział na żydowskie okręgi metrykalne. Ich liczba wynosiła początkowo 261. Należy jednak zaznaczyć, że obszar okręgu metrykalnego nie zawsze pokrywał się z terenem działania gmin wyznaniowych. Z tego powodu w latach 1891-1905 w 16 rozporządzeniach starano się ostatecznie uregulować relacje między żydowskimi okręgami i gminami.

Border dates:

1851-1942

Classification:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

The name of the creator:

Dates:

1851-1942.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

polski, niemiecki, łaciński, hebrajski

Availability:

Provided partially

Total archival files:

40

Total archival files processed:

13

Total archival files without records:

0

Total linear metres

0.61

Total linear metres processed

0.22

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved Tak
Electronic archive inventory draft Nie