Dworzec kolejowy w Opolu powstał w związku z budową górnośląskiej linii kolejowej w latach 1841-1844. Umiejscowiony został między liniami kolejowymi biegnącymi w kierunkach wschód-zachód. Obok klasycystycznego budynku przeznaczonego do obsługi pasażerów powstały obiekty techniczne i elementy infrastruktury dworcowej. Na początku XX w. budynek dworca zastąpiony został nowym, złożonym z dwóch obiektów - głównego i frontowego - połączonych podziemnym tunelem. Plan techniczny dworca kolejowego w Opolu z 1907 r. (sygn. 45/48/29) przechowywany jest w zespole archiwalnym Dyrekcja Kolei Rzeszy w Opolu. Dyrekcje kolejowe zostały powołane zarządzeniem króla Pruskiego z dnia 15 grudnia 1894 r. po uprzednim upaństwowieniu i wykupieniu spółek. W myśl zarządzenia, które weszło w życie 1 kwietnia 1895 r., na terenie Śląska powołano dwie dyrekcje kolei; jedną we Wrocławiu, drugą w Katowicach.